راشد غنوشی رئیس حزب النهضه تونس اسلام و دموکراسی را دو مؤلفه‌ی مشابه به هم دانست

استاد راشد غنوشی که در همایش «سیتا» سخن می‌گفت تأکید کرد که شورا در اسلام نمادی از دموکراسی معاصر است. این همایش با همکاری انجمن مجموعه‌ی تفکر راهبردی در استامبول برگزار شد. 

اسلام و دموکراسی

استاد غنوشی گف: تحول دمکراتیک موفق است و از پشتوانه‌ی بین‌المللی برخوردار است. تجربه‌ی تونس در بوته‌ی آزمایش قرار دارد؛ آیا مردم تونس همچنان خواهند توانست مبارزات خود را به شکل مسالمت‌آمیز ادامه دهند؟ دموکراسی در صورتی در کشور تثبیت می‌شود که تمام طرف‌ها یک‌دیگر را به رسمیت بشناسند. 

وی تأکید کرد که سیستم دموکراسی برای اداره‌ی کشور مناسب است و چنان که می‌بینیم اسلام و دموکراسی از طریق توافق و شورا دو مؤلفه‌ی مشابه به هم هستند. اسلام انقلاب‌ آزادی‌بخش  است؛ انقلاب بر ضد فرعون و پیروانش. اسلام در قلب و عقل انسان انقلاب ایجاد می‌کند بنابراین نمی‌توان گفت حکومت و مردم تضاد دارد. 

وی افزود: عبادت به آزادی و عقل نیاز دارد پس در اسلام نباید نگران آزادی باشیم بلکه باید باید نگران خودکامگی و استبداد باشیم. تفاوت میان جامعه‌ی پیشرفته‌ و جامعه‌ی عقب‌مانده‌ آن است که اولی از توانمندی‌های افراد استفاده می‌کند و دومی هر نوع انگیزه و ابداع را می‌میراند. جوامع اسلامی باید بدون توجه عقیده‌ی افراد از توانمندی‌های آنان استقبال کنند. 

وی با استناد به این امر خاطرنشان کرد که سیاست عوام‌گرایانه در اتحاد جماهیر شوروی می‌رفت که بساط اسلام را از جامعه برچیند؛ اما مردم توانستند بوی آزادی را حس کنند و قرآن را به صحنه آورند. اسلام به اندازه‌ی آزادی گسترش می‌یابد زیرا اسلام انقلاب آزادی‌بخش است.

غنوشی درباره‌ی این که سکولارهای عرب با انقلاب‌های بهار عربی در تضاد بودند اظهار داشت: آنان عموماً ضدّ انقلاب‌ نبودند بلکه با استبداد مخالفت می‌کردند و اتّهام آنان با ما یکی بود.  

وی تصریح کرد: نخستین رئیس جمهور پس از انقلاب منصف مرزوقی بود که با همکاران حرکی ما در زندان بود. نمی‌توانیم بگوییم که همه‌ی اسلامگرایان با انقلاب بودند و سکولارها بر ضد انقلاب.

اسلام‌گرایان همه با انقلاب بودند و اکثر سکولارهای تونس هم با انقلاب بودند. انقلاب مصر سکولارها را با هم جمع کرد مانند حرکت کفایه؛ بنابراین منصفانه نیست همه را با یک چوب بزنیم. وی تأکید کرد من در آینده‌ی کشور به هیچ وجه به منصب و مقام فکر نمی‌کنم.

غنوشی گفت: معتقدم که انقلاب خدمت زیادی به من کرده است؛ من ٢٢ سال در خارج از کشور بودم و ممکن بود در همانجا بمیرم؛ حتی تصمیم گرفته بودم قطعه زمینی را برای دفنم در بریتانیا خریداری کنم؛ اما انقلاب مرا به کشور عزیزم بازگرداند و از سوی کشورهایی که مرا راه نداده بودند هم مورد استقبال قرار گرفتم. 

به همین خاطر کافی است من نقش اصلاحی خود را پیگیری کنم. مؤسسات النهضه تاکنون تصمیمی برای نامزدی ریاست‌جمهوری نگرفته است و معلوم نیست که خود نامزد معرفی خواهند کرد یا با دیگران ائتلاف می‌کنند.

وی تأکید کرد که برنامه‌ها‌ی اسلام گسترده است و شامل اصلاح حکومت و فرد و جامعه می‌شود. ساز و کارهای این برنامه‌ هم بسیار است و حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی را در برمی‌گیرد. 

این برنامه بزرگ‌تر از آن است که توسط یک حزب سیاسی مانند النهضه اجرا شود. حوزه‌های فعالیت اسلامی گسترده هستند؛ ما حوزه‌ی سیاسی آن را بر عهده می‌گیریم و آن هم اصلاح حکومت است در باقی حوزه‌های راه برای دیگران باز است. 

