بمباران شیمیایی ٧تیر سردشت همواره یک رویداد ناگوار و وحشتناکی است که متأسفانه تأثیرات بلندمدت آن از زوایای مختلف هنوز بر روی مردمان و محیط زیست آن دیار پا برجاست.
رسانهها یکی از ارکان کلیدی هستندکه می‌توانند در روایت واقع گرایانه و عادلانه آثار و پیامدهای این بمباران نقش بسیار مهمی را ایفا نمایند. این واقعه به‌طور معمول مستلزم ارائه اطلاعات دقیق، صادق و جامع است تا به جامعه‌ی ملی و بین‌المللی کمک نماید؛ درک بهتری از این حادثه را بدست آورند.
در این یادداشت کوتاه سعی خواهیم کرد به اهمیت نقش رسانهها در روایت این واقعه از چند زوایه مختلف نگاه اجمالی داشته باشیم؛
شناساندن و اطلاع‌رسانی دقیق
چند دهه از روی دادن این فاجعه ضد بشری سپری می‌گردد؛ در روزها و سال‌‌های اولیه، بازتاب رسانه‌ای چندانی در سطح بین‌المللی از وقوع این بمباران منطقه مسکونی شهروندان عادی پوشش داده نشد و حتی واکنش‌‌ها و محکومیت‌‌ها هم بسیار اندک و می‌توان در حد صفر برآورد نمود.
اکنون اگرچه با پیگیری و تلاش شخصیت‌‌ها، برخی مسئولان و به ویژه نهادهای مدنی اقداماتی در سطح ملی و بین‌المللی برای شناسایی و بازتاب قضیه صورت گرفته است امّا هنوز با اطمینان کامل نمی‌توان گفت که ابعاد و جوانب مختلف به ویژه آسیب‌‌ها، پیامدها و اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از تکرارحوادث مشابه آن‌گونه که شایسته‌ی اهمیت این مسأله باید باشد، صورت گرفته است.
در این راستا رسانهها باید سعی نمایند تا با ارائه اطلاعات دقیق و صحیح، روایت حقیقی واقعه بمباران شیمیایی سردشت را به ویژه به مخاطبان، مسئولان و نهادهای ملی و بین‌المللی منتقل کنند. در این حوزه بررسی دقیق اطلاعات، استناد به منابع قابل اعتماد و درج شواهد قابل تأیید، مستند سازی به‌ویژه براساس تاریخ شفاهی دقیق و منسجم از اهمیت بالایی برخوردار است.
موازنه و رعایت همه جانبه نگری
رسانهها باید موازنه‌ای منصفانه بین جهات و جوانب مختلف درباره بمباران شیمیایی سردشت را برقرارکنند. آنها باید از طریق انتخاب منابع معتبر و مصاحبه با افراد مختلف و متنوع، نظرات متفاوت را بررسی کنند و تلاش نمایند تا تصویرکاملی از این واقعه را به مخاطبان ارائه نمایند.
اکتفا کردن برخی از رسانهها و نهادها تنها به منابع واشخاص محدود و همچنین متکی شدن صرف به روایت‌‌های رسمی تاکنون یکی از چالش‌‌های جدی این حوزه بوده است و در صورت تداوم می‌تواند آسیب جبران‌ناپذیری به پروسه‌ی شناسایی و بررسی همه‌جانبه‌نگری موضوع بزند.
بررسی عواقب و تأثیرات بلندمدت
رسانهها باید به بررسی عواقب و تأثیرات بلندمدت بمباران شیمیایی سردشت پرداخته و از طریق تحلیل علمی و مصاحبه با متخصصان مختلف، آثار این واقعه برجامعه و محیط زیست را مورد واکاوی دقیق قرار دهند.
رسانهها می‌توانند با نقل داستان‌ها و شهادت افرادآسیب‌دیده بمباران شیمیایی سردشت، به مخاطبان کمک کنند تا با دنیای واقعی این افراد مصدوم حادثه آشنا شوند. این روایت‌ها در جای خود می‌تواند ارتباط انسانی عمیقی بین خوانندگان و آسیب‌دیدگان ایجاد نماید.
