با گذشت كمتر از دو ماه از وقوع سیل در جنوب استان سیستان و بلوچستان، هفته قبل سازمان هواشناسی با صدور پررنگ‌ترین هشدار برای جنوب این استان نسبت به وقوع دوباره سیل هشدار داد كه به دنبال این هشدار هم بارش‌های سیل‌آسا در جنوب استان، باز هم منجر به جاری شدن سیلاب شد اما اخباری كه طی روزهای گذشته درباره خسارات جدید سیلاب در 6 شهر جنوب استان منتشر شده، نشان می‌دهد كه در این بازه دو‌ماهه هیچ اقدام پیشگیرانه‌ای انجام نشده است .
در سیل اسفند 1402 چه بر سر سیستان و بلوچستان آمد؟
بعد از بارش‌های سیل‌آسا در هفته اول اسفند، اعلام شد كه بیش از 59 هزار نفر از جمعیت جنوب استان و ساكن در 1947 روستا و 16 شهرستان، از سیلاب آسیب دیده‌اند كه طبق اعلام رییس سازمان مدیریت بحران كشور، بیشترین روستاهای خسارت دیده در شهرستان‌های چابهار (480 روستا) و شهرستان نیك شهر (۳۳۰ روستا) بودند.
خسارات اولیه به تاسیسات آب و برق و مخابرات و جاده‌ها و خانه‌های مسكونی در ایرانشهر و كنارك و دشتیاری و قصرقند و چابهار و نیك شهر 22 هزار میلیارد ریال برآورد شده بود، میزان خسارت وارده به راه‌های مواصلاتی جنوب استان حدود 1700 میلیارد تومان تخمین زده می‌شد علاوه بر اینكه اخباری از انسداد راه دسترسی و آبگرفتگی محورهای 178 روستا و زمان‌بری 10 روزه برای ترمیم و بازگشایی حدود 2 هزار كیلومتر راه‌های آسیب دیده و ریزش بیش از ۲۰۰ دستگاه پل و آب نما و محورهای در حاشیه كوهستان و تراشه‌های سنگی در ایرانشهر، كنارك، دشتیاری، قصرقند، چابهار و نیكشهر منتشر شد . در حالی كه دولت تلاش می‌كرد بر كمبودهایی كه منجر به اعتراضات مردمی شده، سرپوش بگذارد و با ارایه گزارش‌های آماری از میزان كمك‌های امدادی، نشان دهد كه وضعیت مردم سیلزده، بد نیست و مشكلات در حال حل است، مردم در فضای مجازی تصاویر خانه‌های آب‌گرفته سیلزده‌ها و واقعیت آنچه بر جنوب سیستان و بلوچستان می‌گذشت را منتشر كردند . در این میان، برخی مدیران میانی از كمبودهایی كه كمك‌رسانی به مردم سیلزده را دشوار و در مواردی، غیر ممكن می‌كند، انتقاد كردند چنان‌كه فرماندار شهرستان نیكشهر گفت: « ساخت پل روی رودخانه‌ها و تكمیل جاده نیكشهر ضروری است در حالی كه حتی جاده‌های روستایی از ابنیه فنی و آبنما محروم هستند و با كمترین بارندگی مسیر آنها بسته می‌شود و هیچ راهی به جز امداد هوایی برای امدادرسانی و انتقال بیماران وجود ندارد. »
رییس اداره راهداری و حمل و نقل جاده‌ای نیكشهر هم گفت: « با كمبود شدید ماشین‌آلات مواجهیم . هم‌اینك در بیش از ۳۰ روستای منطقه، به دلیل نوع خاك و لغزندگی مسیر خاكی، تردد ماشین‌آلات سنگین و حتی لودر سخت است و مردم هم مشكلات زیادی برای رفت و آمد دارند. »
تخمین اولیه از خسارت 12 هزار میلیارد ریالی به بخش كشاورزی شهرستان‌های زرآباد، دشتیاری، چابهار، قصرقند، نیكشهر، كنارك، راسك، فنوج، سرباز، سیب و سوران و مهرستان حكایت داشت آن هم در حالی كه معاش مردم این منطقه به كشت و زرع وابسته است . مسوولان استانی هم اعلام كردند كه جاری شدن سیلاب، شبكه آبرسانی ۲۵۲ روستای جنوب استان را تخریب كرده است. تخریب شبكه آبرسانی در حالی بود كه مهم‌ترین مشكل جنوب سیستان و بلوچستان، تامین آب شرب بوده و این منطقه، سال‌هاست كه با تبعات خشكسالی و سوءمدیریت در دریافت حقابه هیرمند از افغانستان مواجه است