سایت رسمی جماعت دعوت و اصلاح

آیا اسلام به عنوان یک دین و فرهنگ، ‌می‌تواند با الزامات مدرنیته کنار آید؟ در اواخر قرن نوزدهم پرسش مشابهی درباره علم و تکنولوژی مطرح بود. پاسخ متفکر و شرق‌‌شناس برجسته فرانسوی ارنست‌‌رنان در این باره «منفی» بود. او این امر را نه در مسلمانان، بلکه در خود اسلام ‌می‌دید. به نظر او مشکل اساساً در خود اسلام نهفته است.

مسعود رحیم‌پور

انسان وکمال آن یکی آمد در یاری بزد گفت یارش کیستی ای معتمد ؟ گفت من ، گفتمش برو هنگام نیست بر چنین خوانی مقام خام نیست خام را جز آتش هجر وفراق کی پزد کی وارهاند از فراق رفت آن مسکین و سالی در سفر در فراق دوست سوزید از شرر پخته شد آن سوخته پس بازگشت باز گرد خانه انباز گشت حلقه زد بر دربه صد ترس و ادب تا بنجهد بی ادب لفظی زلب بانگ زد یارش که بر در کیست آن گفت بر در هم تویی ای دلستان گفت اکنون چون منی ای من درآ نیست گنجایی دو من در یک سرا « مثنوی معنوی 1 /3056 تا 64 » یاداشت هایی پیرامون روان شناسی صوفیانه «عرفانی » در اسلام بخصوص در تصوف « عرفان » مقام و موقعیت انسان موضوع بحث و مجادلات فراوانی در بین صاحب نظران « غربی » بوده است .

جامعه‌شناسان همواره به دین به مثابه یکی از مهم‌ترین منابع جهت‌دهنده رفتارها و نگرش‌های افراد جامعه توجه کرده اند ، اگرچه جامعه‌شناسی دین بعنوان یکی از شاخه‌های این علم از دهه 1950 به بعد شکل گرفته است، اما از همان ابتدای کار جامعه‌شناسی و با ظهور اولین جامعه‌شناسان، دین بعنوان یکی از موضوعات جامعه شناسی مورد توجه قرار گرفت ، ما مطالعات مربوط به دین را در کار کنت، مارکس، وبر، دورکیم، دوتوکویل و ... می‌بینیم. نگاه جامعه‌شناسی به دین قطعاً با نگاه یک عارف، فیلسوف، مؤمن و ... به دین متفاوت است.

آیا اسلام و سیاست جدا از هم هستند؟

زکریا عطری

سوره غاشیه
به نام خداوند بخشاینده مهربان (‌ آیا خبر مصیبت فراگیر به تو رسیده است * در آن روز چهره‌هایی در هم شکسته است * دائماً در زحمت هستند و رنج می‌کشند * در آتشی بسیار سوزان انداخته می‌شوند * از چشمه‌های بسیار جوشان، آب نوشانده می‌شوند * طعامی برای آنها نیست مگر گیاهی خاردار و تلخ * که چاق نمی‌کند و گرسنگی را برطرف نمی‌سازد * چهره‌هایی در آن روز شادان است * از تلاشی که کرده، راضی است * در بهشتی والا مکان (ساکن) هستند *

مسلمانان هرگز در پی فهم ماهیت رابطه بین اسلام و دیگر نظامهای حکومتی آن طور که در مورد اسلام و دموکراسی شاهدش هستیم نبوده‌اند. برای مثال چنین بررسی موشکافانه‌ای به نظر نمی‌رسد که در خصوص رابطه بین اسلام از یک طرف و نظامهای خلافت، امپراتوری یا پادشاهی از طرف دیگر صورت گرفته باشد. با فرض اینکه نظامهای حکومتی‌ خلافت، امپراتوری و یا پادشاهی که برای مدتهای مدیدی در تاریخ اسلام وجود داشتند، بومی جوامع اسلامی محسوب می‌شدند، باز این پرسش که آیا با اسلام مطابقت داشتند، به یک مساله فوری و مبرم بدل نشد

