محمدصدیق قطبی راد
بسط و تعمیق فقه اولویات و موازنات اساساً وقتی آدم میخواهد اخلاقی زندگی کند، در اکثریت قریب به اتفاق موارد در زندگیاش بین خوب و بد مخیر نیست. یعنی بر خلاف آنچه میپنداریم که آدم وقتی بر سر دوراهی قرار میگیرد باید کار خوب را انجام دهد و کار بد را انجام ندهد، در اکثریت قریب به اتفاق موقعیتهایی که در کل زندگی آدم رخ میدهد آدم بین بد و بدتر یا خوب و خوبتر مخیر است، نه خوب و بد. به ندرت پیش میآید که بین خوب و بد مخیر شده باشیم و معمولاً یا بین بد و بدتر گیر میکنیم یا بین خوب و خوبتر.
نویسنده: رضوان السّید
ترجمهی: مجید مرادی
زیستگاه ایدئولوژیک و سیاسی جنبشهای اسلامی معاصر
محمد عبدالسلام فرج در رسالهی «الفریضة الغائبة»[2] مینویسد: احکامی که امروزه بر مسلمانان حاکم است، احکام کفر و بلکه قوانینی است که کافران وضع کرده و مسلمانان را بدان سوق دادهاند. خدای سبحان میگوید «و من لم یحکم بما انزل الله فاولئک هم الکافرون؛ و کسانی که به موجب آنچه خدا نازل کرده داوری نکردهاند، آنان خود کافرانند.» پس از برچیده شدن بساط خلافت در سال (1924م) و ریشهکن شدن همه احکام اسلام و جایگزینی احکامی که کافران وضع کردهاند، وضعشان همان وضع تاتارها شده است؛ چنان که در تفسیر ابنکثیر ذیل این آیه ثابت شده است: «افحکم الجاهلیة یبغون و من احسن منالله حکماً لقوم یوقنون؛ آیا خواستار حکم جاهلیتاند؟ و برای مردمی که یقین دارند، چه کسانی از خدا بهتر است؟» و درهای خروج حاکمان زمانه از ملت و آیین اسلام چندان پرشمار است که برای آن کس که روش و منش آنان را زیر نظر گیرد، شبههای باقی نمیماند.
نویسنده: رضوان السّید
ترجمهی: مجید مرادی
مراحل گفتمانِ اسلامی در پاسخ به چالشهای یک قرن
(نیمهی دوم نوزدهم تا پایان نیمهی اول قرن بیستم)
در میان سیل فراگیری که از سالهای آغازینِ قرن نوزدهم در شرق اسلامی به قصد رویارویی با غرب -به شکلهای متفاوت- به راه افتاد، نقد ریشهای «احمد فارس الشدیاق»[1] به اروپا و تجربه نوازایشی آن، آهنگی خارج از دستگاه بود. از آن زمان، جنبشهای اسلامیای در هند به راه افتادند و جنبشهای دیگری مانند سنوسیون [لیبی]، مهدیون [سودان]، عرابیون [مصر] سر برآوردند. این جنبشها تا نیمه دوم قرن نوزدهم، از بُعد نظامی با غرب رویارو شدند.
متفکران معتزله به عنوان گروهی از متفکران مسلمان، به خاطر تأکیدشان بر عقلانیت معروفاند. در عین حال آنها به حکم اینکه مسلمان و حتی مدافع عقیده اسلامی بودند، به اصل اساسی ایمان اسلامی یعنی توحید ملتزم بودهاند. از جمله صفات خداوند، صفت عدل است. از لوازم عدل خداوند این است که انسان به اختیار خویش خداوند را بشناسد و به او ایمان بیاورد به گونهای که این شناخت و تصدیق از شائبه جبر به دور باشد. در حقیقت نزد این متفکران ایمان عاری از معرفت، ممکن نیست. ایمان به خداوند مشروط و متوقف بر شناخت او است. و حال پرسش این است که این شناخت فعل انسان است یا فعل خداوند.
