برعکس آنچه در اروپا روی داد، سکولاریسم[1] در اسلام بر اصلاح دینی پیشی گرفت، چیزی که عواقب وخیمی بر تحوّلات سیاسی جوامع اسلامی برجای گذاشت. نادر هاشمی طرح مسألهی مبارزهی لاییسیته را در غیاب اصلاحات فراگیر عقیدتی، در مقالهی زیر مورد نقد و واکاوی قرار میدهد. عبدو فیلالی انصاری[2] یکی از روشنفکران فرهیختهای است که درحال حاضر به نظریهپردازی دربارهی رابطهی اسلام با دموکراسی اهتمام جدّی میورزد.
چکیده
فضلالرحمان یکی از نواندیشان مسلمان بود که سعی داشت با نقد و تحلیل روششناسی مطالعات اسلامی، بر کارایی دین در جهان امروز بیافزاید و مسیر تحقق جامعه دینی را هموارتر نماید.
در این مقاله پس از طرح ماهیت پروژه فکری فضلالرحمان و بیان جایگاه قرآن در اندیشه او، روش تفسیری وی که به نظریه دو حرکتی موسوم است، مطرح گشته و به برخی از پیش فرضهای هرمنوتیکی این نظریه و همسانی آن با مبانی هرمنوتیک کلاسیک و نئوکلاسیک اشاره شده است.
ترجمه و تحقیق: سلمان ایرانی*
اصطلاح هرمنوتیک( Hermeneutics) از فعل یونانی (Hermeneuein) (تفسیر کردن) مشتق شده و از نظر ریشهی شناختی با کلمهی هرمس(Hermes) خدای یونانی و پیامآور خدایان پیوند دارد. این پیوند انعکاسی از ساختار سه مرحلهای عمل تفسیر است که عبارتند از پیام (متن)، تفسیر مفسر (هرمس) و مخاطبان. امروزه این اصطلاح، به رشتهای عقلی اطلاق میشود که به ماهیت و پیشفرضهای تفسیر ارتباط دارد.
نویسنده: حامد زارع
برخیها معتقدند مرتضی مردیها جایی است که یوتالیتاریانیسم، عدم قطعیت و لیبرالیسم به هم میرسند. او همچنین در نقطهای ایستاده که میتوان او را ملتقای محافظهکاری و لیبرالیسم دانست. مردیها به گفتن حرفهایی که با حرفهای دیگران فرق میکند، مشهور است. اگرچه منتقدان او بسیارند اما تعداد افرادی که اندیشههای او را میخوانند و میپذیرند نیز کم نیست. مردیها را بهعنوان روزنامهنگار و حتی نویسنده رمان نیز میشناسند. او اما پیش از هر چیز یک نظریهپرداز فلسفه سیاسی است.
;موضوع بحث «اخلاقى زیستن و اجتماعى عمل کردن» است. به تعبیرى دیگر، توجه دادن به پشت صحنه عمل اجتماعى و التفات دادن به این نکته که عمل اجتماعى همیشه در زمینه است که معنا دارد و قابل استمرار است.
نویسنده: حیدر غلامی
شاید بسیاری از مردم جامعه ـ به خصوص برخی از تحصیلکردهها، روشنفکران و اکثریت روشنفکرمآبان ـ بنا به عللی، گمان میکنند که اسلامگرایی و ملیگرایی (ناسیونالیسم)* متعارض بوده و جمع آنها در یک فرد غیر ممکن است؛ و وجود یکی از آنها مستلزم نفی دیگری است. نمیتوان هم مسلمان بود و پایبند به برنامهی اسلام و هم ملیگرا و خواهان سعادت ملت و خدمتگزار آن.
نویسنده: ایان باربور
ترجمه: ابوالفضل حقیری
مقدمه
جایگاه دین در عصر علم کدام است؟ امروزه چگونه می توان به خدا باور داشت؟ کدام نگرش به خدا با فهم علمی از جهان سازگار است؟ یافتههای علم معاصر به کدام شیوهها باید بر اندیشههای ما در باره سرشت بشری اثر بگذارند؟ چگونه می توان در آن نوع جهانی که علم عیان میسازد، به جستجوی معنا و هدفی در زندگی پرداخت؟
نویسنده: استاد محمد قطب
ترجمه: هادی خسروشاهی
در فصول «فرد و جامعه» و «جنایت و مجازات» و«مشکله جنسی» و «ارزشهای برجسته» درباره پارهای از عقاید «فروید» سخن گفتهایم و در اینجا نظریات او و اشکالات ما بر آنها را فقط به طور عموم، در معرضارزیابی میگذاریم.
چکیده: نویسنده، پس از بیان رویکردهاى گوناگون قرآن پژوهان غیر مسلمان نسبت به قرآن با عناوین: رویکرد تاریخى، زبانشناسانه، متنى، معنایى یا معنىشناسانه و اسطورهاى، به معرفى ایزوتسو به عنوان قرآنپژوهی که با رویکرد زبانشناختى به مطالعه قرآن روى آورده پرداخته است. زندگى، مسافرتهاى علمى، عضویت در مجامع علمى، آثار و تألیفات ایزوتسو، عناوینى است که در این مقاله مطرح شده است. در پایان نویسنده به توضیح نوع کار ایزوتسو راجع به قرآن و منابع فکرى وى و فشرده دیدگاه او نسبت به نظاممندى مفاهیم قرآن مىپردازد.
آیا حقوق افراد و حاکمیت مردمی میتواند در ایمان ریشه داشته باشد؟
چند قرن پیش اگر یک حقوقدان مسلمان تصمیم میگرفت رسالهای در مورد اسلام و حکومت بنویسد، آن را با تمایزگذاری میان سه نوع نظام سیاسی آغاز میکرد. اولین نظام را طبیعی مینامید -مانند وضعیت بدوی طبیعت، دنیایی نامتمدن و پرآشوب که قدرتمندترین افراد ظالمانه بر سایرین حکومت میکردند. به جای قانون، رسوم حکمفرما بود و به جای دولت، بزرگان قبیله که تنها مادامی که قویترین بودند مورد پیروی قرار میگرفتند.
کپی رایت © 1401 پیام اصلاح . تمام حقوق وب سایت محفوظ است . طراحی و توسعه توسط شرکت برنامه نویسی روپَل