محیط زیست شش ماه پیش که عملیات احداث بلوار ساحلی خلیج فارس در محله‌ی چابهار جزیره‌ی قشم از سوی سازمان منطقه آزاد قشم آغاز شد، برای مردم این منطقه سیلی بود که آشیان پرندگان را با خود برد. آناد به این اقدام اعتراض کردند، چرا که دریا زندگی آنهاست و این عملیات زندگی را از آنها می‌گرفت.

به گزارش خبرنگار مهر، دسته‌دسته زنان قشمی در کرانه ساحل «محله‌ی چابهار» که حریمش به تصرف اسلکله‌سازان منطقه آزاد قشم درآمده با چادرهای گلدار، انگار گم‌شده‌ای را یافته باشند شتابان به سمت جمع خبرنگارانی می‌آیند که از سوی معاونت دریایی محیط زیست به قشم سفر کرده‌اند.
مردانشان هم چون صخره‌هایی که سر به موجهای سهمگین کوفته باشند همراهی شان می‌کنند. نگرانی از تخریب ساحل، نشاط ساحل‌نشینی را از آنان گرفته، رخسارشان بر افروخته اما زبانشان نرم و مهربان است، چونان صدفی که از مروارید‌اندود است، سخن می‌گویند.
رئیس شورای شهر و شهردار قشم هم در حلقه‌ی ساحلی مردم حضور دارند. روی دیوار ساختمانی که کمتر از 20 متر با ساحل دریا فاصله دارد پارچه نوشته‌ای خودنمایی می‌کند که بر روی آن این عبارت خطاب به رئیس منطقه آزاد قشم نوشته شده است: «لطفاً اجازه ندهید با نابود کردن ساحل زیبای ما نسبت به قانون اساسی کشورمان بی‌اعتنایی و دهن‌کجی صورت گیرد، محل تخم‌گذاری، رشد و پرورش آبزیان معدوم گردد، سفره دریا و محل تأمین صید صیادان را نابود کنند [و] ما را از نعمت زیبای جزر و مد محروم سازند.» احداث بلواری ساحلی با نام خلیج‌فارس 15 هکتار زمین را خشک می‌کند و 130 هزار متر مکعب خاکریزی جهت احداث پروژه و اسکله‌ها و سایت‌های پشتیبانی بندر بهمن و بندر صیادی در محله‌ی چابهار جزیره قشم آغاز شده بود. این عملیات با اعتراض مردم محلی و دوستداران محیط زیست مواجه شد و به دلیل عدم ارائه و تأیید گزارش ارزیابی زیست محیطی این پروژه، احداث آن بر اساس مصوبه شورای تأمین شهرستان قشم متوقف شده است. پروژه بلوار ساحلی خلیج فارس سه ماه پیش آغاز شد و در دی ماه سال جاری کلنگ خورد و بر اساس آن قرار است راه ارتباطی بین بندر بهمن و بندر شهید ذاکری در جزیره قشم و همچنین بندر بهمن به بلوار ساحلی خلیج‌فارس فراهم شود. این بلوار طولی حدود 1500 متر دارد و مساحت محدوده استحصال شده آن از دریا حدود 15 هکتار است،‌ حجم مصالح سنگی جهت احداث موج شکن بلوار ساحلی حدود 130 هزار متر مکعب و مبلغ قرارداد در فاز یک که قرار بود 4 ماهه به اتمام برسد 10 میلیارد ریال پیش‌بینی شده است. چیزی از رسیدن ما به عنوان گروه خبری به همراه معاون محیط زیست دریایی سازمان محیط زیست به ساحل محله‌ی چابهار در جزیره قشم نگذشته که اهالی محل دسته دسته چون پرندگانی که آشیانشان را آب برده باشد، سر می‌رسند. با ورود ما به محله‌ی چابهار جزیره قشم صدای صلوات مردم در ترنم آرام دریا می‌پیچد و با نسیم به صورت مان می‌خورد. ساحل