سایت رسمی جماعت دعوت و اصلاح

نویسنده: امیر فیضی

اشاره‌:
آنچه در پی می‌آید دیدگاه اجمالی نگارنده در مباحثی است که دوستان گرانقدر راجع به آن، به گفت‌وگو نشستند و نوشتند. مبرهن است که می‌تواند برای تیغ نقد، گردن نهد و راستی گیرد و پیرایش شود که تعصبی بر آنچه نگاشته شده متصور نباشد. هرچند گاهی دوستانی با کلماتی نیش دار به جراحی نظرات هم، همت گماشتند، اما حفظ فضای گفتگوی مستدل، ضمن احترام به دیدگاه‌های متفاوت، از دغدغه‌های نگارنده بوده و هست. به امید آنکه این مطلب، دلی را نیازارد و خاطری را نرنجاند که:

به جان زنده دلان سعدیا ملک وجود
نیرزد آنکه دلی ز خود بیـــــــــــازاری

 تلاش می کنم طبقه بندی از انواع «الهیات»های ممکن ارائه کرده و از این طبقه بندی برای مقایسه جریان های مختلف دینی در ایران امروز استفاده کنم. برای رسیدن به این هدف ناگزیریم در مورد تعریف برخی از اصطلاحات با هم توافق کنیم. قبل از هر چیز باید در مورد مفهوم الهیات با هم به توافق برسیم. برای این کار توضیحی را لازم می دانم. اگر ما گوهر دین را «تجربه دینی» یعنی تجربه آشکارگی خداوند یا امر مرتبط با او بر انسان بدانیم به الگوی خاصی از دین شناسی می رسیم. توجه داشته باشید که طرفداران الگوی دین شناسی مبتنی بر «تجربه دینی»، وحی را نیز نوعی «تجربه دینی» می دانند.

گفت‌وگو کننده: مرتضی کریمی‌نیا

فکر می‌کنید کدام صوفی یا کدام دسته از صوفیان، نظریه‌ی غزالی در فهم و تأویل قرآن را پی گرفته‌اند؟
- گمان می‌کنم که غزالی همه‌ی کوششهای صوفیانه پیش از خود در راه تفکیک معنایِ بنیادین نص قرآنی و معنای فردی ]صوفیانه[ آن را به نحوی در خور گردآورد و خود مرحله‌ی نهایی را پیمود. پیش از غزالی، دست کم همگان به معنای ظاهری قرآن اذعان داشتند، و بر اساس آن شریعت و سپس نهاد دین بنا می‌شد؛ نهادهای چون خلافت، اجتماعات، فقیهان و غیر آن. این معانی یا دلالتهای تأسیسی برای نص قرآنی در نظر متصوفه صحیح بودند.

گفت و گو کننده: مرتضی کریمی‌نیا

اشاره:
‏خرداد ماه سال 1379 به قصد تهیه‌ی پاره‌ای از منابع قرآنی و گفت و گو با دکتر نصر حامد ابوزید درباره‌ی ‏مشکلاتی که در ترجمه‌ی کتاب مفهوم النص داشتم، به شهر لیدن هلند سفر کردم. عصر روز جمعه 7 ‌‏خرداد 1379 ‏وقتی نخستین بار به دفتر کار ابوزید واقع در مؤسسه‌ی ‌INISدر دانشگاه لیدن رفتم، پیرمرد با خوشرویی تمام مرا پذیرفت و نزدیک دو ساعت درباره‌ی امور مختلف از جمله ایران، تحولات سیاسی پس از خاتمی و نیز دوستی‌اش با محمد مجتهدشبستری سخن گفت. همانجا وقتی مصاحبه‌ای علمی پیرامون کتابش مفهوم النص را به او پیشنهاد کردم، استقبال کرد و قرار روزهای بعد را گذاشتم. بنابراین در مدت اقامتم علاوه بر گفت و گوهای شخصی، دو مصاحبه‌ی مشروح با وی انجام دادم که در اینجا متن تکمیل شده و نهایی یکی از آنها را آورده‌ام. از آنجا که وی در متن مصاحبه به ماجرای دادگاه جنجالی خود در مصر اشاره‌ای نکرده و آن را به من واگذار کرده است، به اختصار خلاصه‌ای از روند این دادگاه را که معروفترین ماجرای فکری سیاسی جهان عرب طی سالهای 95-92 نام گرفت بیان می‌کنم. تفصیل این جریان را پیشتر در آرا و اندیشه‌های دکتر نصرحامد ابوزید (سازمان فرهنک و ارتباطات اسلامی، 1376) آورده‌ام.

