استاد عبدالرحمن پیرانی دبیركل جماعت دعوت و اصلاح در ابتدای سخنانش پیشاپیش عید سعید قربان را به همه‌ی اهل ایمان تبریک گفت و ابراز امیدواری کرد خداوند متعال سعی همه‌ی حجاج بیت‌الله الحرام را مشکور و دعاهایشان را درحق اهل ایمان قبول فرماید. وی افزود: از پیشگاه خداوند بزرگ مسئلت می‌دارم به همه‌ی ما توفیق عنایت فرماید تا در مدرسه‌ی توحید و یکتاپرستی سیدنا ابراهیم و فرمانبرداری آگاهانه و صادقانه‌ی حضرت اسماعیل و همراهی خاضعانه و صبورانه‌ی حضرت ‌هاجر توشه‌ای برچینیم و در جهت نشر و ارتقای هرچه بیشتر توحید و جهان‌بینی، اخلاق در زندگی فردی و خانوادگی و آزادی عدالت در زندگی اجتماعی، گام‌های مؤثری برداریم.

وی بر ضرورت نیت و قصد و اراده‌ی نیکی‌خواهی در هر عمل، اندیشه و کنشی تأکید کرد و افزود: خداوند بزرگ، عقیده، اندیشه و نیت آزادانه و آگاهانه‌ی انسان را اساس و جوهر هر عمل و اقدامی مسؤولانه قرار داده است. اراده‌ و نیت انسان تعیین‌کننده‌ی مسیر حرکت او و نحوه‌ی سعی و تلاش اوست و چون انسان دارای اعمال مختلف در زندگی است، به یک نقشه‌راه فکری به عنوان باور و عقیده نیاز دارد تا همه‌ی رفتارهایش اعم از گفتار، کردار و زبان بدن را بر یک محور، منسجم سازد و آنها را سامان بخشد و به زندگی انسان معنا بدهد، لذا خداوند متعال انسان را متمایز آفريد و به او رسالت و ماموریتی خطیر واگذار کرد و او این مسؤولیت را پذیرفت.

وی نقش دین را در زندگی مهم دانست و گفت: خداوند بزرگ دین را برای انسان فرستاد تا هدف از خلقت، جایگاه و منزلت او در این هستی و نقش و رسالتش را معین سازد و او را در پیمودن راه راست و صراط المستقیمی که شایسته‌ی شأن و منزلت اشرف مخلوقات است حمایت و هدایت نماید و آیه‌ی «هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ» بر این امر عظیم و این دین حقیقی، هدایتگر و ثابت تاکید می‌نماید و مشخص می‌کند که دین اسلام، دینی فطری و متناسب با فطرت انسان، و دینی جهانی و جاودان است.

وی درباب کارکردهای دین[اسلام] ابراز عقیده کرد و ادامه داد: «این دین تا روز رستاخیز برای تمامی زمان‌ها، مکان‌ها و شرایط و اوضاع و احوال و نسل‌ها، توانایی و شایستگی خود را برای پرتو افکنی و نورافشانی و هدایتگری حفظ می‌کند و قادر است تا میان نیازها، نیازهای واقعی انسان، مقتضیات زمان و مکان و هدایت ربانی وحی، یعنی قرآن و سنت ارتباط برقرار نماید و همواره جنبه‌های از جوانب اعجاز خود را به نمایش بگذارد؛ آیاتی که زمانی مشکلی را در جزیرة العرب یا سؤالی را پاسخ داد، امروز هم بعد از قرن‌ها به نیازها و پرسش‌های مخاطبان خود پاسخ می‌دهد. دینی که از دو ویژگی بسیار مهم و اساسی برخوردار است، ثبات، دوام و تغییر و تحول.»

عضو هیأت امنای اتحاد جهانی علمای مسلمان درباره‌ی ایضاح ثبات و تغییر و یا ثوابت و متغیرات در دین گفت: ثبات در اهداف، آیات و احکام، انعطاف در وسایل و روش‌ها و مناهج، ثبات در اصول و مبادی و کلیات، انعطاف در فروع و جزئیات و تفاسیر، ثبات در ارزش‌های دینی و اخلاقی، انعطاف در شئونات اجتماعی‌ و امور دنیوی.

وی در ادامه از نقش مجددان دین سخن گفت و افزود: در این سیاق و در باب تغییر و تجدید حدیث صحیح پیامبر اسلام «إنّ اللّه يبعث لهذه الأُمّة على رأس كلّ مائة سنة من يجدّد لها دينها» بسیار قابل توجه است. بر این اساس، تجدید توسط کسانی از امت مسلمان و پیروان آن صورت می‌گیرد. به کسانی از این امت که مفاهیم دینی را زمانی که مردم از دین و فهم صحیح از آن دور می‌شوند، تصحیح کنند. علما گفته‌اند که عقاید، عبادات، احکام حلال و حرام و اخلاق قابل تجدید نیستند و در واقع هدف از تجدید و اصلاح و یا احیاء که در دین ما از آن سخن رفته است، بازگرداندن اصل ایمان به راه و روش و منهج صحیح دین، یا تجدید رفتار امت از بدعت و خرافاتی است که دین را فرا گرفته است. 