اما در حالی كه میزان بارش در سیل اسفندماه، بیش از میانگین برآورد شده بود، هیچ تدبیر موثری برای ذخیره این‌بارش و جبران كم آبی منطقه صورت نگرفت و به همین سبب بود كه نمایندگان مجلس زبان به انتقاد از مسوولان استانی گشودند و به سوءمدیریت‌هایی كه وضعیت این استان محروم را در زمان وقوع حوادثی مثل سیل، بدتر از گذشته خواهد كرد اعتراض كردند . یكی از منتقدان، رییس كمیسیون كشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس بود كه در جلسه مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان، از بی‌تدبیری برای جلوگیری از هدررفت حدود 2 میلیارد متر مكعب آب حاصل از بارش‌ها و سرریز این حجم وسیع آب به دریا آن هم در استان همیشه تشنه سیستان و بلوچستان انتقاد كرد.
در همین جلسه كه چند روز بعد از سیل اسفندماه برگزار شد، استاندار سیستان و بلوچستان با قاطعیت گفت كه: « هیچ مشكلی در حوزه اعتبارات وجود ندارد و به همه دستگاه‌ها تاكید كردیم هیچ مشكلی وجود نداشته باشد. » و تاكید كرد كه « با توجه به اینكه این مناطق مستعد سیلاب است باید به گونه‌ای مدیریت كنیم كه در سنوات آتی نیز دچار مشكل نشویم. »
استاندار سیستان و بلوچستان زمانی این وعده‌ها را داد كه از بارش سیل‌آسای پاییز و خسارت 5 هزار میلیارد تومانی وقوع سیل در جنوب استان فقط 4 ماه می‌گذشت.
بعد از سیل اسفندماه در جنوب سیستان و بلوچستان، فعالان اجتماعی و موسسات خیریه به كمك مردم سیلزده شتافتند و بنیاد هاسب (بنیاد همدلان آینده‌نگر سیستان و بلوچستان) در بیانیه‌ای به دنبال حضور اعضای این انجمن خیریه در منطقه سیلزده، در شرح مشكلاتی كه باعث خسارات متعدد برای مردم منطقه شده اعلام كرد: « سیل نیمه دوم اسفندماه سال ۱۴۰۲ در شهرستان‌های سواحل و پسكرانه‌های مكران، سومین سیل گسترده‌ای است كه در ۴ سال گذشته در این منطقه جاری شده است. این سیل، خسارات و آسیب‌های زیادی را به ویژه در شهرستان‌های دشتیاری، قصرقند و زرآباد، وارد كرده است. بارش‌های شدید در این سواحل به علت كمبود پوشش گیاهی و جنس خاك، نقصان سیل‌بندها و زیرساخت‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری و از همه مهم‌تر عدم اتخاذ تدابیر اساسی و پیش‌بینی‌های به موقع، تبدیل به سیل شده و این نعمت خدادادی بدل به نقمت می‌شود زیرا موجب هدررفت صدها میلیون مترمكعب آب شیرین و اتلاف حجم زیادی از خاك ارزشمند بر سر راه خود و ایجاد پدیده فرسایش خندقی خاك (با نام محلی گرگروك) گردیده است. سیل اخیر خسارات زیادی به زیربناهای منطقه اعم از راه‌ها، پل‌ها و آب نماهای جاده‌ها، خانه‌های مردم، مدارس، مراكز و خانه‌های بهداشت، مزارع و محصولات كشاورزی وارد كرده و در اكثر شهرها و روستاهای سیلزده، كیفیت آب شرب مردم و بهداشت محیط را به مخاطره انداخته است. كدورت و آلودگی آب شرب، به خطر افتادن بهداشت و نشر بیماری‌های واگیردار از پیامدهای نگران كننده سیل در این منطقه گرمسیری است. »