نشینان به اشغال زندگی شان گله دارند. زن جوانی با صدای بلند می‌گوید: «دریا زندگی ماست. این ساخت و ساز زندگی را از ما می‌گیرد. ما بزرگ شده دریاییم. محل درآمد و معیشت و محل تفریح ما دریاست. دریا همه چیز ماست! ما بیمارستان نداریم که برای درمان به آنجا برویم، کتابخانه در اینجا نیست که کسی مطالعه بکند، حالا می‌خواهند اتوبان در ساحل زندگی ما بسازند!» سه ماه پیش اما در کنار بندرگاه و رو در روی محله‌ی چابهار در جزیره قشم که مردمش آن را صحرای سینا هم می‌نامند که نشان می‌دهد محله‌ای با سابقه طولانی است، طرح کشیدن اتوبان در حاشیه ساحل آغاز شده است. طرحی که برای اجرا باید بخشی از ساحل دریا را خشک و مسیر 15 متری را به جاده خاکی ساحل اضافه کند. امید ماهیگیر که شغلش از صفت فامیلی اش پیداست، آرام آرام خودش را به محل گفتگوی جمعی ما در ساحل می‌رساند و به صراحت می‌گوید: «این طرحی برای خشک کردن دریا و سپس ساخت و ساز هتل و مجتمع‌های تجاری و تفریحی برای آدمهای پولدار است در حالی که ما به عنوان کسانی که اجدامان اینجا زندگی کرده‌اند هیچ سهمی از این سرمایه گذاری نداریم جز نابودی زندگی...» فقط سکوت می‌کنم و به حرفهای فرحنار ارقامی می‌اندیشم که در همهمه جمعی به من می‌گوید: « دو بار برای گفتگو با آقای رضا موسوی رئیس سازمان منطقه آزاد برای جلوگیری از این اقدام ضد محیط زیستی به دفترش مراجعه کرده‌ام اما او به من می‌گوید تو که سواد نداری حق ندارای از فعالیتهای ما انتقاد کنی؟» او زنی از زنان محله‌ی چابهار جزیره قشم است که چادرهاشان را سفت به سر گرفته و از عزم جدی برای متوقف شدن جاده در ساحل دریا با ما سخن می‌گویند. می‌گوید: «ما را به صراحت تهدید می‌کنند که در مقابل این اقدام غیر قانونی که مجوز از محیط زیست هم ندارد شکایت نکنیم. اما ما لازم باشد زیر تیغ ماشینهای راهسازی له خواهیم شد.»
معاون محیط زیست دریایی سازمان محیط زیست نیز در میان جمع است. او هم به صراحت با ساخت و ساز در این ساحل مخالفت می‌کند، معتقد است این جاده سازی منجر به بروز فاجعه‌ای زیست محیطی و تنش‌های اجتماعی در منطقه می‌شود و باید هرچه سریعتر متوقف شود.
دکتر سیدمحمد باقر نبوی، معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: منطقه‌ای که قرار است بلوار ساحلی خلیج فارس در آن احداث شود جزو مناطق حساس و دارای اکوسیستم‌های منحصر به فرد مانند آب سنگهای مرجانی و بسترهای گلی، جلبک‌زارهای جزر و مدی و زیر جزر و مدی و بسترهای ماسه‌ای برای زاد و ولد آبزیان است و این منطقه جزو مناطق حساس از نظر سازمان حفاظت محیط زیست است. موج شکن ساحل آغاز پروژه‌ای است که به عقیده مردم محلی برای اتوبان کشیدن در دریا است. دریایی که حیات مردم را تأمین می‌کند و تغییر بستر ساحلی آن می‌تواند در رفتار جزر و مدی دریا اختلال ایجاد کرده و عواقب مصیبت باری به دنبال داشته باشد.
