سایت رسمی جماعت دعوت و اصلاح

توافق یا تقابل؟
نوشته: استاد صلاح الدین محمد بهاءالدین
مترجم: عبدالعزیز سلیمی

شکی نیست که در زندگی اجتماعی سالم اصل بر همکاری، وحدت و همبستگی است. همچنین این مسئله بر کسی پنهان نیست که انسان ها در ارتباط با بسیاری از امور دارای رویکرد ها و دیدگاهای متفاوتی هستند و از جهت فکری ، فرهنگی علمی و عقلی تفاوت هایی با یکدیگر دارند. وآن استعداد ها تحت تأثیر فضا و شرایط موجود و عرصه های پیش رو در معرض صعود و یا سقوط قرار دارند.

دکتر احمد صدری

اشاره‌: خرداد ماه 1384 تالار کتابخانه حسینیه ارشاد و موسسه غیر دولتی چارسوق اندیشه، میزبان دکتر احمد صدری استاد جامعه‌شناسی دین و رییس گروه جامعه‌شناسی دانشگاه لیک فورست (شیکاگو) آمریکا بود. وی که با تلقی‌های جدید و جامعه‌شناختی از تقسیم بندی روشنفکران در چند ساله گذشته، مشهور شده در این سخنرانی در جمع دانشجویان و علاقمندان علوم اجتماعی، ضمن ارائه یک سنخ‌شناسی تازه از رابطه دین و جامعه و نیز تقسیم بندی جدیدی از روشنفکران، به بررسی جامعه‌شناختی نقش دین در جامعه مدنی و وضعیت آینده ایران مردمسالار پرداخت.

نویسنده : نصر حامد ابوزید
ترجمه و تحقیق: محمدتقى کرمى

محمد بن ادریس شافعى پایه‏گذار مذهب شافعى در سال 150ه. در عسقلان ناحیه‏اى از فلسطین و به نقلى، در سرزمین یمن به دنیا آمد. در همان سال نیز ابوحنیفه، پایه‏گذار مذهب حنفى، در عراق از دنیا رفت. شافعى، عرب‏تبار است و نسب وى به قریش مى‏رسد. در کودکى پدرش را از دست داد و ناچار به همراه مادر خود عازم مکه شد. حجاز در آن روزگار موطن بسیارى از محدثان و فقیهان و مفسران معتبر بود. در مکه غالب مفسران به شیوه ابن‏عباس تفسیر مى‏گفتند و در مدینه مالک بن انس مکتب فقهى خود را بنا نهاده بود. محدثان نیز جایگاه ویژه‏اى داشتند.

مصطفی ملکیان

بانیان آینه پژوهش آهنگ آن داشتند که در شماره صد افزون بر نشستن پاى گفته‌هاى فرهیختگان و دانشیان درباره مجلّه، چگونگى‌ها و بایستگى‌ها و نابایستگى‌هاى آن از تنى چند از محققان بخواهیم تا درباره «نقد و چگونگى‌هاى آن در ایران» وگرچه به‌اختصار، سخن بگویند. در زیر جواب‌های مصطفی ملکیان به این پرسش‌ها می‌آید.

نقد را تعریف کنید یا به‌دیگر سخن، ارزیابى خود را از نقد بیان فرمایید.

هنگامه مظلومی: پنج‌شنبه هفته پیش احسان شریعتی فرزند چهره کلاسیک روشنفکری دینی ایران، علی شریعتی در موسسه معرفت و پژوهش میهمان فرزند روشنفکر دینی دیگری بود.او در موسسه‌ای سخنرانی کرد که سروش دباغ آن را اداره می‌کند.آنچه در پی می‌آید متن سخنرانی شریعتی است.احسان شریعتی: فلسفه قرن 20 با چهره‌های سرشناس ساختارگرا و پساساختارگرا و اگزیستانسیالیست و...دنیایی است که می‌توان یک عمر در آن غور کرد و به آخرش نرسید. می‌توانیم یک عمر از شجاعت اندیشه فیلسوفی چون آلتوسر به شگفت آییم، در دالان‌های تبارشناسی فوکو پرسه بزنیم و در عمق دریای نثرهای شعرگون و پرتصویر بنیامین غرق شویم.اکنون اینگونه به نظر می‌رسد که فلسفه قرن بیستم و به‌طور اخص فلسفه قاره‌ای، به خودی خود لذت‌زاست؛ حتی برای ما ایرانیان که هیچگاه داشتن سنتی فلسفی را درک نکرده‌ایم، برای ما که چندی است مدرنیته را با سنت‌هایمان همسایه ساخته‌ایم و به زندگی نامسالمت‌آمیز آنان در کنار یکدیگر خیره مانده‌ایم، برای ما ایرانیانی که کتب تاریخ‌مان با دوره‌هایی یکسر دیگرگون از تاریخ غرب پر شده است و برای ما که مسلمان هستیم و....آری، فلسفه غرب با پیچ و خم‌هایش، با زبان زایایش، آنچنان پر کشش بوده است که گاه دیگر اهمیتی نداشته است.