در بخش دیگری از این بیانیه اعلام شده بود: « نظر به اقلیم سواحل مكران و سابقه بارش باران‌های شدیدی كه تبدیل به سیل می‌شود، لازم است تدابیر و تمهیدات لازم و پیشگیرانه در طول این سواحل و حتی شهرستان‌های پسكرانه آن اتخاذ شود. هرچند سدهای پیشین، شكلك، زیردان و كهیر در سواحل مكران، ظرفیت ذخیره بالغ بر ۷۷۰ میلیون مترمكعب از روان‌آب‌های این منطقه را فراهم آورده اما جا دارد دستگاه تخصصی یعنی وزارت نیرو و آب منطقه‌ای استان، با بهره‌گیری از مطالعات انجام شده و دانش بومی جامعه محلی، در احداث و گسترش سازه‌های ذخیره آب و كنترل و پخش سیلاب (به زبان محلی دگار و هوتك) و احداث تعداد بیشتری از گودال‌های طبیعی و دست‌ساز ذخیره آب (به زبان محلی هوتك) نسبت به هدایت سیلاب‌ها و نگهداری آب شیرین در روستاها و حاشیه رودخانه‌ها با همكاری مردم، از هم اكنون اقدام كند. مدیریت سدهای منطقه و تكمیل مستحدثات پایین‌دست سد، لایروبی رودخانه‌ها و رهاسازی به موقع آب با استفاده از دانش هواشناسی و تجارب ساكنان، از وزارت نیرو مورد انتظار است. به ویژه اینكه رهاسازی آب سدها در آستانه بارش‌های شدید یا همزمان با آن موجب تشدید خسارات و آسیب‌های بیشتر می‌گردد. از خسارات عمده سیلاب در منطقه علاوه بر هدررفت حجم زیاد آب و خاك، ایجاد گرگروك‌ها یا خندق‌های فرساینده خاك است كه زمینهای حاصلخیز را تخریب، راه‌های مواصلاتی را مسدود و روستاها را غیر‌قابل سكونت می‌سازند.برای جلوگیری از خسارات سیل و تخریب خاك، باید ضمن لایروبی رودخانه‌ها و مسیل‌ها توسط وزارت نیرو، وزارت جهاد كشاورزی نسبت به انجام طرح‌های آبخیزداری در بالادست و تقویت پوشش گیاهی، با هدایت و آموزش مردم محلی، برای ترمیم گرگروك‌ها در منطقه، برنامه عملیاتی هم در بعد ترمیم هم در بعد پیشگیری داشته باشد. »
در بخش دیگری از این بیانیه آمده بود: « از معضلات این منطقه، تامین آب شرب بهداشتی، چه حین سیل و چه حتی قبل و بعد از آن است. در سیل اسفند ۱۴۰۲، درجه كدورت آب شرب شبكه‌های آبرسانی، به میزانی رسید كه كاملا غیر قابل شرب بوده، حتی برای مصارف بهداشتی نیز مناسب نبوده است. از شركت مهندسی آب و فاضلاب كشور انتظار می‌رود در اسرع وقت، نسبت به تكمیل دو تصفیه خانه پیرسهراب در شهرستان دشتیاری و تصفیه‌خانه چابهار كه سال‌هاست نیمه كاره مانده، اقدام عاجل نماید. با توجه به گرمای بالای منطقه، تجمیع آب راكد در محیط شهرها و روستاهای سیلزده، تخریب سبتیك‌ها و تداخل آن با آب‌های سطحی و در مواردی با آب انبارهای مختص شرب، اتلاف دام‌ها و پراكندگی لاشه آنها در محیط زندگی مردم، وجود پشه‌های آئداس و مالاریا، پراكنده شدن مارهای سمی و عقرب و رتیل در اثر سیل، خطر شیوع انواع بیماری‌های واگیردار مثل وبا، مالاریا، تب‌دانگی و... وجود دارد. از وزارت بهداشت انتظار می‌رود اقدامات پیشگیرانه در این امر مهم را تسریع كنند. هرچند راه‌های ارتباطی بین شهرها و روستاهای منطقه معمولا نامناسب است، اما سیل اخیر با خسارات خود این معضل را مضاعف ساخته است. تخریب پل‌ها، آب‌نماها و آب‌بردگی جاده‌ها، بسیاری از راه‌های مواصلاتی شهرها و روستاهای منطقه را مسدود یا صعب‌العبور ساخته است. از معاونت راهداری وزارت نیرو كه در سیل اخیر در منطقه مستقر شده بود، انتظار می‌رود نسبت به ترمیم و بازگشایی راه‌ها و پل‌ها اقدام عاجل نماید. »
باز هم ویرانی و تخریب و خسارت
هفته گذشته، همانطور كه سازمان هواشناسی با بالاترین سطح هشدار پیش‌بینی كرده بود، به دنبال بارش سیل‌آسا در استان سیستان و بلوچستان در روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه (28 و 29 فروردین) در نقاط مختلف جنوب استان سیل جاری شد كه خسارات اضافه‌ای بر زندگی و معاش مردم این استان وارد كرد .
