سایت رسمی جماعت دعوت و اصلاح

نویسنده‌: دکتر محسن آرمین

آزادی در مفهوم سیاسی و یا جامعه‌شناختی آن مفهومی جدید و حاصل تحولات اقتصادی و اجتماعی جوامع اروپایی از قرن دوازده و سیزده تا قرن نوزدهم میلادی است. در طول این شش قرن آزادی دستخوش تحولات مفهومی عظیمی شده است. آزادی منفی به معنای نفی موانع و عوامل محدود کننده‌ی عمل انسان در برابر حقوق و امتیازات ویژه و موروثی کلیسا و طبقات اشراف و فئودال همراه با رشد بورژوازی و مدنیت شهری، اولین صور آزادی در دوران پس از قرون وسطی به شمار می آید.

نویسنده‌: پل ریکور
ترجمه: مصطفى ملکیان

نویسنده در این مقاله به جریانهاى موجود در فلسفه دین، که تا دهه 1979 (زمان تألیف) جریان داشته، پرداخته است. وى از میان گرایشهاى موجود به پنج گرایش عمده اشاره مى کند و در درون هر گرایش به جریانهاى مختلفى که مى تواند مورد بررسى قرار گیرد، اشاره کرده است. از گرایشهایى که در مقاله به آنها اشاره گردید، گرایش وجود ـ خداشناسى، نقد دین در فلسفه تحلیلى، تأثیر علوم انسانى بر فلسفه دین، بازیهاى زبانى و کنش گفتارهاى دینى و هرمنوتیک دینى است.
در پایان این نتیجه گرفته شده که (اگر پوچ انگارى الحادى خود را تا نهایت منطقش پى گیرد، خود را منهدم و نابود خواهد ساخت.)

ترور و خشونت نزد یهود و مسیحیت و اسلام از لحاظ تئوری و عملی:
بدون شک ادیان الیه در اصل مایه‌ی رحمت، هدایت و پند و اندرز برای بشریت‌اند و قرآن کریم بدین گونه از کتابهای صحیح آسمانی یاد می‌کند:
درباره تورات می‌فرماید: انزلنا التوراة فیل‌ها هدی و نور یحکم بها النبیون.

نویسنده‌: سیّدحسن اسلامى

بررسى و شناخت بزرگان گذشته، همواره جذابیت خاصى داشته است، بویژه آنکه دیدگاههاى آنان بتواند امروزه نیز کارگشا باشد. از این رو امروزه در کشورهاى عربى مهمترین محور پایان نامه نویسى در دانشگاهها، رجوع به گذشته و شناساندن یکى از متفکران مسلمان و ارزیابى انتقادى نظریاتشان است و به همین خاطر بسیارى از پایان‌نامه‌هاى دانشگاهى درباره پیشینیان است، البته شاید منحصر کردن علل این رویکرد، به (جذابیت) آن، ساده کردن مسأله باشد و لازم باشد که به دنبال دلایل جدى‌ترى بود؛ از جمله آسان بودن کار، نداشتن پیامد خاصى و…، اما به هر صورت بررسى دیدگاه فقیهان مسلمان، امروزه نیز مى تواند کارگشا باشد. بخصوص که زمزمه‌هاى فتح باب اجتهاد بلند شده است و بزرگان اهل سنت به تبعات سدّ این باب واقف شده و آنها را ابراز داشته‌اند.

سید قطب از پرآوازه‏‌ترین چهره‏هاى اصولگرایى اسلامى در قرن بیستم است و اندیشه‏هاى او مجموعاً شاکله‌ی گفتمان اصول‏گرایى اسلامى معاصر را پى‏ریخته است. اگر چه بعد سیاسى اصول‏گرایى اسلامى در سه چهار دهه‌ی اخیر غلبه یافته، اما از بنیادهاى فکرى و فلسفى این جریان نمى‏توان غفلت ورزید و در حقیقت‏بنیان رویکرد سیاسى این جریان، خاستگاه فلسفى و فکرى - دینى آن است. 

در این مقاله مهم‏‌ترین عناصر و مفاهیم اندیشه‌ی سید قطب مورد مطالعه و بررسى قرار گرفته است. <--break-> 

واژه‏هاى کلیدى: جاهلیت، حاکمیت، جماعت، روش، جامعه، عدالت اجتماعى، سید قطب. 