بی گمان، حج برای مسلمان پرورشگاه ایمان، و مدرسه تربیت، و نشانه راه سعادت در حیات وی محسوب شده و رخداد مهم تاریخیی است که مسلمان همواره از شنیدن آن لذت می برد.

حاجی ایامی چند را در سفر مقدسی که مانوس دلها است، سپری می کند؛ سفری که شرف زمان، شرف مَکان وشرف عمل رایکجا برایش فراهم می سازد:

شرف زمان: ده روز ذوالحجه که خداوند بزرگ بدان سوگند یاد کرده است، آنجا که فرموده است:

«.. ولیال عشر»« قسم به شب های دهگانه »(سوره فجر/2).

خداوندگار هستی انسان را در اصل خلقت ترکیبی دوگانه بخشید. خاک را ماده اولیه‌ی آفرینش او قرار داد «ولقد خلقنا الانسان من سلالة من طین» و بعد از طی مراحلی از اندازه‌گیری و جدا کردن و تصویر بخشیدن «هو الله الخالق البارئ المصور» از روح خود در او دمید. «و نفخت فیه من روحی». و بدین ترتیب انسان موجودی است که از جهتی تمایل به زمین و ماده دارد و از دیگر سو تعالی‌طلب و خدائی است بدین خاطر در جهان هستی بر سایرین ویژه و ممتاز گشت و صاحب کرامت شد. «ولقد کرمنا بنی آدم».

هر سال در زمان مشخص و در ایام معدود، مسلمانان جهان از هر گوشه و کنار این جهان از هر نقطه از نقاط این کره خاکی به فرمان جاودانه پروردگارعالمیان خطاب به ابوالأنبیاء اسوه ی توحید و تقوا، ابراهیم بت شکن که «و أذن فی الناس بالحج یأتوک رجالاً و علی کل ضامر یأتین من کل فج عمیق» دعوت و فراخوان و اذان ابراهیم را اجابت نموده و لبیک گویان در کنگره عظیم سالانه حج ابراهیمی شرکت جسته و پروانه وار پیرامون شمع کعبه جمع می آیند.

محسن آرمین

امروز: اگر در بررسی جایگاه آزادی در اسلام به جستجوی کاربرد لفظ آزادی و یا معادل‌های آن در متون اسلامی بسنده کنیم راه خطا رفته‌‏ایم، آزادی یک مفهوم و مقوله جدید است بنابراین در بررسی نسبت دین و آزادی به مفهوم جدید نباید خود را محدود به بحث واژه‌ شناسی کنیم. به گزارش سایت امروز محسن آرمین که به مناسبت روز آزادی بیان در انجمن اسلامی دانشجویان پردیس دانشکده‌‏های فنی با موضوع نسبت "اسلام و آزادی از نظر قرآن" سخن می‌‏گفت،با بیان این مطلب تاکید کرد:‌ در گذشته آزادی در معنایی متفاوت با معنای جامعه شناختی و امروزین آن نبود. این واژه در زبان فارسی و عربی عمدتاً به دو معنای حقوقی یعنی آزادی در برابر بردگی و معنای اخلاقی یعنی آزادگی و شرافت و بزرگی به کار رفته است.

همه چیز با کندن تو از خودت، از زندگی‌ات و از همه علاقه‌هایت آغاز می‌شود. مگر نه در شهرت ساکنی؟ سکونت، سکون؟ حج، نفی سکون، زندگی چیزی که هدفش خودش است یعنی مرگ که نفس می‌کشد، ‌حج، بودن تو را که چون کلافی سر در خویش گم کده است، باز می‌کند، این دایره بسته، با یک " نیت انقلابی "، باز می‌شود، افقی می‌شود، راه می‌افتد، در یک سیر مستقیم، هجرت به سوی ابدیت، به سوی دیگری، به سوی " او"

هجرت از خانه خویش به "خانه خدا"، "خانه مردم"!