رئیس شورای شهرستان قشم که در میان مردم دیده می‌شود، می‌گوید: «حریم دو کیلومتری دریا در حال تصرف است. سند دریا به نام کسی نیست. اگر هم باشد به نام مردمی ‌است که در حاشیه آن زندگی می‌کنند. قانون هم اجازه چنین تصرفی را به هیچ دستگاهی نمی‌دهد و این رفتاری فراقانونی است.» پورمولایی در حلقه‌ای از همهمه و صلوات بلند مردم همچنان ادامه می‌دهد: «این منطقه محلی برای حیات انواع آبزیان است. گونه‌ای در این منطقه وجود دارد که بومی است و در هیچ جای جهان ثبت نشده است ولی افسوس که بی هیچ توجهی به این نعمت و این حقوق مردمی ساخت و ساز ادامه دارد و منطقه آزاد گوشش به هیچ حرفی بدهکار نیست.»
به گفته پورمولایی «با این ساخت و ساز و جاده سازی عریض و طویل ساحل دریا از مردم گرفته می‌شود و کار صیادان نیز با مشکلات متعدد مواجه می‌شود آن وقت چه کسی می‌خواهد پاسخگوی مردمی باشد که برای معیشت گریزی ندارند؟» وی به عنوان رئیس شورای شهرستان قشم مدعی است، هیچ اطلاعی از این ساخت و ساز نداشته و تنها از طریق مردم مطلع شده که در ساحل در حال افزایش عرض جاده برای اتوبان سازی هستند. با این حال این طرح هیچ تطابقی با طرح جامع مدیریت جزیره قشم ندارد و طبق اطلاعاتی که وجود دارد قرار بوده این جاده 13 متر عرض داشته باشد اما هم اکنون بش از 80 متر را اشغال کرده است. وی معتقد است: تمامی مردم جزیره مخالف ساخت این جاده‌اند. الگوی ما نباید کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس باشد. چرا که وضعیت آنها کاملاً با ما متفاوت است اما گروهی منافعی دارند که تلاش دارند با اینچنین ساخت و سازی به آن دست یابند. پور مولایی می‌گوید: استاندار استان هرمزگان و حتی فرماندار قشم هم مخالف این پروژه هستند ولی آقای موسوی رئیس منطقه آزاد قشم به تنهایی مسئولیت ساخت این جاده را به عهده گرفته، اما مردم نمی‌گذارند چنین فاجعه‌ای به وقوع بپیوندد. حرفهای رئیس شورای شهرستان قشم در همهمه اعتراضی مردم گم می‌شود.
به سمت جمعیتی می‌روم که خبرنگاران را به پرسشهای جدی گرفته‌اند. پرسشهایی که پاسخشان تنها در عملکرد مسئولان منطقه آزاد نهفته است. پرسشهایی که پاسخشان سکوت ماست و حسرت دریایی که دیوانه وار خود را به سنگهای دست چین اسکله مجاور محله‌ی چابهار می‌کوبد. زنان و دختران محله بیش از مردان مدعی‌اند اجازه ساخت این جاده را نمی‌دهند. یکی از آنان به نجوا می‌گوید: «وقتی غصه داریم چشمهایمان را می‌بندیم و به صدای دریا گوش می‌دهیم ولی این روزها با صدای غرش ماشینها غصه مان می‌گیرد. آنها می‌خواهند زندگی را از ما بگیرند.» و سکوت می‌کنیم. دختر دیگری پا را جلوتر می‌گذارد و نزدیکترم می‌گوید: « اگر این کارها برای مردم است چرا بیمارستان نداریم و زنان بار دار برای وضع حمل باید چند ساعت مسافت را طی کنند و به شهر بندرعباس بروند. در طول همین چند ماه سه زن بر اثر وضع حمل جان خود را از دست داده‌اند.»