نویسنده‌: پال ک، موزر
ترجمه: محمد سعیدى‏مهر

اشاره
معرفت‏شناسى، شاخه‏اى از فلسفه است که به بحث از ماهیت معرفت و حوزه آن، مبانى و پیش‏فرضهاى حصول معرفت، و اعتبار اقسام گوناگون شناخت مى‏پردازد.
یکى از مباحث معرفت‏شناسى بررسى ماهیت دو گونه معرفت، یعنى «معرفت پیشینى‏» و «معرفت پسینى‏»، و تمایز آن دو و همچنین نسبت این تقسیم با تقسیمات ذى‏ربطى همچون تقسیم قضایابه «ترکیبى‏» و«تحلیلى‏» و تقسیم حقایق به «ضرورى‏» و«ممکن‏» است. مباحث‏یاد شده، محور اصلى مقاله حاضر را تشکیل مى‏دهد، به گونه‏اى که انتظار مى‏رود پس از مطالعه آن، طرحى کلى از پیش‏فرضها، مبانى، مسائل و مشکلات این‏بحث فرا روى خواننده علاقه‏مند به مقولات معرفت‏شناختى قرار گیرد. آقاى پال ک. موزر (Paul K. Moser) گلچینى از مهم‏ترین مقالات جمعى از فیلسوفان مشهور مغرب زمین در این باب را جمع‏آورى کرده و خود مدخلى به ابتداى آن افزوده که نوشتار حاضر بازگردان بخش نخست آن است. مجموعه مزبور، در سال‏1987 با این مشخصات منتشر گردیده است:
Moser Paul K.,A Priori Knowledge,(Oxford UniversityPress,1987)

نویسنده‌: استاد محمد مجتهدشبستری

یکی از پیام‌های اصلی واقعه عاشورا «عدالت» است که متأسفانه در عصر ما فراموش شده و به ابعاد دراماتیک این واقعه بیشتر از پیام عدالت توجه می‌شود. نخست قرآن بود که مسأله عدالت را آن گونه که در آن زمان فهمیده می‌شد، برجسته کرد. در دوران پیامبر اکرم و خلفای راشدین عدالت یک مسأله محوری بود، بویژه حضرت علی (ع) موضوع عدالت را بسیار مهم شمرد و عملاً از آن مفهومی ساخت که در تاریخ مبارزات سیاسی شیعه نقشی عمده ایفا کرد.

عوامل تندروی:
تحلیل‌گران و سیاستمداران، راجع به عوامل تندروی و خشونت دینی نظریه‌های گوناگونی ارائه داده‌اند.
بعضی‌ها آن را به عامل اقتصادی از قبیل فقر و بی‌کاری مرتبط می‌دانند. اما این نظریه چندان قابل قبول نیست زیرا تندروی و خشونت تنها در میان قشر تهدستان، بی‌کاران و دولتهای توسعه نیافته «فقیر» بروز نکرده بلکه شامل ثروتمندان وکشورهای توسعه یافته «ثروتمند» نیز خواهد شد.

 این مقاله با ابزارها و تکنیکهای خاص اداره‌ی سیستم‌های پیچیده کار ندارد، بلکه به برخی مفاهیم پایه می‌پردازد که کمک می‌کند تا درباره پیچیدگی تفکر و گفتگو کنیم. همچنین مروری بر تفکر کلاسیک و طرحهای درونی آن در مواجهه پیچیدگی خواهیم داشت. به علاوه نشان می‌دهیم گه چگونه پیچیدگی ما را وادار می‌سازد تا مدلهای ساخته‌شده بر پایه نافرجامی (Unpredictability) و نامعلومی (unpredictability) را انتخاب کنیم. لیکن ما هنوز می‌توانیم با مشکلاتی که بدین طریق به‌ وجود می‌آیند سر و کار داشته باشیم

نویسنده‌: حسین عباسى

مسأله‌ی گفتمان دینى و مسائل زنان یا زن و اسلام که جان اسپوزیتو از آن به عنوان بحث داغ جوامع مسلمان یاد می‌کند، از دغدغه‌‌هاى مهم فاطمه مرنیسى۱۹۴۱ نویسنده مغربى‌تبار است. به نظر اسپوزیتو، آنچه در این روند مهم می‌نماید تبیین نسبت سنت با تحول است که در مباحثى چون «نقش مذهب در سیاست و جامعه» نمود می‌یابد و یکى از مباحث مهم درباره مناسبات زن و مرد و به ویژه موقعیت و نقش زنان در جامعه بوده است. کشمکش براى دستیابى به برابرى، یعنى نزاع برسر تعریف معناى برابرى و تعریف نقش‌‌ها و مناسبات زن و مرد، همچنان ادامه دارد. این جنگ، تنها برسر هویت و ایمان دینى نیست بلکه جنگى جنسیتى، طبقاتى، سیاسى و اقتصادى نیز هست.[1]