شانس النهضه در انتخابات

در خصوص شانس النضه در انتخابات مجلس آتی که در پایان سال ٢٠١٩ برگزار خواهد شد غنوشی خاطرنشان کرد که حزب متبوعش هم اکنون بزرگ‌ترین جناح پارلمانی (٦٨ نماینده از ٢١٧ نماینده) و نیز بیشترین تعداد مشاوران شهرداری‌ها را در اختیار دارد. وی بدون ذکر جزئیات خاطرنشان کرد که بر اساس نظرسنجی‌ها حزب او با درصد آرای بالا از دیگران پیشتاز است.

در خصوص شیوه‌ی حکومت در کشور گفت: ما بر این باوریم که تونس همچنان به حکومت توافقی میان ما و دیگر جریان‌ها (در حال حاضر حزب ندای تونس) نیاز دارد. ما برای انتخابات آمادگی داریم و امیدواریم برنده شویم. به هر حال ما نمی‌خواهیم به تنهایی حکومت کنیم.

به باور من مصلحت کشور در دوران انتقال ایجاب می‌کند که نسبت ٥١ درصد را برای حکومت کافی ندانیم. می‌خواهیم این میزان به ٧٠درصد از کرسی‌های پارلمان برسد. النهضه هم موقعیت خود را در انتخابات آتی تقویت خواهد کرد. 

در حاشیه‌ی همایش در پاسخ به پرسش خبرنگار آناتولی در خصوص طرح النهضه برای ائتلاف در انتخابات آتی گفت: تاکنون تصمیمی درباره‌ی ائتلاف نگرفته‌ایم.

وی ترجیح داد که احزاب بزرگ به تنهایی وارد کارزار انتخاباتی شوند و بر این اساس ائتلاف صورت می‌گیرد. ما تاکنون تصمیمی نگرفته‌ایم ممکن است با برخی از احزاب و برخی از مستقلین ائتلاف کنیم. در خصوص این اتهام که النهضه از خارج تأمین مالی می‌شود گفت: وجود ترفندها و فعالیت‌های ضد انقلابی که در داخل و خارج از کشور انجام می‌گیرد (بدون نام بردن از کسی) چیز تازه‌ای نیست. تلاش‌هایی در حال انجام است که مانع تکمیل روند انقلاب در تونس شود و در آستانه‌ی انتخابات پارلمانی و ریاست‌جمهوری این ترفندها افزایش یافته است. به باور ما انقلاب در دست مردم تونس است و همانند گذشته توطئه‌ها را حنثی خواهند کرد. اکنون در هشتمین سال جشن انقلاب قرار داریم و به امید خدا جشن‌های نهم و دهم و... را نیز شاهد خواهیم بود و انقلاب عمر دراز و مبارکی خواهد داشت. 

وی تأکید کرد که توطئه‌ها همانند گذشته ناکام خواهد ماند؛ کشور همچنان به وحدت نیاز دارد همان گونه که پس از انقلاب نیاز داشت. کشور هنوز در مرحله‌ی انتقال است و به حکومت توافقی نیازمند است به ویژه میان مسلمانان دموکراتیک و دموکرات‌های مدرن. 

تروریسم زاده‌ی انقلاب نیست

در خصوص چالش‌‌هایی که کشور با آن روبرو است غنوشی شمار ١٥ درصدی بیکاران را از مشکلاتی دانست که به بازنگری و تحول در اقتصاد و آموزش نیاز دارد. وی خاطرنشان کرد که تروریسم زاده‌ی انقلاب نیست بلکه بازمانده‌های رژیم گذشته است. در رژیم گذشته سه هزار نفر در زندان بودند که پس از انقلاب آزاد و راهی اردوگاه‌های خشونت‌آمیز شدند سپس برای انجام فعالیت‌های تروریستی به تونس بازگشتند. این گروه‌ها به اقتصاد و گردشگری تونس شدیدا ضربه زدند.

در خصوص اسباب موفقیت انقلاب در تونس و شکست آن در کشورهای دیگر اظهار داشت: من شدیدا بر این باورم که انقلاب‌ها نابود نمی‌شوند و اگر در جایی ناکام بماند به عقب باز نمی‌گردد بلکه در حالت راکد باقی می‌ماند و منتظر فرصت برای انفجار است و پس از مدتی به اهدافش خواهد رسید. 

النهضه امتیازات زیادی به دیگر جریان‌ها داده است؛ حتی وقتی احساس کرد کشتی انقلاب در حال غرق شدن است به قصد صیانت از آزادی در کشور از قدرت کناره‌گیری کرد؛ طرف‌های دیگر نیز امتیازاتی دادند و گفتگو را قبول کردند. ارتش نیز از انقلاب برای قبضه بر قدرت استفاده نکرد بلکه پاسدار انقلاب بود. وی خاطرنشان کرد که مردم تونس ارتش خود را دوست دارند چون به آنان خیانت نکرده است بلکه از انقلاب و صندوق‌های رأی پاسداری کرده است. روشنفکران صحنه‌ی سیاست را با گفتگو اداره کردند نه با سلاح. در کنار آن اسباب دیگری هم به طور غیر مستقیم در این موفقیت نقش داشته‌اند از جمله این که تونس نفت ندارد و در نتیجه همانند لیبی مورد طمع قدرت‌های بزرگ نیست.