سایت رسمی جماعت دعوت و اصلاح

مسأله امر به معروف و نهی از منکر از جهات گوناگون در منظومه معرفتی اسلام بحث مهمّی است. این مسأله از یکسو به گونه‌ای دنیای اندیشه اسلام را از فضاهای دیگر مانند تفکّر لیبرال تا اندازه‌ای جدا کرده است؛ و از سوی دیگر تلقّی‌های گوناگون از آن در جهان اسلام هم از آغاز تا کنون شکاف‌ها و دسته‌بندی‌هایی را به وجود آورده است. برای رعایت اختصار به دو مورد اشاره می‌کنم.

    متعصب‌هاى داعشى از این می‌ترسند که کشته شدن به دست یک زن، آنان را از ۷۲ حورالعین بهشتى محروم سازد. این در حالى است که امامان جماعت گروه‌هاى تندرو از شعارهایى چون ۷۲ حورالعین بهشتى به عنوان ابزارهایى براى عضوگیرى استفاده می‌کنند. از سوى دیگر دفاع یگان نظامی ‌متشکل از ۷ هزار زن کرد، بازدارنده‌ی اصلى ورود داعش به شهر کوبانى سوریه است.

توجیه دموکراسی بخشی از عمل دموکراتیک بشمار می‌رود به این معنی که اجرای دموکراسی تا حدی عبارت است از اقامه‌ی دلیل برای اثبات مشروعیت آن و در عین حال جر و بحث در مورد معنی و توجیه زمینه‌های دموکراسی بخش اعظم‌‌ همان چیزی است که دموکراسی درباره‌ی آن است. اندیشه سیاسی، تا حد قابل ملاحظه‌ای، بحث مستمر دراین باره بوده است که آیا دموکراسی را می‌توان توجیه کرد و اگر آری، چگونه. همه‌ی کتابهای درسی عمده‌ای که به سنت غربی نوشته شده‌اند به این پرسش مربوط می‌شوند که آیا مردم نیاز دارند که تحت سلطه‌ی حکومت باشند یا حق و قابلیت دارند که بر خودشان حکم رانند.

تعریف دموکراسی در اساس مفهومی مناقشه‌آمیز است و قطعیت چندانی در باره مفهوم واقعی دموکراسی بدست نیامده است. البته این فقط مربوط به دموکراسی نمی‌شود، بلکه اکثر مفاهیم علوم انسانی از چنین خصیصه‌ای برخوردارند.

پیش از آنکه به بحث درباره این پرسشها بپردازیم باید به دقت واژگان خود را تعریف کنیم، کاری که درباره مفهوم دموکراسی بسیار مشکل است. باید توجه داشت

من واقعاً خوشحال هستم که پس از ۷-۸ سال انحطاط فرهنگی سیاسی که در دولت گذشته دچارش شده بودیم و از جمع شدن دور هم و تجدید خاطره با مردان بزرگ گذشته‌مان محروم بودیم فرصت صحبت مختصری فراهم آمده تا در سالگرد درگذشت یک مرد بزرگ از مردان گذشته تاریخ‏مان، - البته من دیگر به القاب بی‏‌معنا اعتنائی ندارم و به زبان نمی‌‌آورم- حضرت آقای طالقانی دور هم جمع شویم و یادی از او و همچنین از همفکران ایشان و از همرزمان ایشان بکنیم

خداوند متعال حمد و ستایش را مخصوص کسی دانسته است که به تنهایی سزاوار حمد کامل است؛ زیرا به تنهایی جهان هستی را می‌گرداند و دارای ربوبیت مطلق است و از صفاتی چون حیات و قدرت و سرپرستی و علم و دانش و سایر صفات کمال از جمله دو صفت رحمن و رحیم که شایسته‌ی ربوبیت و الوهیت اوست برخوردار است.

پیش‌تر در مقاله «مسجد، مؤسّسه‌ای دولتی یا سازمانی مردم نهاد» به حق بر عبادت آزادانه اشاره کرده بودم. [نک: کتاب نیایش، ش۳۲، ص۱۱۵-۱۲۰] در این نوشتار جنبه‌هایی از این مفهوم را به اختصار واکاوی می‌کنم. 

۱. از ویژگی‌های دوران مدرن نگاه «حق مدارانه» به موضوعات گوناگون است. در دوران گذشته نگاه غالب به مسائل اجتماعی، نگاه «تکلیف مدار» و «مسوولیت محور» بوده است. بویژه در حال و هوای گفتمان دینی، نگاه مسوولیت مدار بر نگاه «حق مدار» غالب بوده و هست؛

(۱) وقتی به تاریخ نگاه کنیم، در بخش زیادی از آن، جنگ‌ها و فتوحات به چشم می‌خورد. در برهه‌ای از تاریخ ممکن است قومی پیروزمند باشد، ولی سال‌ها بعد مغلوب گردد. ملک و ثروت در طول گذشت زمان، بار‌ها دست به دست گشته‌اند. عامل اصلی این جنگ‌ها عقاید سیاسی، مذهبی و یا خاک و غنائم بوده‌اند. در کنار آن، در هر دوره، متفکران و مصلحانی هم بوده‌اند که بر ارزش زندگی تأکید کرده‌اند

اسلام متشکل از عقیده و شریعت است و عقیده‌ی اسلامی مخصوص مؤمنان به آن است و تحمیل آن بر دیگر شهروندان نامسلمان جایز نیست. 

هم‌چنین در شریعت اسلامی، شعایر و عباداتی ویژه‌ی مسلمانان وجود دارد که نباید بر نامسلمانان تحمیل گردد، ولی در این شریعت جوانب دیگری به نام فقه و احکام معاملات است که همتا و همانندی در مسیحیت ندارد؛