در زمانی که سرسپردگان مدرنیتهی غربی و روشنفکری مادّی عقیدهشان را با این شعار ابراز میکنند که:«بر عقل جز خود عقل سلطه ندارد» و در این باره خواهان آزادی عقل از نقل هستند، هر چند این نقل، وحی الهی و شریعت آسمانی باشد! میبینیم
عقیدهی اسلامی به گونهای که در قرآن و حدیث عرضه شده است در میان معتقدان خود مجموعهای از ویژگیهای فکری روششناسانه ایجاد میکند که در مجموع میتوانند جلوههایی از وحدت فکری را شکل دهند. این وحدت فکری آثار خود را در تجانس و تناسب راهحلهای نظری و عملی که مسلمانان برای مشکلات و ادارهی امور زندگی خود به کار گیرند نشان میدهد. هر چند این ویژگیها که ذیلاً آنها را از طبیعت عقیده وحدتآفرین اسلامی استنباط و مطرح خواهیم کرد موجب وحدت پیروان خود میشود، اما این حقیقت ضرورتاً بدان معنا نیست که مسلمانان عملاً همواره از وحدت برخوردار هستند.
و لا حول و لا قوة إلاّ بالله العلیّ العظیم و صلّی الله علی سیّدنا محمد و آله الطّاهرین.
در این جمع دانشگاهی محترم و در میان دانشجویان عزیز، سخن خود را در باب رابطهی حوزه و دانشگاه، ویژگیهای این دو در قیاس با یکدیگر، و بالاخص انتظارات دانشگاهیان از حوزویان میگشایم.
آیا میتوان تفسیری تازه از اسلام پیش کشید که «نواندیشانه» باشد؟ آیا نقد تفسیرهای تازهای که در روزگار ما از اسلام به دست داده میشود خود ذاتباورانه نیست؟ کسی که تفسیرهای تازه از اسلام را نقد میکند، آیا ضرورتاً باور ندارد هر تفسیر تازهای از اسلام ناممکن است؟ آیا با نفی امکان «نواندیشی» در اسلام، در دام نوعی ذاتباوری پنهان نمیافتیم که در آن «ذات» اسلام، پذیرای نواندیشی نیست؟ این رشته پرسشها بنیادیاند و پاسخ ندادن بدانها ممکن است در فهم رویکرد تاریخینگرانه به اسلام خلل بیاورد.
نویسنده: سعید گراوند*
مقدمه
فلسفه (زرین کوب، 1369:ص 255) که وفق تعریف، علم به حقایق اشیا را چنانکه هست غایت خویش می سازد بی آن که مثل کلام خود را ملتزم به دفاع از وحی و متعهد به توافق با شرع کرده با شد، در بحث از مسائل مربوط به مجرداتِ خارج از ماده، و آنچه تحت تصرف حس و تجربهی انسان نیست، تقریباً اکثر اوقات به آنچه در تعالیم ادیان و آرای متألهان است، منتهی می شود؛ امّا فلسفه در جست و جوی این حقایق، البته در محدودهی امور مجرد باقی نمیماند و در واقعیت امور مجرد همیشه مثل آنچه در ادیان معمول است، با نظر، تأیید و اثبات نمی نگرد.
نویسنده: لیدا کاکیا
روانشناسی دین، آنگونه که امروز دریافت میشود، موجودیتش را به همزمانی پیدایش دین پژوهی تطبیقی در قرن نوزدهم اروپا با پیدایش دو رشته دیگر که در آغاز با دین بیارتباط بود، مدیون است. این دو رشته عبارتند از: روانشناسی اعماق (1)که در حوزه علوم پزشکی به عنوان نخستین جستجوی منظم نظریهای در باب ضمیر ناخودآگاه، برای درمان بیماریهای روانی پدیدار شد و دیگر. فیزیولوژی روانشناختی (2) بود که از فیزیولوژی منشعب شد و درواقع میکوشید تا سنجش و آزمایشگری عینی را جایگزین نظریه فلسفی ادراک کند .
الهی!
آب عنایت تو به سنگ رسید، سنگ بار گرفت
سنگ درخت رویانید،
درخت میوه و بار گرفت
درختی که بارش همه شادی،
مقدمه:
روزه میگیریم تا تقوا بدست آوریم. پس ظاهراً روزهای یک وسیله است تا به تقوا برسیم. اما براستی تقوا چیست و نشانههای آن کدامند که خداوند روزه و بسیاری از عبادات دیگر را زمینهی ایجاد تقوا معرفی میکند. نوشته جامع استاد جبوری از کتاب «آیاتُ التقوی فی القرآن الکریم» تلخیص شده است تا بفهمیم که کی تقوا ایجاد میشود و ثمرات آن چیست؟
نویسندگان: دکتر پل جی واتسن و دکتر نیما قربانی
ترجمه: پونه بناکار حقیقی
اشاره
پروفسور پل جی واتسن دکترای خود را در رشتهی روانشناسی فیزیولوژیک از دانشگاه تگزاس دریافت کرده است. مطالعات اولیهی او بر زمینهی سازوکارهای مغزی در کنترل حالتهای انگیزشی متمرکز بوده است. پس از ورود به دانشگاه تنسی، به گسترهی روانشناسی دین و تئوریهای شخصیت رو میآورد و مطالعات متعددی در این زمینهها انجام میدهد. پژوهشهای وی در گسترهی شخصیت بیشتر بر ساختار شخصیتی نارسیسیزم، باورهای غیر عقلانی، و فردگرایی-جمعگرایی متمرکز است. وی در گسترهی روانشناسی دین، روش پژوهش تجربی در چارچوب زمینهی ایدئولوژیک را بنیان نهاد و مطالعات گستردهای براساس و در تأیید این تئوری انجام داده است.
یکی از مسائلی که درباره خداوند، قابل توجه است، مسأله صفات الهی است. بدین معنا که نزد هر فیلسوف خداوند چگونه تصور میشود، چنانچه گفته میشود خدای ارسطو ذاتی است مجرد، فوقالعاده متعالی، محرک، دانا و…، در این جستار همین مسأله را اجمالاً در اندیشه کرکگور دنبال میکنیم. وی در میان فیلسوفان وجودی در زمره خداباوران است.
بیان تقسیمی که با توجه به باور به خدا بین فیلسوفان وجودی مطرح میشود، لازم به نظر میرسد.
کپی رایت © 1401 پیام اصلاح . تمام حقوق وب سایت محفوظ است . طراحی و توسعه توسط شرکت برنامه نویسی روپَل