سایت رسمی جماعت دعوت و اصلاح

به مناسبت ولادت با سعادت پیامبر گرامی اسلام حضرت محمّد –صلّی‌الله علیه وسلّم– حقوق شهروندی در اسلام را با استناد به آیات متعدّد قرآن کریم که همه‌ی شهروندان را صرف نظر از ویژگی‌های رنگ، دین، نژاد، قومیت، زبان، منطقه‌ی جغرافیایی و عقیده‌ای سیاسی و به صرف انسان بودن مستحقّ بهره‌مندی حقوقی می‌داند که امروزه به حقوق بشر و شهروندی شناخته می‌شود؛ حقوقی انسانی و اساسی که حوزه‌های مختلف زندگی شهروندان را شامل شده

اصل، عدم تبعیض است و اين یکی از شاخص‌ترين اصول حقوق شهروندی مى‌باشد که به موجب آن هیچ فردی به جهت ویژگی‌های رنگ، نژاد، قومیت‌، زبان، فرهنگ، دین، مذهب، طبقه اجتماعی، جنسیت و موقعیت‌های دیگر از بهره‌برداری از حقوق شهروندی نمی‌توان محروم نمود. این اصل بدین معنا است که دولت و مدیران دولتی و عمومی نباید براساس ویژگی‌های مذکور برای بهره‌مند شدن افراد از حقوق شهروندی شروط و قیود تعیین نمایند یا بهره‌مندی از حقوق شهروندی را بر مبنای آن ویژگی‌ها محدود کنند. دولت‌ها و مدیران دولتی و عمومی نمی‌توانند در بهره‌برداری اتباع کشور از حقوق شهروندی سیاست‌ها و رفتارهای تبعیض‌آمیز اتّخاذ‌ نمايند. حاکمیت اصل عدم تبعیض در حقوق شهروندی دارای وجوه ذیل است:

حقوق اولیه به کلّیّه‌ حقوقی که دربرگیرنده ضروریات مادّی‌ و معنوی اولیه و بنیادین انسان‌ها‌ بوده و برای زنده ماندن و حفظ کرامت بشر لازم باشد و زندگی بدون آنها میسّر‌ نیست، اطلاق می‌گردد. به حقوق اولیه حقوق طبیعی نیز گفته می‌شود که بموجب آن اشخاص بر پایه طبیعت خود این حقوق را دارا هستند و نیازی به توافق دیگران یا اعطای آنها توسط نهادهای دولتی و سیاسی و یا وضع قوانین و مقرّرات‌ نمی‌باشد و این حقوق به هرانسانی در هر دوره‌ی زمانی و بقعه مکانی تعلّق‌ می‌گیرد.

حقوق اولیه اساسی‌ترین و ابتدایی‌ترین حقوقی است که هر فرد به طور ذاتی، فطری و به صرف انسان بودن از آن برخوردار است.

هرچند نظام اسلامی با توجه اصول ١٩، ٢٠ و ٢٨ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، فرمایشات امام (ره) و مقام معظم رهبری، تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر و دیگر میثاق‌های‌ بین‌المللی و همچنین اعتراف به تنوّع‌ نژادی، قومی، دینی و مذهبی در کشور، سیاست‌هایی را جهت تحقق ارزش‌های اسلامی، شایسته‌سالاری، تأمین‌ عدالت، برابری و مساوات بین افراد جامعه اتّخاذ‌ نموده است و از اتّخاذ‌ سیاست‌های تبعیض‌آمیز ضدّ‌ اسلامی و ضدّ انسانی مبرّا‌ می‌باشد؛ اما وجود رفتارهای تبعیض‌آمیز و نژادپرستانه در برخی از افراد جامعه غیر قابل انکار است