نویسنده: محمد مجتهد شبستری
زنان کشورهای مسلمان مشکلات حقوقی، اجتماعی و اقتصادی فراوانی دارند. بیش از صد سال است که زنان جهان اسلام به این مسأله آگاه شده‌اند و نهضت‌هایی هم در این ارتباط به وجود آمده است. من پایه اصلی این محرومیت‌ها و مشکلات را بیش از هر چیز، در فلسفه تعلیم و تربیت رایج در جهان اسلام می‌دانم. در این جهان، بنیاد تعلیم و تربیت آن است که دختر باید دختر تربیت شود و پسر، پسر. یک دختر باید طوری تربیت شود که در آینده یک زن باشد، با همه بار معنایی و مفهومی که واژه «زن» در این جوامع دارد.
از نقطه‌ای آغاز می‌کنم که به زعم این قلم لبّ لباب اندیشه ملکیان است. ابتدا سخنی از وی نقل می‌کنم و سپس تأویلی از آن را در ادامه بسط می‌دهم و فی‌النّهایه نکاتی پیرامون اندیشه‌ی وی طرح کنم. بدیهی است که نگارنده، تنها فهم خود را از کلام ملکیان بیان می‌دارد و مدافع و متنقد همین فهم خواهد بود نه شخص ملکیان و یا تصورات حقیقی وی.
1- برخورد «وجودی» (یعنی برخورد با شاکله عام و فراگیر وجود و شخصیت افراد اعم از ذهن، زبان، احساس، رفتار، موقعیت و... ) برتر، کاملتر و دقیقتر از برخورد «تحلیلی» ذهنی (یعنی صرفاً بررسی ذهن، دانش و گفته‌های افراد) است. بر این اساس بابک احمدی برای من فردی مهربان، اهل تسامح، ساده گیر، اهل اندیشه و معرفت، عمیق، دلسوز و مسئول است؛ روشنفکری از جنس سارتر (نه آرون، وبر و... ) که دوست دارد بر طراز اندیشه‌اش زندگی کند.
دموکراسی عبارت است از نظامی که به مردم حق انتخاب می‌دهد تا کسی را که می‌خواهند حاکم خود قرار دهند و اشخاص و نظامهایی بر اراده ملت چیره نشوند. دموکراسی این حق را به مردم می‌دهد تا حاکم خود را مورد بازخواست قرار دهند و یا اینکه هنگام انحراف از جاده‌ی صحیح او را عزل نمایند.
ترجمه و تحقیق: سلمان ایرانی
فهم قرآن
معرفت عقلانی که از طریق فکر و عقل حاصل می‌شود از محدودیتهای فکر و عقل نیز تأثیر می‌پذیرد و خود نیز محدود می‌شود. به هر حال عقل محدود است و از درک همه تجلیات الهی عاجز و همچنین عقل نمی‌تواند به طور کامل، حقایق وحیانی را درک نماید اما می‌تواند وحی ملفوظ را در قالب آیات قرآنی تا حدودی بفهمد.
این مدخل به بررسی مبانی و محتوای فلسفی آموزه‌ی حقوق بشر می‌پردازد. این تحلیل مشتمل بر پنج بخش و یک نتیجه‌گیری است. بخش یک اهمیت معاصر حقوق بشر را بررسی می‌کند، و استدلال می‌کند که آموزه‌ی حقوق بشر برای ارزیابی وضعیت اخلاقی نظم ژیوپولیتیک حاضر، به آموزه‌ی اخلاقی غالب بدل شده است. بخش دوم بالندگی تاریخی مفهوم حقوق بشر را از قدیمی‌ترین مبانی فلسفی‌اش تا متاخرترین صور آن پی می‌گیرد.
حقیقتی که جای بحث و نظری در آن نیست این است که سخن از امام بناء و خط مشی اسلامی و اصلاحی او با نگارش چند سطر یا با تألیف چند کتاب در این زمینه نمی‌توان از طرح و تزی که ارائه داده حق مطلب را بیان کرد.
ترجمه و تحقیق: سلمان ایرانی
لقدْ صارَ قلبی قابلاً کلَّ صورة ٍ
فمَرْعًى لغِزْلاَنٍ ودیرٌ لرُهْبانِ
وبَیْتٌ لأوثانٍ وکعبة ُ طائفٍ
وألواحُ توراة ٍ ومصحفُ قرآنِ
أدینُ بدینِ الحبِّ أنَّى توجَّهتْ
رَکائِبُهُ فالحُبُّ دینی وإیمانی (2)
« دلم همه صورت‌ها را در خود می‌پذیرد. چراگاه غزالان است و صومعه‌ی راهبان و بتکده و کعبه‌ی زائران و الواح تورات و مصحف قرآن. به مذهب عشقم به هر سو رو کند که عشق، دین و ایمان من است. »
مترجم: کامیار صداقت
1 ـ طرح «علم جدید»: موضوع
اکتشاف یک علم جدید امری بسیار مهم به ویژه در زمانی است که مردم معتقد به تمام و کمال رسیدن علوم شده و بر این باور گردند که قدماء دیگر مجالی برای متاخران به جهت افزودن عرصه‌ای در علم و معرفت نگذاشته‌اند. اما ابن خلدون با اعتماد به نفس و در حالی که از علوم مختلف دوران خویش با خبر است لحظه‌ای در بیان یافتن علمی جدید که خداوند به او الهام نموده است، تردید به خود راه نمی‌دهد. او در این اکتشاف بسیار معتبر نه از «معلم اول» و نه «از حکمای ایرانی» و نه «از دانشمندان اسلام» تقلید نکرده است.
از هرمنوتیک تعریفهای مختلفی ارائه شده است. پل ریکور که یکی از برجسته‌ترین نمایندگان هرمنوتیک معاصر است آن را «نظریه‌ی عمل فهم در جریان روابطش با تفسیر متون» تعریف کرده است. یعنی هرمنوتیک دانشی است که به شیوه‌ی فهم و مکانیزم تفسیر متون می‌پردازد، اما برخی از طرفداران نظریه‌ی هرمنوتیکی آن را نوعی «معرفت‌شناسی» دانسته‌اند. در حالیکه فیلسوفان وجودی نامداری مانند مارتین هایدیگر، هرمنوتیک را نوعی هستی‌شناسی و سیستمی فلسفی تلقی کرده‌اند. اما دیدگاه رایج در باب هرمنوتیک آن است که هرمنوتیک «نظریه یا فلسفه‌ی تفسیر معنا» است و افزون بر این نوعی روش پژوهشی است که ویژه علوم انسانی و علوم اجتماعی است و با روش رایج در علوم طبیعی کاملاً متفاوت است.
کپی رایت © 1401 پیام اصلاح . تمام حقوق وب سایت محفوظ است . طراحی و توسعه توسط شرکت برنامه نویسی روپَل