سایت رسمی جماعت دعوت و اصلاح

دكتر مصطفى خرّم‌دل عالم فرهیخته و سربلند کُرد ایرانی، مترجم، مفسر و قرآن‌پژوه نامدار مهابادی، پس از سپری کردن عمری پربار و سرشار از خدمت فرهنگی چشم از دیار فنا فروبست و به دیدار معبود شتافت. سلام علیه یوم ولد ویوم رحل ویوم یبعث حیا ... .

مردی بود به غایت شریف، فرزانه و فروتن. وفادار به هویت اسلامی و ملی. از کودکی از محضر قلم پربارش بهره می‌گرفتم. «نماز فرمان خدا»یش راهنمای مصور و مزین به تصاویر فرزند برومندش [دکتر] ژیان برای نوجوانان خانواده‌های ملتزم بود. قاموس بسیار کوچک و البته بسیار مفید سه‌زبانه‌اش مبتدیان را با کُردی، فارسی و عربی آشنا می‌کرد.

از سال ۶۵ که فقط یک سال از ورودم به دانشگاه تبریز سپری شده بود، در دانشگاه تبریز، آگاهانه و برای تثبیت ایمان متزلزل و پاسخ به شبهات ایجاد شده، نیاز شدیدی به مطالعه‌ی قرآن با ترجمه‌ی فارسی احساس کردم. 

متأسفانه ترجمه‌هایی که در بازار موجود بودند به دو دلیل جذابیتی برای من نداشتند. یکی از لحاظ علمی و سلیس و روان نبودن آن‌ها و دیگری به‌خاطر مسایل ایدئولوژیک و مذهبی که کلام پروردگار را تا حد یک کتاب مذهبی و فرقه‌ای تنزل داده‌بودند. 

آشنایی‌ام با زبان عربی نیز در حدی نبود که مستقیم و بدون نیاز به‌چنین ترجمه‌هایی از قرآن بهره و لذت ببرم. 

اما علیرغم این‌ها، علاقه و شوقی که به قرآن داشتم خاموش نشد و روز به روز افزون می‌گشت.

دکتر مصطفی خرّم‌دل (متولد ۱۳۱۵ مهاباد – درگذشت ۴ خرداد ۱۳۹۹ مهاباد)، نویسنده، مترجم، قرآن‌پژوه، اسلام‌شناس و مفسّر کرد اهل ایران بود. وی در زمینه‌ی زبان و ادبیات کردی، زبان و ادبیات فارسی، تفسیر قرآن و فقه اسلامی آثاری دارد.

الف) زندگی نامه‌ی دکتر مصطفی خرّم‌دل

دکتر مصطفی خرّم‌دل از دانشوران و قرآن‌پژوهان مشهور کردستان ایران است. در سال ۱۳۱۵ در روستای «دهبکر» از توابع شهرستان مهاباد دیده به جهان گشود. دوران تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در مهاباد طی نمود و در این مدت به آموزش علوم دینی نیز مشغول بود. وی در سال ۱۳۴۶ ه‌.ش از دانشگاه تهران در رشته‌ی زبان و ادبیات عرب موفق به دریافت مدرک لیسانس گردید و از زمان دانشجویی و پس از فارغ‌التحصیلی سال‌ها به خدمت آموزش و پرورش مشغول بود.

بٳسم الذی كُلُّ شَىْءٍ هَالِكٌ إِلَّا وَجْهَهُ

نمی‌دانم حديث‌نامه چونست               

همی بینم كه عنوانش به خونست

قال الشاعر و صدق: 

نَعَى نَاعِيَا عَمْرٍو بِلَيْلٍ فأسْمَعَا

فَرَاعَا فُؤَاداً لاَ يَزَالُ مُزَوَّعاَ

مَضَى فَمَضَتْ عَنِّي بِهِ كُلُّ لَذَّةٍ        

تَقَرُّ بِها عَيْنَايَ فانْقَطَعَا مَعا

مَضَى صَاحِبيِ واسْتقْبلَ الدَّهْرُ مَصْرَعِي     

ولاَ بُدَّ أنْ ألْقَي حَمامِي فأُصْرَعا

قال آخر:

إذَا ما دَعَوْتُ الصَّبْرَ بَعْدَكَ والبُكا      

أجابَ البُكا طَوْعاً ولَمْ يُجِبِ الصَّبرُ

فإِنْ يَنْقَطِعْ مِنْكَ الرَّجاءُ فإِنَّهُ           

سَيَبْقَى عَلَيْكَ الْحُزْنُ ما بَقِيَ الدَّهْرُ

انسان در زندگی گاهی پدری غیر از پدری زیستی‌اش دارد و آن پدر معنوی است. دکتر مصطفی را نوروز ۵۸ شناختم آن زمان که در دانشگاه کردستان تدریس می‌کرد و ایام تعطیلات نوروز به زادگاهش مهاباد برگشته بود، در مسجد حاج سیّدبایزید طبقه‌ی بالا کلاس آموزش عربی گذاشته بود و من که ۱۵ سال داشتم یکی از نوآموزان کلاس ایشان بودم.

برخلاف تصوّر عامّه‌ى آحاد جامعه از كهنسالى و پيرى، که رسيدن به اين مرحله از حيات را بر نمى‌تابند؛ كهنسالى و پيرى نعمتى است كه شامل حال هر كسى نمى‌شود، و رسيدن به اين مرحله دستاوردهای ارزشمندی برای آدمی داشته و می‌بایست مورد توجّه قرار گيرد.

درگذشت استاد فرزانه، مفسّر نامی قرآن، مترجم «في ظلال القرآن» دکتر مصطفی خرّم‌دل را به همه‌ی دوستان آن استاد فقید فرزانه تسلیت می‌گویم. برای آن مرد خرّم‌دل و خرّم‌سیره، بهشت برین و رضوان الهی مسئلت دارم.

خبر رحلت استاد بزرگوار، عالم متعهّد و مفسّر وارسته و قرآن‌پژوه، «استاد مصطفی خرّم‌دل» مرا بسیار اندوهگین و متٲلّم کرد. از این جهت که امثال ایشان را باید گرد شهر با چراغ جست و فقدان چنین بزرگانی خلٲیی بزرگ در جامعه ایجاد می‌کند که جبرانش بسیار مشکل است.

چکیده

  عشق از نگاه عرفا معنايي بس عميق و وسيع دارد و به نوعی می‌توان گفت که اغلب مبانی افکار و اندیشه‌های آنان بر عشق استوار است. هم‌زمان با آغاز ادبیات سرشار از شور و حال عرفانی نیز عشق و نقش اساسی آن در تعالی زندگی انسان مورد توجّه قرار گرفت. «سنایی» پیشقراول این رویکرد در ادب عرفانی بود و سپس مولانا آن را به اوج رساند. از نگاه عرفانی مولانا و هم‌فکرانش، عشق واقعی آن است که عاشق را متوجّه معشوق الهی بکند، این عشق، جوهر و مایه‌ی هستی است

حکم و کیفیت نماز عید فطر در منزل، امری است که امروزه هر فرد مسلمانی خواهان شناخت و فراگیری آن به ویژه در شرایط استمرار اقدامات پیشگیرانه واحتیاطی مربوط به سلامت انسان جهت منع انتشار ویروس کرونا و جلوگیری از تجمّعات است؛ امّا این امر مانعی برای برگزاری جشن آمدن عید و سرور و شادی فرد نمازگزار با گزاردن نماز عید با همراهی افراد خانواده‌اش نیست. 

حکم و کیفیّت انجام این نماز چگونه است؟