مدیركل مدیریت بحران سیستان و بلوچستان از جاری شدن سیلاب در ۳۰۰ روستای جنوب استان و قطع ارتباط مخابراتی ۶۰ روستای شهرستان‌های زرآباد، كنارك و چابهار خبر داد و مدیركل بنیاد مسكن سیستان و بلوچستان گفت كه 2150 واحد مسكونی بر اثر جاری شدن سیلاب آسیب دیده‌اند كه از این تعداد، 1500 واحد مسكونی روستایی نیازمند تعمیرند اما ۵۰۰ واحد مسكونی روستایی و ۱۵۰ واحد مسكونی شهری كاملا تخریب شدند و باید از نو ساخته شوند . یكی از مسوولان شهرستان چابهار هم اعلام كرد كه علاوه بر خسارات سنگین در بخش‌های راه، كشاورزی و زیرساخت‌های شهری و روستایی این منطقه، بارندگی شدید، مسیر روستایی چابهار به تعدادی از روستاهای همجوار را مسدود كرده و خانه و اراضی كشاورزی ساكنان ۲۱ روستای چابهار با سیلاب و گرگروك (فرسایش خندقی خاك) محاصره شده است.
به گفته مدیرعامل شركت آب و فاضلاب كشور، در این نوبت جدید از جاری شدن سیلاب، تاسیسات آب ۲۸۹ روستا و ۶ شهر استان آسیب دید در حالی كه به دلیل آسیب وارد شده به راه‌های استان و طغیان رودخانه‌ها، تا سه روز بعد از وقوع سیل، احیای شبكه آبرسانی بیش از 140 روستا ممكن نبود .
روز 30 فروردین در یك برآورد اولیه اعلام شد كه در سیل اخیر، علاوه بر خسارات بخش كشاورزی، با انسداد بیش از 270 محور روستایی، اصلی و فرعی، قطع برق 345 روستا به دلیل تخریب شبكه و تخریب شبكه آبرسانی، بیش از 18 هزار میلیارد ریال خسارت ایجاد شده كه در ارزیابی دقیق‌تر این رقم حتما افزایش خواهد یافت .
