مرور و بررسی نقش ژان کالون و مکتب برآمده از آرا او«کالونیسم» از آن رو می تواند موضوعی مورد توجه باشد که اصولاقیام کالون در برابر آرا دگم کلیسای آن روز توانست در آینده سیاسی و اجتماعی مسیحیت تاثیرگذار باشد به نحوی که برخی متفکران و روشنفکران حتی بر این باور اند که کالونیسم توانست ریشه های پیدایش سرمایه داری را قوام دهد اگرچه این نظر منتقدانی نیز در حوزه خود دارد. تولد 500 سالگی ژان کالون فرصتی را در اختیار ما قرار داد تا به این بهانه با دکتر مقصود فراستخواه جامعه شناس و پژوهشگر گفت وگویی داشته باشیم.
مترجم: پایگاه اطلاع رسانی اصلاح
تعامل با حکومت‌ها
شیخ حسن البنا برای حکومت‌های موجود که بخشی از اقدامات و اهداف راهبردی مرحله‌ی دوم نهضت اسلامی را تشکیل می‌دهند، مبانی و قواعدی را مطرح می‌کند و در این باره می‌گوید:
«ما قدرت و حکومت را برای خودمان نمی‌خواهیم، بلکه برای عهده‌دارشدن به امور آن، کسی را برخواهیم گزید که به احکام و شریعت اسلامی پایبند و وفادار باشد. در چنین شرایطی همه‌ی ما سربازان و یاوران او خواهیم بود. اما در صورت نیافتن شخصی که رهبری دولت اسلامی را به عهده گیرد، ما خود تشکیل حکومت اسلامی را به عهده خواهیم گرفت. در راستای رسیدن به این هدف از هیچ کوششی فروگذار نخواهیم کرد.»
حملات تروریستی به نیویورک و پنتاگون توجهات را به وضعیت الهیات اسلامی معطوف نموده است. برای اکثر آمریکایی‌ها بی‌تفاوتی کامل بعضی از مسلمانان نسبت به ارزش زندگی و دشمنی تمام عیارشان با ایالات متحده یک شُک بزرگ محسوب می‌شد. بعضی دیگر، این حملات را گواهی بر ادعای خود مبنی بر برخورد تمدن‌ها تلقی می‌کردند.
یکی از نیازهای روانی و بسیار اساسی بشر، نیاز به امنیت است و این نیاز، انسان را به اختراع و تولید وسایل و ابزاری وا داشته است تا با استفاده از آن‌ها، از امنیت خویش، در مقابل حیوانات درنده و وحشی و همچنین بلایای طبیعی، پاسداری نماید و تا این لحظه، پیروزی‌ها و موفقیت‌های شگرفی را در رابطه با رام کردن حیوانات و مسخر نمودنِ طبیعت به‌دست آورده است. احساسِ خطر و ناامنی انسان، تنها از جانب حیوانات درنده یا مربوط به خشم طبیعت نیست، بلکه می‌توان گفت: این احساسِ ناامنی، بیش‌تر از جانب هم‌نوعانِ خود اوست و اگر امروز انسان از گزند و آسیب جانوران یا بلایای طبیعی تا اندازه‌ای آسوده خاطر گشته است، با کمال تأسف از جانب انسان‌های دیگر همواره و تا این لحظه، احساسِ ناامنی و خطر می‌کند و خود را در تهدید می‌بیند.
مترجم: محمد ابراهیم ساعدی رودی
اگر در پی جواب اسلامی سؤال یک تمدن برای یک کره که در آن زندگی می‌کنیم؟ یا چند تمدن برای مردم و ملت‌های آن؟ باشیم، با موضع روشن و قطعی اسلام روبه‌رو خواهیم شد که تأکید دارد بر این که تکثر و تعدد اصل است، بلکه اسلام تعدد و تکقر گرایی را قانون و سنت ازلی و ابدی و تغییرناپذیر الهی در عرصه‌ی جوامع انسانی و امور عمران بشری قرار می‌دهد. یگانگی فقط مخصوص خالق یکتاست و بس و غیر خدا، مثل جهان‌های هستی طبیعی و امور جوامع بشری و عرصه‌های تمدن و عمران، همه و همه، بر تعدد و تکثر استوارند. تکثرگرایی سنتی است که در همه‌ی این عرصه‌ها ساری و حاکم است.
