ناسنامه ناوی عه‌بدوڵڵا کوڕی زوبه‌یری کوڕی عه‌وام، که پێیان ده‌کوت ئه‌بوو خوبه‌یبی قوڕه‌یشی ئه‌سه‌دی، یه‌كه‌م مناڵ له موهاجیران بوو که پاش هیجره‌ت له شاری مه‌دینه‌ی له دایکبوو. باوکی زوبه‌یری کوڕی عه‌وامه که ناسناوی حه‌واری (یارو و یاوه‌ر)ی ڕه‌سووڵی خوا (د.خ) به ده‌ستهێناوه و کوڕه پوری پێغه‌مبه‌ری ئازیزه.
ڕەنگە ئەم بابەتە بەم ناونیشانە زۆر لێكۆڵینەوەی لەسەر نەكرابێت لەبەر ئەوەی لە ڕووی زاراوەوە شتێكی تازەیەو خەڵكی وادەزانن یەكێكە لە دەرهاویشتەكانی حوكمی دیموكراسی، بەڵام لە ڕاستیدا لە ڕووی بەرپاكردن و پراكتیزەكردنەوە كۆنە، بەتایبەت لە مێژووی ئیسلامدا زۆر بە زەقی بەدی دەكرێت ، بەتایبەتتر لە سەردەمی پێغەمبەر و خەلیفەكانیدا بە ڕادەیەكە دەتوانین بڵێین یەكێك لە تایبەتمەندییەكانی حوكمی ئیسلامی لەو دوو سەردەمەدا سەروەری یاسا بوو ، بەڵام نەك بەناوی سەروەری یاساوە بەڵكو بەناوی سەروەری شەریعەوە كە حاكم و مەحكوم وەكو یەك ملكەچی فەرمانەكانی بوون، ئەمیش یەكێكە لە تایبەتمەندییەكانی ئیسلام، چونكە سەرچاوەی ت
من لەوەو پێش دوو جۆر مامەڵەم لەتەك ئەم بابەتەدا هەبووە مامەڵەیەكی دەرەوە ئایینی، بۆ نمونە لەو سیمینارەی لە بەشی كۆمەڵناسی بە ناونیشانی (داعش وەك دیاردەیەكی مۆدێرن) قسەم لە سەر كرد.
به‌خشنده‌و لێبورده‌یی خوای په‌روه‌ردگاربۆئه‌وکه‌سانه‌ی قه‌ڕز به‌خه‌ڵك ده‌ده‌ن. عَنْ حُذَيْفَةَ (ڕه‌زای خوای لێبێت) قَالَ قَالَ: رَسُولُ اللَّهِ(صلی الله‌علیه‌وسلم) «تَلَقَّتِ الْمَلاَئِكَةُ رُوحَ رَجُلٍ مِمَّنْ كَانَ قَبْلَكُمْ، فَقَالُوا: أَعَمِلْتَ مِنَ الْخَيْرِ شَيْئًا قَالَ: لاَ قَالُوا: تَذَكَّرْ.
بسم الله الرحمن الرحیم إِنَّ الحَمْدَ للهِ نَحْمَدُهُ ، وَنَسْتَعِيْنُهُ ، وَنَسْتَغْفِرُهُ ، وَنَعُوْذً بِاللهِ مِن شُرُوْرِ أَنْفُسِنَا وَمِنْ سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا ، مَنْ يَهْدِهِ اللهُ فَلا مُضِلَّ لَهُ ، وَمَنْ يُضْلِلْ فَلا هَادِيَ لَهُ... وَأَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاّ اللهُ وَحْدَهُ لا شَرِيْكَ لَهُ... وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ.أَمَّا بَعْدُ :
نیمه‌ڕۆی ڕۆژی یه‌کشه‌ممه 17ی جۆزه‌ردان، ئه‌حمه‌دی قازی، نووسه‌ر، ڕۆژنامه‌وان، لێکۆڵه‌ر و وه‌رگێڕی کورد له نه‌خۆشخانه‌ی ئازادی تاران به‌ھۆی نه‌خۆشی شێرپه‌نجه‌وه کۆچی دوایی کرد. ئه‌حمه‌دی قازی ساڵی 1315ی ھه‌تاوی له شاری مەھاباد له دایکبوو و له زانکۆی تاران له به‌شی زمان و ئه‌ده‌بیاتی ئینگلیسی لیسانسی وه‌رگرت و دوای کۆچی مامۆستا ھێمن موکریانی له ساڵی 1365، بۆ ماوه‌ی 20 ساڵ بووه سه‌رده‌بیری گۆڤاری «سروه» و له ماوه‌ی ژیانی ئه‌ده‌بی خۆیدا، چه‌ن شاکاری ئه‌ده‌بی جیھان وه‌ک «دۆن کیشۆت» و «گیل گه‌مێش»ی وه‌رگێڕایه‌وه سه‌ر زمانی کوردی.
