سایت رسمی جماعت دعوت و اصلاح

موقعی که در باره‌ی اجتهاد معاصر بحث می‌کنیم اولین پرسشی که فراروی ما قرار می‌گیرد این است که آیا در حقیقت ما به این نوع اجتهاد نیاز داریم یا خیر؟

همان‌گونه که قرآن دربرگیرنده‌ی مسائل عقیدتی و تشریعی است، مشتمل بر مبانی و مسائل اخلاقی نیز هست. خواه «اخلاق ربّانی» باشد که نمایانگر ارتباط با خداوند و زیربنای تقوای الهی است، مانند اخلاص و انابه و توکّل و امید به رحمت خدا و خشیت از عذاب خدا و حیا کردن از او و شکر نعمت‌های او و صبر بر مصائب و رضا به قضای الهی و عشق به خدا و انس با او و برتری دادن آخرت بر دنیا که زهد نامیده می‌شود. اینها همه در حوزه‌ی اخلاق ربّانی است که علم تصوّف و سیر و سلوک به آن اهتمام می‌ورزد.

علاوه بر آنچه گذشت، قرآن کتاب همه‌ی انسانها و کتاب همه‌ی دوران‌های زندگی بشر است، و خداوند آن را وسیله‌ی هدایت برای همه‌ی مردم و همه‌ی جهانیان قرار داده است؛ چنانکه می‌فرماید:
شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أُنزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ (بقره: 185)
ماه رمضان که در آن قرآن برای هدایت مردم نازل شده است.

پرسش‌:
در بسیاری از مجالس خصوصی و کنفرانس‌های عمومی در بین اسلام‌گرایان و گاهی میان آنان و جریان‌های دیگر، گفت‌وگوها و مناقشات زیادی صورت می‌گیرد. در میان بعضی از جریان‌های اسلامگرا مشهور است که اسلام حفظ وحدت را واجب می‌شمارد و از تفرقه و اختلاف جلوگیری می‌نماید و بر این باورند که تعدّد احزاب زمینه‌ساز ایجاد اختلاف‌نظر و پیامد طبیعی آن تفرقه و چند‌دستگی میان امت اسلامی است.

قصد دارم نکته مهمی را توضیح دهم که اکثراً در ذهن بسیاری از مردم ـ به خصوص مسلمانان ـ دارای ابهام و پیچیدگی است. اسرائیل هم از این موضوع برای جلب افکار عمومی جهانیان ـ به ویژه افکار عمومی غرب ـ استفاده می‌کند.

 تعدد احزاب همچون تعدّد مذاهب است وقتی تعدد احزاب را در درون حکومت اسلامی مشروع می‌دانیم بدان معنا نیست که به میزان تعداد شخصیت‌ها و افرادی معین که در اهداف شخصی، مصالح سیاسی و عشیره‌ای باهم اختلاف دارند، حزبی تشکیل شود و گروهی از مردم برای دستیابی به اهداف شخصی و عشیره‌ای به دور هم جمع گردند. برای مثال، احزابی که بر پایه‌ی نژادپرستی، اقلیم، طایفه‌ای و طبقاتی، همراه با انگیزه‌های متعغصبانه- که اسلام از آن‌ها اعلام برائت می‌نماید- تشکیل شده باشند، نمی‌توانند احزابی سازنده و در خدمت رشد و تعالی مادی و معنوی اجتماع قرار بگیرند.

درباره ثبوت و دلالت این حدیث سخن بسیار می‌توان گفت:

الف- مهمترین مطلب در این مورد آن است که حدیث یادشده علیرغم موضوع اهمیت آن، در«صحیحین» نیامده و شاید این خود، نشانه‌ای باشد بر این که از دیدگاه مسلم و بخاری این حدیث شروط صحت را نداشته است.
این که «صحیحین» همه‌ی احادیث را یکجا دربر ندارند بلکه احادیث صحیح دیگری غیر از آنچه در این دو کتاب آمده وجود دارد البته مطلب درستی است، اما این نکته را نباید فراموش کرد که مسلم و بخاری مصمّم بوده‌اند که هیچ کدام از ابواب حدیثی را فرو نگذارند، حتی اگر به نقل یک حدیث هم که شده آن باب را ذکر کنند.

بینندگان گرامی! سلام و درود خداوند بر شما؛ در برنامه«دیداری ویژه» که شبکه تلویزیونی الجزیره با هماهنگی و همفکری«اتحاد جهانی علمای مسلمین» آن را تجربه می کند به شما درود می فرستیم، برنامه ای که در آن دو شخصیت اسلامی هر یک از نگاه خویش، در رابطه با مشکلاتی که جهان اسلام با آن روبه روست و چالش هایی که فرا روی آن قرار گرفته، و راه حل های رهایی از آنها و چگونگی تعامل با جهانی که گرداگرد ما قرار دارد، -بر اساس رسالت امّت اسلامی و وفاداری نسبت به بنیان های آن – و در راستای وحدّت در رویکرد امّت اسلامی در شرایط سختی که در آن قرار دارد، سخن خواهند گفت.

رادیو بی‌بی‌سی بخش عربی مصاحبه‌ای را با جناب استاد قرضاوی که با دعوتی از طرف اتّحاد اسلامی انگلیس، به لندن سفر کرده بودند، انجام داده است. هدف از این سفر دیدار، ایراد چند سخنرانی و برگزاری چندین نشست مطبوعاتی و روزنامه‌نگاری ، آن‌ هم به خاطر روشن گری اذهان عمومی، که در بسیاری موارد از جمله: فهم اشتباه از دین و میانه‌‌روی و نرمش و آسان گیری در اسلام، دچار شکّ و تردید شده‌اند.