مترجم: رحیم حمداوی
بارها درباره تقلید نادرست روشنفکران مسلمان از مباحث روشنگری غرب سخن به میان آمده است و محمد عابد الجابری از جمله متفکرین مسلمان است که در آثار خود به این نکته تأکید فراوان دارد. عابد الجابری سکولاریسم را از جمله مفاهیمی می‌داند که در اندیشه و فرهنگ اسلامی جایی برای طرح آن وجود ندارد و این مفهوم مختص تاریخ و فرهنگ غربی است و در بستر اسلامی کاربست مثبتی برای آن وجود ندارد. وی علت این مطلب را در جایگاه سازمان کلیسا در مغرب زمین، پیش از روشنگری می‌داند. چرا که کلیسا در واقع واسطه ای بین بنده و خدا لحاظ می‌شد، چیزی که هیچ گاه در سنت اسلامی سابقه ندارد. عابد الجابری توجه به دموکراسی و عقلانیت را برای جوامع اسلامی ضروری و جایگزین صحیحی برای سکولاریسم در مباحث روشنفکری اسلامی می‌داند.
عبدالکریم سروش، روشنفکر و نظریه پرداز ایرانی این روزها از آمریکا به لندن آمده است
عبدالکریم سروش، روشنفکر و فیلسوف ایرانی که این روزها در میان تعطیلات تابستانی از آمریکا به بریتانیا آمده، روزها وشب ها در جمع هواداران و شاگردانش حاضر می شود و گاهی نیز مقابل دوربین تلویوزیون به نقد آنچه که در ایران می‌گذرد، می‌نشیند.
چکیده:
راغب اصفهانی پیش کسوت در تنظیم مفردات القرآن بود. او اولین پژوهشگر تنظیم واژگان قرآنی به روش معنی‌شناختی است، که علی رغم فقدان اصطلاحات و اسلوب‌های زبانشناسی جدید، به روش مفهوم و مصداق اثر قرآنی خود را تنظیم کرده است، به نظر می رسد پژوهشگران علوم قرآنی باید به این حقیقت آگاهی پیدا کنند، که تنها اثر قدیمی واژگان قرآنی در دنیای اسلام که منطبق با اصول علمی معنی‌شناختی است همین اثر است، بسبب آن است که این لغت نامه تخصصی با هیچیک از آثار لغوی و معاجم عربی تناسب نداشته و امروزه با وجود پیشرفت بسیار در زمینه‌های زبانشناسی تخصصی قرآن و علوم قرآنی هنوز کتابی از نظر ارزش علمی به پای این کتاب نمی رسد.
مصاحبه با مصطفی ملکیان
اشاره: این گفتوگو به همت پژوهشکده اندیشه سیاسی اسلام صورت پذیرفته، و آقای سید صادق حقیقت آن را بازنویسی کرده است. پیش از این در شمارههای 7 و 9 نیز گفتوگوهایی در زمینه موضوع مذکور شده بود.
با تشکر از اینکه وقت خود را در اختیار ما قرار دادید، بهعنوان مقدمه، این سؤال را مطرح می‌کنیم که اصولاً تفاوت «رهیافت» و «رویکرد» چیست؟ و آیا Attitude امری شخصی و Approach امری غیرشخصی است؟
کپی رایت © 1401 پیام اصلاح . تمام حقوق وب سایت محفوظ است . طراحی و توسعه توسط شرکت برنامه نویسی روپَل