نویسنده: محمّد مجتهدشبستری
بسم الله الرّحمن الرّحیم
سلام عرض میکنم خدمت خانمها و آقایان و حاضران گرامی و خوشوقتم از اینکه توفیق پیدا کردم امشب در محضر شما سخنی بگویم و نمیدانم پس از اجرای معنوی بسیار با حال که انجام شد و شما را در حال و هوای دیگری برد، چه مقدار حوصله و حال شنیدن حرفهای خشک فکری و مثل فلسفی و دینشناسانه بنده را دارید ولی امیدوارم عنایت کنید و گفتگویی میان بنده و شما برقرار بشود.
دکترصلاحالدین خدیو
اشاره: مسئلهی روشنفکری دینی یکی از مسائل مناقشهبرانگیز محافل فکری و روشنفکری ایران در چند سال اخیر بوده است، برخی از اندیشمندان اساساً آنرا امری پارادکسیکال دانسته؛ دینی بودن روشنفکری را امری ابتر میشمارند، عدهای از ارباب معرفتی که دغدغهی دین در عصر جدید را دارند، وجود آن را به عنوان یکی از ضرورتهای تاریخی دوران گذار در جوامع دینی، بل واجبی معرفتی میشمارند. نویسندهی مقالهی زیر، ضمن اشاره به مفهوم روشنفکری دینی به تفاوت علمای دینی جدید و قدیم پرداخته است. هرچند این مقاله در همایش «استاد علاّمه عبدالله احمدیان» در مهاباد ارایه شده است امّا میتوان ادعا نمود که گذشت بیش از دو سال از انتشار این نوشتار، از لطافت و دقایق مضامینِ آن، نکاسته است، امید است مورد استفاده و نقد خوانندگان عزیز اهل نظر قرار گیرد.
مرحوم مهندس مهدی بازرگان
پیغمبر اسلام این فرق را با مبلغین دیگر اعم از ما و سایرین داشته است که خود مؤمن، عامل، مجری و مباشر بوده است و همهی این مراتب در نزد او به همدیگر مرتبط و در همدیگر مؤثر بوده است.
تبلیغ او از ایمان و علاقه و عشق سرشاری سرچشمه میگرفته است. مزدور و مأمور و منتفع نبوده «... وَمَا أَسْأَلُکُمْ عَلَیهِ مِنْ أَجْرٍ...»[1] دربارهاش صدق میکرده است.
قبل از تبلیغ (بشارت و تنذیر) و قبل از هر مؤمن دیگر خود به آن عمل مینموده، شخصیتش تغییر یافته و شاهد و سرمشق شده است:
«وَمَا أَرْسَلْنَاکَ إِلَّا مُبَشِّراً وَنَذِیراً »[2]
جنگ غزه از رویدادهای مهم و انگشت شمار عصر حاضر بود که حد اقل مردم دنیا را از هر نژاد، رنگ، زبان و مذهبی به مدّت 22روز به خود مشغول کرد و هر کدام با توجّه به ظرفیت، خرد، دانش و تخصّصی که داشتند از زوایای مختلف به تحلیل و بررسی آن پرداخته و از آن بهره بردند.
مسعود رحیمپور
انسان، برای آن که به مفهوم پدیدهای نایل آید، باید بتواند متعلق ادراک را به فاهمه وهاضمهی خرد وارد کند، و آن را با بقیهی اجزای خرد خویش سازگار کند، به بیان دیگر، باید بتواند آن موضوع را در قالبهای عقلیای که برای او آشناتر و مفهومتر و معقولترند، بگنجاند، یا دست کم این موضوع جدید را با موضوعات و معقولات پیشینی که نزد خود دارد تناسب بخشد. در غیر این صورت دچار تفرق و تحیر خواهد شد. غرض از معقول سازی همین است. معقول سازی، تنزل دادن یا رفعت بخشیدن به امری است برای رساندن آن به سطح و ارتفاع خرد خویش. تا امروز به طور کلی سه رویکرد مهم نسبت به معقول سازی و فهم دین وجود داشته است.
با توفیقات خداوند متعال 13 نوار اسماء حسنی استاد شهید همانند نوارهای بندگی پس از دو ماه کار به صورت کتابی 320 صفحه ای با رقع وزیری زیر چاپ است که به امید خدا با قولی که داده اند نیمه دوم بهمن به بازار خواهد آمد در ضمناً سه اثر دیگر استاد در دست کار می باشد.
کپی رایت © 1401 پیام اصلاح . تمام حقوق وب سایت محفوظ است . طراحی و توسعه توسط شرکت برنامه نویسی روپَل