پێغه‌مبه‌ر(صلی الله علیه وسلم) چه‌ند نيشانه‌يه‌كى بۆ ڕوون كردووينه‌ته‌وه كه به نيشانه‌ى عاقيبه‌ت خێرى داوه‌ته قه‌ڵه‌م و ئه‌گه‌ر به هه‌ر موسوڵمانێكه‌وه بينرا هيوا وايه كه ئه‌و موسوڵمانه به‌هه‌شتى بێت، وه له دنيادا ده‌رده‌چێت به‌و نيشانانه ده‌زانرێت كه ئه‌وه به‌هه‌شتى يه، سه‌ره‌تا پێغه‌مبه‌ر(صلی الله علیه وسلم) پێمان ڕاده‌گه‌يه‌نێت كه كۆتايى كاره‌كانمان گرنگه لاى خواى گه‌وره، وه‌كو پێغه‌مبه‌ر(صلی الله علیه وسلم) ده‌فه‌رمووێت : «إنما الأعمال «بخواتيمها» كالوعاء إذا طاب أسفله طاب أعلاهُ» «وإذا فسد أسفله فسد أعلاه»(1).
ئیسلام، سیاسه‌تی چاکسازی خۆی له ناو خۆی موسڵمانان و هه‌روه‌تر له پێوه‌ندی له‌گه‌ڵ غه‌یری موسڵمانان، له‌سه‌ر بنه‌مای ئاشتی و ته‌بایی داناوه.هه‌ر بۆیه، ئاشتی نه‌ریتێکی سه‌ره‌کیه که کۆمه‌ڵگای مرۆڤایه‌تی بۆ هاوکاری و یه‌كناسین و بڵاو کردنه‌وه‌ی خێر و چاکه ئاماده ده‌کات و هه‌ر له‌به‌ر ئه‌م هۆیه ته‌نیا ویستی ئیسلام له غه‌یری موسڵمانان ئه‌وه‌یه که بۆ ده‌عوه‌ت و بانگهێشتی موسڵمان، به‌رگر دروست نه‌که‌ن چون ئه‌گه‌ر غه‌یری ئه‌مه بێت شێواوی و گرفته‌کان ساز ده‌بن. ئیسلام له‌وه‌یکه ئیجبار و زۆری، ئامرازی بانگه‌واز و بڵاو کردنه‌وه‌ی ئامۆزه‌کانی بێت، به ته‌واوی بێزاره.
دیاری و ڕێ و ڕه‌وشی پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه وسلم) له ئیعتیكافكردندا ته‌واوترین و ئاسانترین ڕێ و ڕه‌وش بوو. جارێك له ده‌یه‌می یه‌كه‌مدا ئیعتیكافی كردووه، پاشان له ده‌یه‌می نێوه‌ڕاستدا كردوویه‌تی به مه‌به‌ستی ده‌ستگیربوونی شه‌وی ڕێز (ليلة القدر)، پاشان بۆی ڕوون بۆته‌وه كه له ده‌یه‌می كۆتاییدایه و به‌رده‌وام بووه له‌سه‌ر ئیعتیكافكردنی ده‌یه‌می كۆتاییدا تا به خوای خۆی گه‌یشتووه. وه جارێك ئیعتیكافی ده‌یه‌می كۆتایی ره‌مه‌زانی واز لێ هێنا، به‌ڵام له شه‌والدا گێڕایه‌وه‌و له ده‌یه‌می یه‌كه‌میدا ئیعتیكافی كرد. رواه‌رواه البخاري ومسلم .
به چه‌شنێکی کورت ئه‌م هه‌فتا ڕووناکيه‌م بۆ عه‌مه‌ل کردن، تێ فکرين و ڕێنوێنی نووسيوه تا هۆی بيرهێنانه‌وه ، هان دان و سه‌رنج بێت. به ڕاده‌ی توانای خۆم هه‌وڵم داوه بێ که‌م و کورتی و کۆبه‌ند و ته‌واو بێت و گشت ئه‌م مانگه پيرۆزه‌ی ڕه‌مه‌زان بگرێته به‌ر. له خودا داواکارم بۆ من و هه‌موو خوێنه‌ران به که‌ڵک بێت و خاليسانه به‌ر ڕه‌زامه‌ندی خوای حه‌ق گه‌وره که‌وێت. ئامين. 1.ڕه‌مه‌زان وه‌رزێکی زۆر باش و گه‌وره‌يه که موسڵمان له‌ودا له تاعه‌ت و عيباده‌ت که‌ڵک وه‌رده‌گرێ و بۆ دوا ڕۆژ خۆی ئاماده ده‌کات. 2.زۆر بپاڕێوه تا خوا بت گه‌يێنێته ڕه‌مه‌زان و له کردنی کاره باشه‌کان يارمه‌تيت بدات.
کۆپی ڕایت 1401 په‌یامی ئیسلاح. ھەموو مافێکی ئەم ماڵپەڕە، پارێزراوە. ئامادەکردن و په‌ره‌پێدان لەلایەن شەریکەی بەرنامەنووسی رووپەل