استاد پیرانی افزود: دین ما دین جهانی و جاودانه است و باید در پرتو هدایت این دین، بتوانیم مشکلاتمان را حل کنیم و نیازهای عصر را پاسخ بگیریم. اندیشه، فهم و ايمان همه در ذیل تجدید مطرح‌اند.

وی درباره‌ی فلسفه‌ی ‌وجودی بیداری اسلام گفت: اساساً تجدید، اصلاح و احیاء همواره در دستور کار بیداری اسلامی بوده و هست. تجدید در واقع همزیستی با عصر و زمانه و آمادگی برای رهایی از اسارت جمود و ایستایی و تقلید کورکورانه و تغییر و اصلاح روش‌ها و ابزارها، بافت‌ها و ساختارهای فکری، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و احیاناً تشکیلاتی است.

وی افزود: در واقع ما از رهیافت فهم صحیح و دقیق قرآن و سنت از یکسو و درک واقعیت‌های حاکم بر زندگی، می‌توانیم پیام جدید دین را درک کنیم. این مهم، کار عالمان دین و کنشگران اسلامی است. درک مقاصدی از دین و شریعت بسیار ضروری است. لازم به یادآوری است قبل از بعثت پیامبر اسلام تجدید و اصلاح در زمان پیامبران گذشته، تجدید توسط خود پیامبر صورت می‌گرفته و هیچکس دیگری، حق اصلاح و تجدید را نداشته بلکه هر پیامبری که مبعوث می‌شد شریعتی کاملتر و متناسبتر با مقتضیات زمان و مکان شرایط امت خودش را می‌آورد؛ اما پس از بعثت آخرین پیامبر و ختم نبوت، این وظیفه‌ی خطیر و حیاتی بر عهده‌ی شایستگانی از امت مسلمان، ائمه‌ی سربلند، عالمان توانا و جنبش‌های اسلامی پویا و پیشرو قرار گرفته است که لازم است این مسؤولیت مهم را به نحو شایسته انجام دهند و پیوند میان وحی و مسائل و مشکلات مردم را برقرار و در راستای حل و رفع آنها بکوشند. 

لزوم نوگرایی در اندیشه و عمل
استاد پیرانی درباب درک زمانه و تحولات شتابناک که در پرتو پیشرفت‌های فناوری و شبکه‌ی جهانی اینترنت به‌وجود آمده است، افزود: اکنون هدایت نسل‌های جوان و نوجوان ما کار بسیار سختی است. چگونه ما به این نسل‌ها به مخاطبان خودمان خدمت کنیم، یقینا نیاز داریم که همواره اندیشه‌ی خود را نو کرده و افکار جدید متناسب با این شرایط را داشته باشیم.

دبیرکل جماعت خطاب به اعضای جماعت و هوادارانش گفت: در این شرایط حساس ما در جماعت بیش از هر زمان دیگری به دانایی، دلسوزی، حکمت، هوشیاری، همفکری و واقع‌بینی شما عزیزان و سایر اعضای فهیم و خدوم جماعت نیاز داریم تا با توجه به ظرفیت‌ها امکانات، توانایی‌ها و نیازهای واقعی جامعه هدف و متناسب با حجم و عمق تحولات فکری، فرهنگی و اجتماعی، به صورتی دقیقتر از گذشته ساختار سازمانی، اهداف و استراتژی‌ها و برنامه‌های خود را تعریف نماییم و ان شاء الله شاهد نشاط و فعالیت و پویایی شایسته جماعت در سطح دفاتر، شعب و مرکز باشیم و به صورتی متوازن، مسؤولیت‌ها را توزیع و اختیارات را تفویض نماییم. 

وی افزود: به این خاطر شورای محترم مرکزی در آخرین نشست حضوری خود با معاونت‌های محترم جماعت و به منظور فراهم نمودن مقدمات این امر مبارک، به تشکیل کارگروهی مبادرت ورزید تا با انجام مشورت‌های درون‌سازمانی و برون‌سازمانی و همچنین مشورت با انسانهای توانا و متخصص در این زمینه و ارایه‌ی گزارش مستمر به شورای مرکزی، زمینه را برای ایجاد تغییرات و تحولات لازم، توسط کنگره فراهم نمایند. لذا ما در جماعت به فتح افق‌های نو در اندیشه و سلوک و ساختار نیاز داریم، تا همواره بتوانیم پیشاپیش مخاطبان خود حرکت کنیم و ان شاء الله شایستگی الگو بودن را به نفع، نشر ارزش‌ها و تعالیم انسان‌ساز دین کسب نماییم و مصداقی از مصادیق آیه‌ی «كُنتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ» باشیم و اهداف و برنامه‌های ما منطبق با استانداردها بتواند راهگشا، هدایتگر، وفاق‌آفرین و پاسخ‌دهنده‌ به نیازهای زمان، مکان و جامعه‌ی کنونی باشد.