خسارات جدید بعد از وقوع سیل در روزهای پایانی فروردین‌ماه در حالی بود كه مسوولان استانی روز 27 فروردین اعلام كرده بودند: « با اعلام استانداری، استان در وضعیت اضطراری و آماده باش صددرصد قرار گرفته و تمام دستگاه‌های امدادی و خدمات‌رسان برای كاهش میزان خسارات احتمالی آماده شده‌اند و سدهای جنوب استان به اندازه كافی تخلیه شده تا ظرفیت پذیرش بارندگی جدید را طی این مدت داشته باشد. با توجه به هشدار سطح قرمز هواشناسی و احتمال وقوع سیل در برخی مسیرهای ارتباطی جنوب سیستان و بلوچستان، تمام تیم‌های راهداری در حالت آماده‌باش كامل قرار دارند و تجهیزات راهداری به‌طور كامل آماده به‌كارگیری شده و ۱۲۴ نیروی راهدار با ماشین‌آلات سنگین در راه‌های شمال سیستان و بلوچستان و در مسیرهای شهرستان‌های خاش، سراوان، گلشن، سیب و سوران و مهرستان مستقر شده‌اند. »
با وجود این اخبار اما در این نوبت از جاری شدن سیل، باز هم شهرستان نیك شهر متحمل خسارات زیادی شد چنان‌كه فرماندار نیكشهر اعلام كرد: « بارش سنگین باران موجب مسدود شدن راه ۱۵۴ روستای این شهرستان شده. هم اینك پس از گذشت چند روز ماشین‌آلات راهسازی و راهداری برای بازگشایی راه‌های نیكشهر وجود ندارد و نیاز است مسوولان استانی و كشوری به كمك مردم روستایی بشتابند. هم اكنون برق ۱۲ روستای این شهرستان قطع است.متاسفانه راه مسدود است و محور باز نیست و امكان بررسی و بازدید خط در حال حاضر ممكن نیست و نیروهای برق منتظر باز شدن راه هستند تا خاموشی را برطرف و روستاها را برقدار كنند.»
فرماندار نیك شهر كه با خبرگزاری ایسنا صحبت می‌كرد، از آبگرفتگی خانه‌های مردم و تخریب سازه‌های خشت و گلی در سیلاب اخیر خبر داده بود و در همین صحبت‌ها، اشاراتی داشت كه نشان می‌داد برخلاف ادعای مسوولان استان، طی دو ماه اخیر برای جلوگیری از خسارت جدید اقدامات پیشگیرانه‌ای صورت نگرفته است: « همچنان پس از گذشت چند روز از وقوع سیلاب راه دسترسی بیش از ۱۰۰ روستا در نیكشهر كاملا مسدود است و مردم برای تامین مایحتاج زندگی یا انتقال بیماران با مشكل جدی مواجه هستند. سیلاب در چندین نقطه از شهرستان به خطوط مخابراتی و خطوط انتقال برق آسیب وارد كرد كه در حال حاضر بیش از 20 بخش و روستای این منطقه در خاموشی كامل هستند و به دلیل قطع شبكه مخابراتی امكان اطلاع‌رسانی ندارند . به دلیل حجم بالای خسارت‌ها در حوزه راه، برق و مخابرات، امدادرسانی به روستاها با مشكل مواجه شده و امدادرسانی در كانون‌های بحرانی با بالگرد امكان‌پذیر است كه لازم است مسوولان بالگرد اعزام كنند . علاوه بر ضرورت جبران خسارت سیل برای آسیب‌دیدگان ساكن در این منطقه، برای جلوگیری از مسدود شدن راه‌ها در زمان بارندگی و خسارات جدید باید در تمام محورهای روستایی و فرعی بیش از 500 دستگاه پل جدید و ابنیه فنی و آبنما ساخته شود، بیش از 2 هزار كیلومتر راه خاكی آسفالت و استاندارد‌سازی شود، جاده ترانزیتی در معابر مواصلاتی محدوده نیكشهر باید ایمن‌سازی شود تا رانندگان عبوری از ریزش كوه و خسارات جانی در امان باشند و با توجه به اینكه سیلاب به یك تهدید جدی برای بیش از 30 روستای این منطقه تبدیل شده، سیل بند تخریب شده 10 روستای این منطقه باید هرچه سریع‌تر از نو ساخته شود وگرنه با تشدید بارش‌ها یا سامانه جدید وضعیت این مناطق بحرانی خواهد شد. »