می‌گوید: «ساخت و ساز در این منطقه به این خاطر برای آنها اهمیت دارد که صخره‌ها اینجا ریزش نمی‌کنند و زیر پای ساخت و سازها را خالی نمی‌کند. در منطقه‌ای دیگر در جزیره قشم مجتمع‌های تجاری که پر از جنسهای بنجل چینی است ساخته شد که به دلیل ریزش زمین خسارات فراوانی به بار آورد. آنها می‌خواهند زندگی ما را فضای برای تجارت سرمایه دارهای غیر قشمی بدل کنند.» می‌گوید: «ما بزرگ شده دریا هستیم. چشممان به بال پرنده‌ها و خیزش آرام لاک‌پشتها عادت دارد. دریا تفریحگاه ماست. دریا مادر همه آنهایی است که در کنارش زندگی می‌کند. مادرمان را از ما نگیرید!» او با حسرت می‌گوید: «چرا زیستگاه ماهی‌ها، لاک‌پشتها و پرنده‌ها را خراب می‌کنند. چرا سنگهای چندین تنی به ساحل می‌ریزند و چشم‌انداز ما را که روزی پهنه وسیع دریا بود به سدی سنگی بدل می‌کنند. آیا آنها دل سنگ دارند؟» تنها سکوت می‌کنم و گاهی یادداشتی از حرفهاشان بر می‌دارم. انگار دهانشان گلوگاه پرندگان دریایی است که هر چه می‌گویند شعر ناب است تا کلامی که از واژه‌های ساده استمرار پر باشد. «باید بچه دریا باشی تا بدانی چه می‌گوئیم.» یکی از میان جمع می‌گوید و چشم در چشمم سر تکان می‌دهد! ناگاه شعری از محمد علی بهمنی غزلسرای معروف ایران که زاده هرمزگان است در ذهنم نقش می‌بندد:
دریا شده است خواهر و من هم برادرش
شاعر تر از همیشه نشستم برابرش
دریا منم همو که به تعداد موج‌ هات
با هر غروب خورده بر این صخره‌ها سرش
دریا سکوت کرده و من حرف می‌زنم
گویا هنوز راه نبردم به باورش...

منبع: خبرگزاری مهر- اخبار ساحل شرقی قشم درسایت‌های خبرگزاری کشور
1. همشهری آنلاین- بخش محیط زیست (تاخت و تاز در قشم) به آدرس: www.hamshahrionline.ir
2. مهر آنلاین - بخش اجتماعی (دریا زندگی آنهاست؛ زندگی را از آنها نگیرید) به آدرس: www.mehr.ir
3. سبز پرس - بخش محیط زیست دریائی (برای جاده، دریا را خشک می‌کنند اما برای مردم بیمارستان نمی‌سازند) به آدرس: www.isdle.ir
4. روزنامه شرق- بخش جامعه (با وجود مخالفت مردم و محیط زیست 15 هکتار از سواحل قشم خشک می‌شود) به آدرس: www.sharghnewspaper.ir
5. شاسا (گزارش جنجالی احداث بلوار خلیج فارس قشم) به آدرس: www.shasa.ir
6. منج نیوز (کشمکش مردم و منطقه آزاد قشم برسر 15 هکتار زمین) به آدرس: www.monjnews.com
7. روزگار (تخلیه هزاران تن خاک در آب‌های ساحلی جزیره قشم) به آدرس: www.roozegardaily.com
8. بنا نیوز (برای احداث بلوار ساحلی قشم 15 هکتارخشک می‌شود) به آدرس: www.bana.ir
ضمناً خبرگزاری‌ها و سایت‌های ذیل اخبار فوق الذکر را پوشش خبری داده‌اند: ایسنا، جام جم، ایرنا، قشم آنلاین، فارس نیوز، قشم نیوز، آفتاب، دولت، موج، هرمزگانی، بازتاب اخبار، بینا، آریا نیوز، تبیان، خبر فارسی، عنوان، باشگاه خبرنگاران.