رسانهها با برگزاری مصاحبه‌ها با آسیب دیدگان و همچنین مردم این دیار همچنین با تأکید براحساسات و عواطف انسانی و نشان دادن درد و رنج آنها موجب تقویت روز افزون همدردی و همبستگی اجتماعی در سطح ملی و بین‌المللی می‌شوند.
نقد و بررسی تعاملات بین‌المللی
رسانهها باید به بررسی تعاملات بین‌المللی در قبال بمباران شیمیایی سردشت بپردازند.آنها قادرند؛ عملکرد کشورها، سیاستهای بین‌المللی و تأثیر آنها بر وقوع این حادثه را مورد ارزیابی قرار داده و تأکید کنند که همبستگی و همکاری جهانی در مقابل اینگونه جنایات اهمیت بالایی دارد.
رسانهها می‌توانند در قالب گزارش‌ها و مقالات خود به ضرورت پیشگیری از بمبارانهای شیمیایی، سایر سلاحهای کشتار جمعی و آموزش جامعه درباره شناخت و شناسایی این نوع حملات اشاره کنند. رسانهها توانایی برجسته‌سازی اهمیت سازمان‌دهی جهانی برای ممنوعیت استفاده از سلاحهای شیمیایی و تقویت سازمان‌های مدافع حقوق مصدومان و قربانیان دارند.
رسانهها باید به بررسی و نقد مواضع سیاسی و منافع سیاسی کشورهای که مرتکب جنایت بمباران شیمیایی می‌شوند پرداخته و با انتشار اطلاعات و تحلیل‌های شان بر تأثیرات منفی این حملات، تأکید کنند که بمباران شیمیایی به هیچ عنوان جزو راه‌حل‌های سیاسی و استراتژیک قابل قبول نیست و تنها ممکن است به ظاهر منافع آنی برخی از گروه‌ها و دولت‌‌ها را تأمین نماید.
رسانهها با تحلیل و نقد سیاست‌ها و تصمیمات مرتبط با بمباران‌‌ها، با منع هرنوع استفاده از گاز شیمیایی و سلاحهای کشتار جمعی، باید تأکید کنند که این نوع حملات به هیچ عنوان و تحت هیچ شرایطی قابل توجیه نیستند زیرا اصول مسلم حقوق بشر و قوانین بین‌المللی را نقض می‌کنند.آنها می‌توانند با افشاگری‌‌های رسانه‌ای شان بر عدم اجازه استفاده از سلاحهای شیمیایی و نیاز به برقراری و ایجاد قوانین بین‌المللی قوی‌تر و جدی تر در این زمینه مصرانه پا فشاری نمایند.
رصد و پیگیری مستمر
رسانهها می‌توانند در رصد و پیگیری مستمر بمبارانهای شیمیایی در مناطق مختلف جهان، شرایط ناگوار همچنین مصیبت‌‌ها و پیامدهای رخ داده برای قربانیان را شفاف به تصویر بکشند. رسانهها این امکان را دارند که از طریق خبرگزاری‌ها، گزارشگران مستقل و فعالیت‌های میدانی، به رصد و افشای این حوادث بپردازند و باعث ایجاد فشار افکارعمومی جهانی برای جلوگیری از تکرار این نوع جنایت‌‌های ضد بشری شوند.
با بهره‌گیری از این زوایا اشاره شده، رسانهها می‌توانند نقش مهمی در افزایش آگاهی عمومی و توجه جدی به این مسئله داشته باشند و با تأکید بر عدالت، صلح و امنیت جهانی، به تحقق این اهداف کمک نمایند.
در کل، رسانهها به عنوان نهادی قدرتمند در جامعه، می‌توانند از طریق روایت واقع گرایانه و عادلانه بمبارانهای شیمیایی مثل٧ تیر شهرستان سردشت، ارتقای سطح شعور و وجدان عمومی، ایجاد تحول اجتماعی و فراهم کردن شرایط برای تحقق عدالت و صلح جهانی کمک کنند.
آنها قادرند افکار عمومی را به سمت تحول اجتماعی مثبت‌گرایانه هدایت کنند و نیروی قدرتمندی را برای تغییر سیاستهای هژمونی‌طلبانه، انحصارگرایانه و قلدرمآبانه ضد حقوق بشری وکرامت انسانی را در سطح جهانی ایجاد نمایند.
نظرات