انسداد راه‌ها بر اثر جاری شدن سیلاب، بلای جان بناهای و محوطه‌های باستانی منطقه سیلزده هم شد چنان‌كه روز یك‌شنبه، مجتبی سعادتیان؛ معاون میراث فرهنگی استان سیستان و بلوچستان به خبرگزاری ایلنا گفت: « حجم سیلاب آنقدر زیاد است كه مسیرها هنوز برای اعزام یگان حفاظت میراث فرهنگی استان سیستان و بلوچستان و كارشناسان میراث فرهنگی و برآورد خسارات وارد شده به بناها و محوطه‌های تاریخی این منطقه باز نشده و نمی‌توانیم آمار دقیقی از اتفاقات رخ داده برای آثار تاریخی جنوب سیستان و بلوچستان داشته باشیم احتمال می‌دهیم به دلیل آنكه سنگ نگاره‌های تاریخی در مناطق صخره‌ای واقع شده‌اند، خسارت كمتری به آنها وارد شده باشد اما تمام بناها از جمله قلعه بمپور كه منتسب به دوره ساسانی است و تپه‌ها و قلعه‌ها در معرض تخریب ناشی از سیلاب قرار دارند چون اغلب بناها و قلعه‌های تاریخی استان از خشت و گل ساخته شده‌اند كه در برابر آسیب‌های ناشی از سیلاب و ناپایداری‌های جوی به‌شدت آسیب پذیرند. »
یك ریال خسارت به روستاهای سیلزده چابهار نداده‌اند
یكی از ساكنان روستای « وشنام دری » در 20 كیلومتری بندر چابهار در گفت‌وگو با « اعتماد » در توضیح مشكلاتی كه برای اهالی این روستا و روستاهای اطراف بعد از وقوع سیل و بارش‌های اخیر ایجاد شده می‌گوید: « سیل اسفندماه به زمینهای كشاورزی منطقه آسیب زیادی زد ولی خانه‌ها خسارت كمتری دید چون مردم روستا با نگرانی از ورود سیلاب به خانه‌های‌شان، به محض شروع بارندگی، بندهای كشاورزی (گودال‌های ذخیره آب باران برای كشاورزی دیم) را باز كردند تا آب به جای سرریز شدن به خانه‌ها به سمت دریا برود . اگر مردم این بندها را باز نمی‌كردند حتما شاهد خرابی گسترده در روستا بودیم .»
این فعال اجتماعی می‌گوید آب بندهای كشاورزی در حالی به ناچار به دریا سرازیر شد كه روستای وشنام دری مثل تمام روستاهای چابهار، محروم از آب شرب است در حالی كه كنار شهری است كه آوازه‌اش در كل كشورهای منطقه پیچیده و بندرچابهار، یك گذرگاه بسیار مهم برای تجارت خارجی كشورهای منطقه است. این فعال اجتماعی می‌گوید بعد از سیل اسفندماه، دولت تنها اقدامی كه انجام داد این بود كه فرم‌های اعلام خسارت به شوراها و دهیاری‌ها فرستاد تا مردم اعلام خسارت كنند اما تا امروز كه فروردین به پایان رسیده و سیل دوم هم خسارت جدیدی به كشاورزی مردم وارد كرده، هیچ رقمی از خسارت‌های سیل اسفند به مردم پرداخت نشده است. این ساكن روستای وشنام دری به « اعتماد » می‌گوید كه كشاورزان برای ایجاد بندهای كشاورزی باید با هزینه شخصی تراكتور اجاره كنند كه هزینه اجاره هر تراكتور بابت هر ساعت شخم زدن و حفر بند، 500 هزار تومان است و ایجاد هر بند هم حدود دو روز زمان می‌برد . به گفته این ساكن روستای وشنام دری، تنها منبع امرار معاش 