تاکنون در باب نسبت روشنفکری دینی با اصلاحات بسیار سخن گفته و نوشته شده، اما این نسبت هنوز نیازمند واکاوی و بازشناسی است.

یوسف سلیمان زاده

این روزها به مناسبت 8مارس «روز جهانی زنان» در سراسر جهان انجمن‌ها و احزاب حامی حقوق زنان بیش از پیش فعال بوده و با راه‌اندازی میتینگ‌ها، ‌کنفرانس‌ها، ‌سخنرانی‌ها وکشاندن اقشار مختلف جامعه به محافل و مجالس و حتی خیابان‌ها درصدد احقاق حقوق پایمال شده‌ی این قشر عظیم از جامعه هستند.

پاسخی به مصاحبه آقای محمد حسینی با وبلاگ نقد و نظر با عنوان «به سیاست اسلامی معتقدم نه اسلام سیاسی»

بسم الله الرحمن الرحیم
«قُلْ إِنَّ صَلاَتِی وَنُسُکِی وَمَحْیَایَ وَمَمَاتِی للَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ» (انعام 162) بگو نماز و عبادت و زیستن و مردن من از آن خداست که پروردگار جهانیان است.
مطالعات تاریخی و بررسی‌های باستان‌شناسی به این نکته اذعان دارند که گروههای مختلف بشری (جدا از استثنائات بسیار محدود) در تمام نقاط کره‌ی زمین از زمانهای بسیار دور در اعتقاد به خدا و زندگی پس از مرگ، مشترکند. هر چند چگونگی و مظاهر این اعتقاد در میان آنها بسیار متفاوت و متنوع بوده است.

نویسنده‌:دکتر رضوان السید_ استاد مطالعات اسلامی دانشگاه‌ بیروت
مترجم: مجید مرادی

آینده‌ی جنبش‌های اسلامی در سایه‌ی تحولات منطقه‌ای و جهانی
شماری از پژوهش‌گران دانشگاهی و صاحب‌نظران مسایل راهبردی در دهه‌ی گذشته، پیش‌گویی کرده‌اند که پایان عمر جنبش‌های اسلامی –و به اصطلاحِ خودشان اسلامِ سیاسی- نزدیک است.

نویسنده‌: محمد مجتهدشبستری

آیت‌الله جعفر سبحانی
پس از سلام و تحیات، در آخرین روزهای سال 1387 اظهارات جناب عالی را پیرامون سخنرانی این جانب در دانشگاه صنعتی اصفهان که از سوی خبرگزاریهای وابسته به دولت با آب و تاب فراوان به صورتی بسیار گسترده منتشر شد، خواندم. از آن سخنان هم متعجب و هم متأسف شدم. تعجب من از آن است که می‌بینم یک استاد علوم اسلامی که بیش از شصت سال در علوم اسلامی زحمت کشیده، با سر و صدای فراوان مطالبی نگاشته که از هر گونه نقد علمی تهی است ولی مجموعه‌ای از دعاوی و نسبت‌های خلاف واقع است.

إِنَّ الْإِنْسانَ خُلِقَ هَلُوعاً إِذا مَسَّهُ الشَّرُ جَزُوعاً وَ إِذا مَسَّهُ الْخَیْرُ مَنُوعاً (19-21) یعنى به‏راستى انسان این‏گونه خلق شده است که همیشه بر یک حالت نیست و شخصیت ثابتى ندارد. هرگاه دچار مشکل و مصیبتى شود صبر و طاقتش را از دست مى‏دهد و شروع به داد و فریاد و بى‏تابى و ناسپاسى مى‏کند، و هرگاه خیر و نعمت و امکاناتى به او برسد، از ترس این که به دیگران هم برسد مانع آن مى‏شود، و آن را تنها محدود به خود مى‏کند و اجازه نمی‌دهد