سایت رسمی جماعت دعوت و اصلاح

سؤال: خداوند عز و جل بیان نموده که شراب دارای منافعی است آن منافع چیست؟ مضار آن کدامند؟ و چه وقتی شراب حرام گردید؟
«یَسْاَلُونَکَ عَنِ الخَمْرِ وَ المَیْسِرِ قُلْ فِهِمَا اِثْمٌ کَبِیرٌ وَ مَنَافِعَ لِلنّاسِ وَ اِثْمُهُمَا اَکْبَرُ مِنْ نَفْعِهِمَا» - بقره/219.

سؤال: از محضرتان تقاضا دارم که نظر خود را راجع به سیگار کشیدن با توجه به نکات توضیحی زیر بیان فرمائید. که آیا حلال است یا حرام؟
1- در کتاب «الحلال و الحرام» چاپ آخر فتوا داده‌اید که سیگار کشیدن با توجه به ثبوت زیان آن، حرام است.
2- در برنامه‌ی تلویزیونی بیان فرمودید که سیگارکشیدن حرام و یا مکروه به کراهت تحریمی می‌باشد.
3- در گزارش دانشکده پزشکی انگلیس پزشکان گفته‌اند: «دست از سیگار بکشید و اگر نه مرگ زودرس شما را دربرخواهد گرفت».
4- بعضی از علمای بزرگ دینی فتوا داده‌اند که: سیگار کشیدن بعضاً حرام و بعضاً مکروه و بعضاً جائز می‌باشد.
یعنی

• حکم استفاده از مسواک و خمیر دندان برای شخص روزه‌دار
سؤال: حکم مسواک زدن، بخصوص با خمیردندان برای شخص روزه‌دار چیست؟
جواب: مسواک زدن قبل از طلوع فجر مستحب است، اختلاف فقها در مسواک زدن بعد از طلوع فجر است. بعضی گفته‌اند: برای شخص روزه‌دار مسواک زدن بعد از وقت ظهر مکروه است، و دلیل آنان این حدیث پیامبر اکرم (ص) است که می‌فرماید:
(والَّذی نَفْسی بِیدِهِ لَخَلُوفُ فَمِ الصَّائِمِ اَطْیبُ عِنْدَاللهِ مِنْ ریحِ المِسْکِ)[32]

• خوردن سحری هنگام اذان صبح
سؤال: هرگاه انسان بدون اختیار مانند اینکه به خواب رفته باشد، سحری خوردنش به تأخیر افتد، و به هنگام شنیدن اذان صبح، همچنان به خوردن سحری مشغول باشد، آیا لازم است که با شنیدن اذان صبح فوراً از خوردن و آشامیدن دست بکشد، یا اینکه تا پایان اذان می‌تواند به خوردن و آشامیدن ادامه بدهد؟

حکم سَحَری خوردن برای روزه‌داران سؤال: درباره‌ی حکم سحری خوردن، ما را بهره‌مند سازید... آیا سحری خوردن شرط صحّت روزه است یا خیر؟ جواب: سحری خوردن شرط روزه‌گرفتن نیست، بلکه یک سنّت است. پیامبر (ص) آن را انجام می‌داده‌اند، و بدان دستور داده‌اند و فرموده‌اند:

معقول و منطقی این است که برای تعریف هر مکتب و برنامه‌ای قبل از هر چیز ببینیم مؤسسان و آورندگانش آن را در گفته‌ها و نوشته‌هایشان چگونه معرفی می‌کنند. بدون توجه به این اصل اساسی هر تعریفی از آن مکتب ارائه شود، تعریفی جامع و مانع نمی‌باشد. برای تعریف و شناخت برنامه‌ی اسلام و اینکه آیا دینی باطنی و شخصی است و کاری به دنیا و اجتماع ندارد یا دینی است شامل و فراگیر که تمام جوانب زندگی را دربرمی‌گیرد،

زن و دین
نکته‌ی دوم: این است که به طور کلی توجه و اهتمام زنان نسبت به دین، از مردان بیشتر است، و گویا از آنجا که خداوند ویژگیهای مهر و محبّت و رقّت قلب بیشتری را در وجود زن به ودیعت نهاده است، فطرتاً گرایش بیشتری نسبت به دین دارد؛ و جای شگفتی نیست که نامه‌های بانوان و دوشیزگان درباره‌ی مسائل دینی و اهتمام وتوجه آنان به دینداری از مردان و پسران جوان بیشتر و اصرار و پافشاری آنان شدیدتر، و خوف و ترس آنان از سرانجام بد اُخروی زیادتر باشد.

سرسپردگان تحوّل و دگرگونی

برنامه و شیوه‌ای که من در این فتاوا بکار بستم بر پایه‌ی چند قاعده استوار است که مهمترین آنها عبارت است از:
قاعده‌ی اول: «نه تعصب و نه تقلید»
اولاً، رهایی و آزاد شدن از تعصب مذهبی و تقلید کورکورانه نسبت به زید یا عمرو، یا ... از هر فقیه و مجتهد متقدم یا متأخری که باشد.

علما گفته‌اند که:
(لا یقَلِّدُ اِلاّ عَصَبِی اَوْ غَبِی)

إنّ الْحَمدَ للهِ نَحْمدُهُ و نَستَعینُهُ و نَعوذُ باللهِ تعالی مِن شُرُورِ اَنْفُسِنا و سیئات اعمالِنا مَنْ یهْدِهِ اللهُ فلا مُضِّلَّ له و منْ یضْلِلِ الله فلا هادی له و اَشْهَدُ اَلاَّ إِلهَ إلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لا شریکَ لهُ و اشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ و رَسُولُهُ.
رَبِّ اشْرَحْ لی صَدْری و یسِّرْ لی اَمْری وَاحْلُلْ عُقْدّةً مِنْ لِسانی یفْقَهُوا قَوْلی
اللَّهُمَّ یا مُعَلِّمَ آدَمَ و ابراهیمَ، علِّمنَْا ما ینْفَعنَْا وَانْفَعْنَْا بما عَلِّمْتَنا و زِدْنَْا عِلْماً.
سُبْحانَکَ لا عِلْمَ لَنا الا ما عَلَّمْتَنَْا اِنَّکَ اَنْتَ الْعَلیمُ الحَکیمُ.