90 درصد مردم این روستا و روستاهای اطراف، كشاورزی و كشت محصولاتی مثل ذرت و ماش است اما تاكید می‌كند كه جوانان روستا دیگر حاضر به كشاورزی نیستند و سه ماه از سال و خارج از فصل صید، برای كارگری به شهرهای دور و نزدیك می‌روند و در فصل صید (بهار، پاییز و زمستان) سراغ لنج‌داران بندر چابهار می‌روند تا به عنوان « جاشو» راهی آب‌های آزاد شوند اما صاحب لنج فقط به شرط صید، به كارگرانش مزد می‌دهد و در غیر این‌صورت، كارگر باید از جیب خودش پول خوراك و خدمات آن سه‌ماه را به ناخدا بپردازد. این فعال اجتماعی روستای وشنام دری، می‌گوید كه برادر و پسردایی‌اش، هفته قبل و بعد از سه ماه جاشویی برای ناخدا، به روستا برگشته‌اند در حالی كه لنج در این سه ماهی كه در آب‌های آزاد سرگردان بوده، فقط 20 تن ماهی صید كرده كه این حجم صید آن هم برای سه ماه، معادل هیچ است و به همین دلیل هم ناخدا به هر كارگر بابت این سه ماه كمتر از 15 میلیون تومان مزد داده است . این فعال اجتماعی می‌گوید كه حالا فقط سالمندان روستا مشغول كشاورزی هستند اما آنها هم با سیل اسفند و فروردین متضرر شده‌اند چون دولت نه تنها خسارت تخریب بندها را پرداخت نكرده و حتی برای ایجاد چاه‌نیمه‌ای كه محل ذخیره آب باران باشد، اقدامی نمی‌كند، حتی یك دستگاه تراكتور برای كمك به مردم به منطقه نفرستاده و مردمی كه بابت سیل، خسارت دیده‌اند حالا باید از جیب خودشان برای اجاره تراكتور هزینه كنند. سوءمدیریت در استفاده بهینه از آب بارندگی اسفند و فروردین در سیستان و بلوچستان البته مورد انتقاد اغلب كارشناسان قرار گرفت، به خصوص كه طبق اعلام سازمان هواشناسی شدت بارش‌ها در اسفند و فروردین در حدی بود كه بیش از یك تا سه برابر میانگین بارش سالانه در جنوب سیستان و بلوچستان ثبت شد. ساكن روستای وشنام دری در توضیح بخش دیگری از مشكلاتی كه بعد از سیل اسفند و فروردین برای مردم این منطقه ایجاد شده، به قطع برق و سیستم‌های مخابراتی اشاره می‌كند و می‌گوید: « در طول هفته فقط یك روز اینترنت داریم. آنتن دهی تلفن همراه، در تمام ساعات روز مختل است و هیچ راهی برای اطلاع‌رسانی نداریم. با اختلال اینترنت، برگزاری كلاس‌های درس آنلاین دچار مشكل شده و كسب و كار مردم هم به خطر افتاده چون با قطع اینترنت، دستگاه كارتخوان مغازه‌ها هم كار نمی‌كند . هفته گذشته و در روز وقوع سیل، به شهر رفته بودم ولی به دلیل قطع برق و عدم آنتن‌دهی تلفن همراه، تا سه روز نتوانستم با خانواده‌ام تماس بگیرم و بعد از سه روز كه جاده‌ها باز شد، توانستم به روستا برگردم. »
مشكلات بی‌آبی و اختلال اینترنت و عدم‌آنتن‌دهی تلفن همراه روستای وشنام دری در حالی با وقوع سیل اسفند و فروردین تشدید شده كه این روستا، مركز دهستان و روستای قمر است و 25 روستا را تحت پوشش دارد و این فعال اجتماعی می‌گوید كه وضعیت باقی روستاها چه ازنظر خرابی‌ها و خسارات سیل و چه از نظر بی‌آبی، بسیار بدتر از وشنام دری است چرا كه در بعضی روستاهای دورتر، محصولاتی مثل موز كاشته می‌شده كه با وقوع سیل، كل مزرعه از بین رفته است.
