اشاره: بدون تردید عبدالکریم سروش نقشی ماندگار در عرصه‌ی فرهنگ دینی ایران پس از انقلاب اسلامی برجا نهاده است، و کارنامه‌ی علمی‌و فرهنگی او نمونه‌ی خوبی از توازن میان تعهد علمی‌و حساسیت اجتماعی است. در این میان خصوصاً کتاب «قبض و بسط تئوریک شریعت» او نگاه جامعه‌ی دینی فرهیخته‌ی ایرانی را به مقوله دین دگرگون ساخت، و امکانی تازه برای تجدیدنظر در آموزه‌های دینی و تجدید بنای اندیشه اسلامی فراهم آورد.
ترجمه: محمد ملازاده- بانه
عقل‌گرایی غربی و دین‌ستیزی
عقلانیت غربی بر محور دین‌ستیزی و نفی غیب و عقیده و شریعت و اخلاق دینی در دَوَران است. متفکران غربی هرگاه واژه عقل‌گرایی به زبان می‌آورند آن را بر نوعی معرفت پیرامون هستی، زندگی و انسان اطلاق میکنند که بطور کلی عاری از بینش ایمانی می‌باشد. به دیگر تعبیر در عقلانیت غربی جایی برای ایمان و بینش ایمانی وجود ندارد. یا چنانکه «انطون فرغوت» در کنفرانس دیالوگ غربی اروپایی [اسلامی مسیحی] راجع به دین و سکولاریسم در اروپای جدید می‌گوید:
حمد و سپاس سزاوار خدایی است که ما را به اسلامِ مقدس راهنمایی نمود و به سبب نورهای هدایت‌گر خود، به ما ارزش بخشید و دینش را عامل تزکیه قلبها قرار داد و به نورهای خود نفسها را منور گردانید. درود و سلام بر برگزیده‌ای که برای جهانیان مایه‌ی رحمت است تا آیات پروردگار را بر ما بخواند و ما را «تزکیه» دهد، و کتاب و حکمت را به ما بیاموزد. پس رحمت و برکات خدا بر او، و همچنین بر یاران برگزیده و آل‌نیکوکارش و کسانی باد که به نیکویی از آنان پیروی کرده و میکنند
1. عبدالکریم سروش دست کم برای یک دهه خلاّق‌ترین، بحث‌انگیزترین و جذّاب‌ترین روشنفکر ایرانی بود. این خلاقیت جذّاب با انتشار سلسله مقالات «قبض و بسط تئوریک شریعت» در سال ۱۳۶۷ شکوفا شد و با انتشار مقاله‌ی مهم «بسط تجربه نبوی» در سال ۱۳۷۶، در گرد و غبار روزگار پرجوش و خروش پس از دوم خرداد هفتاد وشش به اوج رسید اما کمتر دیده شد. در این یاداشت کوتاه تلاش می‌کنم با مدد گرفتن از پاره‌ای پژوهش‌ها در قلمرو «روانشناسی جذّابیت» به این پرسش پاسخ دهم که چرا اندیشه‌های این روشنفکر برای من، و بسیاری از دوستان من، جذّاب بود.
سروش، که اختری قدر اول در کهکشان متفکرانی است که از آنان با عنوان روشنفکران دینی یاد می‌‌شود و در مجمع الکواکبشان ستاره‌های درخشانی همچون سید جمال اسدآبادی، محمد حسین نائینی، اقبال لاهوری، مهدی بازرگان، مرتضی مطهری، و علی شریعتی پرتو افشانی میکنند، شصت و پنج ساله شد. همراه با شادباش و تهنیت تولد این متفکر، افسوس‌مندانه باید بدین نکته نیز اشارت کرد که محققی که دیدگاه‌ها و نظریه‌هایش زمینه ساز تکاپو‌هایی جدی در حوزه و دانشگاه شده است و آرائش در میان شمار زیادی از خوانندگان در اقصی نقاط جهان تأثیر گذارده و در محافل علمی و آکادمیک بین المللی مورد بحث و تحلیل قرار گرفته است.
هین سخن تازه بگو تا دو جهان تازه شود …
در سال 1671 میلادی، ادوارد پوکاک (1648 تا 1727) متنی فلسفی به زبان عربی را همراه با ترجمه لاتینی آن تحت عنوان Philosophus autodidactus، یعنی فیلسوف خودآموخته، منتشر نمود. [1] آن کتاب، در اصل حیّ بن یقظان نام داشت که فیلسوف مسلمانی اهل غرناطه اندلس (گرانادا در اسپانیای امروز)، ابوبکر محمّد بن عبدالملک بن محمّد بن محمّد بن طفیل القیسی الاندلسی الغرناطی الاشبیلی – مشهور به ابن طفیل (درگذشته 581 قمری)- پنج قرن پیشتر، به احتمال زیاد بین سالهای 573 تا 578 قمری/1177 تا 1182 میلادی، در مراکش پایتخت سلسله مؤمنی یا موحّدین نوشته بود.
پیشگفتار
امروزه یکی از مسائل مهم و مورد توجه جامعه‌ی بین‌المللی مسئله‌ی حفظ و رعایت حقوق زنان و مراعات تساوی حقوق زن و مرد و عدم تبعیض بر اساس جنسیت است؛ این احساس مخصوصاً در میان بسیاری از زنها وجود دارد که در طول تاریخ به زنان که بخش مهمی از جامعه‌ی انسانی را تشکیل می‌دهند؛ ستم روا رفته حقوق و شأن انسانی آنها رعایت نشده و طبق عادات، رسوم، اعتقادات، قوانین و مقررات در مورد آنان تبعیض ناروا اعمال شده است.
ترجمه: محمد ملازاده- بانه
نبودن تعارض و تضاد میان «وحی و عقل»
امروزه تلاشهایی تحت نام و عنوان «نوگرایی» در جریان است که ثوابت دین و اصول اساسی ایمان را نشانه می‌گیرند و در صدد الغای آنها می‌باشند. این فرایند، علمی بودن وحی و تمامی مصادیق و مضامین آن، چون ایمان به وجود خدا و روز آخرت و نبوت و غیب را زیر سئوال می‌برد و نفی می‌نماید و مدعی است که وحی به مثابه‌ی یک سلطه‌جوی زورمدار و اشغالگر امپریالیست بر عقل و آگاهی و شعور انسان حکمفرمائی می‌کند.
نام گفت و گو شونده: علیرضا قائمی نیا
اشاره: گسترش روزافزون دانش‌های جدید در حوزه علوم انسانی در دنیای علمی امروز فهم انسان‌ها را از خود، پدیده‌ها و مسائل پیرامون، ژرفا بخشیده است. از این میان زبان‌شناسی معاصر و نشانه‌شناسی و بحث‌های مربوط به هرمنوتیک دست بالا را دارند.
این نوشته درآمدی است بر «تاریخ مفهوم‌ها» که کار آن معناشناسی تاریخی مفهوم‌های سیاسی-اجتماعی است. تمرکز «تاریخ مفهوم‌ها» بر روی مفهوم‌های بنیادی است. آنها نه مفهوم‌هایی‌اند که به سادگی چیزهایی و جریان‌هایی را در جهان ثبت کنند، بلکه خود ایجادگر چیزها و ساختارهایند، به‌راه‌اندازنده‌ی جریان‌هایند. آنها جهان‌سازند.
کپی رایت © 1401 پیام اصلاح . تمام حقوق وب سایت محفوظ است . طراحی و توسعه توسط شرکت برنامه نویسی روپَل