نقش دو نعمت ایمان و برادری در جماعت 
استاد پیرانی درباب فعالیت‌های بیش از چهار دهه‌ی جماعت گفت: بحمدالله جماعت در طول بیش از ۴ دهه گذشته از فعالیت‌های خود، هم دستاوردهای ارزشمندی دارد و تجارب بسیار خوبی را کسب کرده است، به‌عنوان مثال جماعت توانسته است شبکه‌ای سراسری، ایمانی و فضایلی مملّو از محبت، اخلاص و برادری بوجود آورد.
ايمان و برادری دو نعمت بزرگ که زمینه‌ساز هرگونه تفاهم و تعاونی است. جماعت با این پشتوانه توانسته است خدماتی ارزشمندی را در زمینه‌های مختلف فکری، فرهنگی، اجتماعی، بویژه خیریه‌ای تقدیم نماید.

دبیرکل جماعت درباب کامیابی‌ها و موفقیت‌های تشکل متبوعش افزود: الحمد لله اکنون جمعی فرهیخته، مرکب از برادران و خواهران و تعداد قابل توجهی از انسانهای متخصص که در زمینه‌های مختلف در این کشور خدمت می‌کنند و خود را در مقابل دین و بندگان خدا و سرزمینمان مسؤول می‌دانند. 

وی افزود: استقامت جماعت ما، وفاداری و پایداری به وفای به عهد، عهد به خدا، عهد به جماعت، عهد با بندگان خدا، و این نعمت و فضل بسیار بزرگی است که ما در بیش ‌از چهار دهه، توانستیم این برادری را ادامه دهیم و هر روز صفا و صمیمیت و اعتماد متقابل افزون می‌شود. الحمدلله، وجود انگیزه و روحیه‌ی کار و فعالیت گروهی، هرچند جاهایی ممکن است کمبودهای داشته باشیم و این از آثار برکت ايمان به خداوند بزرگ و احساس مسؤولیت نسبت به دین مبین اسلام و بندگان ارزشمند خداوند است. وی تأکید کرد که لازم است که همواره این برادری این اخوت و این صمیمیت را پاس داشته و فضل میان خود را به استناد آیه، فراموش نکنیم.

تلاش‌های جماعت معطوف به تقرب الهی 
استاد پیرانی افزود: ما تشکلی سراسری، مدنی و فعال در چارچوب اندیشه‌ی اسلامی هستیم. لذا نباید تردید داشته باشیم که مساعی همه‌ی مسؤولان، تلاش‌ها و تغییر و تحولات، تنها معطوف به ادای هرچه بهتر وظیفه و رسالت دینی و نیل به قرب الهی است و نیز تقدیم خدمات فرهنگی و اجتماعی دقیقتر به ملت و میهن است. چنانکه علما فرموده‌اند که هر کس مسؤولیت و وظایفش از یکسو با امکانات و توانایی‌های فکری، مادی و معنوی و از دگر سو به نیازها و اقتضائات زمانه‌ی او و کسانی که با او ارتباط دارد، بستگی دارد؛ لذا در این شرایط اگر بنا را بر این بگذاریم که هنجارهای دینی، اخلاقی و معنویت صدمه دیده‌اند، که دیده‌اند، در زمان ضعف دینداری و معنویت و ضعف پایبندی به ارزش‌‌های اخلاقی و احیانا غلبه‌ی یأس و نومیدی، وظیفه ما دو چندان می‌شود.

وی در پایان ابراز امیدواری کرد که خداوند قادر متعال به همه‌ی توفیق عنایت فرماید تا در انجام وظایفی که برعهده دارند چه به‌عنوان عضوی در کانون گرم خانواده و چه به‌عنوان عضوی در جماعت دعوت و اصلاح و یا جامعه و در سطح کشور، به نحو احسن بتوانند وظایفشان را انجام دهند.

در ادامه دبیرکل، به سؤالات مطرح‌شده توسط حضار پاسخ و در پایان جمال اسماعیلی مسؤول هیأت اجرایی مرکزی و محمد انور امیری مسؤول شورای مشورتی شرق کشور، هر یک گزارشی از مجموعه‌ی فعالیت‌های جماعت در سطح مرکزی و شرق کشور را ارائه دادند.