نظرات
دلسوز
04 اردیبهشت 1403 - 11:38سیل و رفع خطر ناامنی غذایی و سوءتغذیه اما جدای اقدامات اورژانسی حین بحران و در بازه زمانی کوتاه‌مدت، بسیار ضرورت دارد باتوجه به حجم بالای ویرانی به‌بار آمده ناشی از سیل اخیر و درگیر نمودن جغرافیای وسیعی از سیستان‌وبلوچستان و آسیب دیدن فراگیر بخش‌های مختلف زیرساختی می‌طلبد دولت تا دیر نشده پا بر وادی عمل گذاشته و با ورود جدی به مناطق آسیب دیده حداقل هیاتی مرکب از وزرای بهداشت و درمان، جهاد کشاورزی، راه، نیرو، ارتباطات، مسکن و شهرسازی را با دست پر و اختیارات تام برای بررسی کارشناسی تبعات پیدا و پنهان کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت سیل و نیز سازندگی و رفع مصايب بی‌شمار به وجود آمده عازم منطقه کند . نباید فراموش کرد که یکی از مهم‌ترین عوامل بالا بودن میزان خسارات وارده ناشی از سیل اخیر به بخش‌های مختلف زیرساختی و تاسیساتی ازجمله راه‌ها، ارتباطات، برق، آب، مخابرات و نیز وارد آمدن لطمات سنگین و جبران‌ناپذیر جدی به این بخش و همین‌طور آسیب دیدن بخشی از کشاورزی و دامداری و معیشت مردمان منطقه و همچنین زیرآب رفتن گسترده منازل مسکونی، عدم رفع بایسته زمینه‌های بروز سیل در منطقه بوده و نیز آسیب‌های ناشی از سیل سال نودوهشت و بارندگی‌های سیل‌آسای اواخر سال گذشته. یعنی عدم اقدام به‌موقعِ ترمیم اصولی و استاندارد راه‌های ارتباطی و نیز ایمن ساختن سایر زیرساخت‌ها و تاسیسات شهری و روستایی آسیب‌دیده بر اثر آن دو سیل مخرب گذشته زمینه را برای ویرانی گسترده سیل اخیر که به باور کارشناسان در نیم قرن اخیر بی‌سابقه بوده، فراهم نموده. در این میان شاید چندان بی‌راهه نباشد و بی‌انصافی که قصور بخشی از بی‌عملی و کم‌کاری‌های موجود را به پای برخی رسانه‌ها، سلبریتی‌ها و فعالان شبکه‌های اجتماعی ملی و محلیِ شوآف محور دانست که برای بیشتر دیده شدن و نشان دادن حسن دلسوزی خویش حتی تا همین چند روز قبل از سیل ویرانگیر اخیر با توزیع کنسرو تن‌ماهی و لوبیا و سبد غذایی و ترویج گداپروری ابتکار عمل را به دست گرفته و زمینه را برای انحراف مطالبات واقعی مردم فراهم نموده‌اند. متاسفانه بخشی از رسانه‌ها و البته خواص رسانه‌ای با تمرکز بر اقدامات بسیار سطحیِ فقرمحور و گداپرور برخی از سلبریتی‌ها و فعالان علاقه‌مند به توزیع سبد غذایی، خود نقش بسیار چشمگیری داشته‌اند در حال و روز غم‌بار و ناگوار اکنون مردمان منطقه و به انحراف کشاندن نیازهای واقعی سیل‌زدگان و قرار نگرفتن مناطق سیلزده بر ریل بازسازی و توسعه اصولی که همین خود خواسته‌های مردم را تحت‌الشعاع قرار داده و از فشار افکار عمومی به دولت برای ورود اثربخش و جدی‌تر در بازسازی مناطق سیلزده کاسته. صد البته این مهم را نیز نباید از نظر دور داشت که اجرای غیراصولی و بدون کارشناسی برخی پروژه‌ها به‌ویژه در زمینه آبخیزداری و کشاورزی و سایر پروژه‌ها ازجمله راهداری و احداث سیل‌بندها، بندهای حفاظتی، طرح‌های بدون ملاحظات فنی و محیط‌زیستی و غیره و نیز عدم نظارت کافی بر آنها خود زمینهای شده است بر این به مخاطره افتادن منطقه با وقوع هر بارندگی. به هر جهت تمرکز بر مرمت و تقویت زیرساخت‌ها و تاسیسات آسیب دیده ناشی از سیل، تخصیص تسهیلات بلاعوض برای خسارت‌دیدگان ازجمله کشاورزان و دامداران، بازسازی و مقاوم‌سازی بافت‌های فرسوده شهری و روستایی، پرداخت خسارت بیمه‌شدگان، ارائه تسهیلات مسکن روستایی و شهری و تسریع و تسهیل در پرداخت آن، پرداخت وام‌های بلندمدت و کم‌بهره اشتغال خرد و کلان ضمن آنکه می‌تواند نقش بازدارنده‌ای در امنیت غذایی و اقتصاد خانواده‌ها داشته باشد خواهد توانست منطقه را در برابر آسیب‌ها و حوادث ناشی از سیل در آینده‌ای نزدیک مصون نگه بدارد و ایمن.