 سؤال: مدّتی است سؤالی برایم پیش آمده‌‌ است و متأسّفانه کمتر توانسته‌‌ام خدمت شما برسم و آنرا مطرح کنم؛ آن پرسش هم این است که: در نوارهای ضبط شده و صحبت های مجلسی شنیده‌ام که فرموده‌اید: اکنون من نمی‌توانم در دنیا کسی را نام ببرم که بتوان عنوان «کافر» را بر او اطلاق کرد. در حالی که در دوران پیامبر(ص) و در زمان خلفای راشدین (س) جنگهای متعددی به نام جنگهای «کفر و اسلام» رخ داده است و در دوران خلافت حضرت ابوبکر(س) پس از رحلت پیامبر(ص) افراد و قبایلی از ادای زکات خودداری کردند. و همین امر باعث شد که اعلام جهاد کند تا جایی که فرمود: «حتّی اگر مرا همراهی نکنید به تنهایی وارد جنگ با آنها می‌شوم.» آیا این مطلب با نظر شما مغایرت ندارد؟ لطفا مسأله را تبیین فرمایید.

 در غرب، پدیده جدید خشونت سیاسی در جهان عرب را معمولاً به اسلام نسبت می‌دهند. اما شواهد حاکی از آن است که این پندار صحت ندارد. در واقع و برخلاف ادعاهای بسیاری از محافل غربی، در سراسر تاریخ اسلام آموزه‌های اسلام منبع اصلی روشنگری بوده و تاثیر تمدن‌ساز منحصر به فرد و چشمگیری در جامعه داشته‌اند. اسلام مذهب صلح و تساهل است. شواهد قرآنی و تاریخی فراوانی وجود دارد که ثابت می‌کند این دین زور و اجبار را برنمی‌تابد.

استاد محمّد قطب

بعد از خواندن این حدیث تصویری بس شگفت‌انگیز در ذهن آدمی ‌تداعی می‌شود... ‌کشتی که در این تصویر زنده تماشای، ‌روشن، ‌تعبیر پذیر، ‌ریبا و ابداع‌گرانه به عنوان تشبیه آمده است و همانا این حیات است که در امواج پر تلاطم به سیر و حرکت است و دمی ‌آرام نمی‌گیرد به محض این که رو به آرامش بیاورد تلاطم و حرکتی تازه آن را به حرکت در می‌آورد در این موجهای پر تلاطم هرگز سلامتی و آرامش و اطمینان به دست نمی‌آید مگر آنگاه که شخصی از رفتار و عمل خویش مراقبت کند و در راه مقصدش مدام بیدار باشد. ‌و جامعه بسان کشتی است... ‌ نیکان و فاسدان بی‌کسان بر آن نشسته‌اند بیداران و به خواب غفلت شدگان همسان هم در آن به سر می‌برند این کشتی همگان را در بر می‌گیرد و به‌سوی مقصد و جهتی بی‌انتها به پیش می‌تازد... ‌-این کشتی از سویی محکوم به تحمل موجهای پرخروش و تند باد‌ها و از سوی دیگر محکوم میل کشتیبان و هدفی است که به سوی آن می‌رود –در اثر موجها و ضربت‌های که پی در پی بدان می‌رسد گاه به سوی چپ می‌چرخد و گاه به جانب راست میل می‌کند و شاید احتمالاً به سمت جلو به راه خود برود و یا حتی در آب غرق شود... ‌

خداوند قادر متعال این دین عظیم را با ویژگیهای منحصر بفردش بر دیگر ادیان برتری داد و به این سبب نعمت استمرار و صلاحیت در تمام زمانها و مکانها را به آن داد.و این دین را به عنوان تنها دینی که جوابگوی مشکلات و در برگیرنده مصالح ومنافع مردمان است معرفی کرد .دلیلش هم واضح است چون خداوندی که آگاه به مصالح خلق است این دین را نازل کرده است همان خدایی که در موردش می خوانیم (أَلَا یعْلَمُ مَنْ خَلَقَ وَهُوَ اللَّطِیفُ الْخَبِیرُ)( آیا آن کسی که موجودات را آفریده از حال آنها آگاه نیست؟