نیاز جنسی در وجود انسان یک نیاز طبیعی است. همه‌ی موجودات از جمله انسان به عنوان اشرف مخلوقات از دو جنس مذکر و مؤنث آفریده شده‌اند. خداوند متعال می‌فرماید:" وَ مِن کُلِّ شَیءٍ خَلَقنا زَوجَینِ لَعَلّکُم تَذَکَّرُون"(ذاریات/49) "و از هر چیز زنده ای دو زوج( نر و ماده) آفریدیم، باشد که شما متذکّر شوید."

لازمه‌ی حیات و ازدیاد نسل وجود هر دو جنس می‌باشد. خداوند کریم برای محقق شدن این هدف غرایزی را در نهاد انسان به ودیعه گذاشته است؛ به نام غریزه‌ی جنسی، که به شرح آن می‌پردازیم.

اما چگونگی تعامل با این غریزه، در جوامع مختلف متفاوت است. 

 الف) سرکوب غریزه 

ب) تعادل و تعامل

 ج) برآورده کردن بدون قید و شرط

با توجه به اینکه اسلام دین تعادل است، در این جا هم برای برخورد با این غریزه راه تعادل را انتخاب نموده است.

یکی از دست آوردهای ازدواج دست‌یابی به مودّت و رحمت است، که می‌توان آن را به عشق آرمانی تشبیه کرد. و رسیدن به این مهم فقط از راه ازدواج طبیعی و منطقی امکان پذیر است. و سایر راه‌ها، فاقد هر گونه آرامش، و معمولا با استرس و هیجان همراه است.

امروزه آمارها در جوامع انسانی حاکی از معضلات و مشکلات حاد در روابط دو جنس مخالف قبل از ازدواج است. که جوامع اسلامی نیز از این قاعده مستثنی نیست و مصیبت‌های غیر قابل جبرانی را برای جوامع بوجود آورده. و اما راهکار چیست؟ 

1. الگوی عملی بودن والدین در خانواده برای یکدیگر، چرا که( فاقد شیء لا یعطیه) والدین باید در روابط اخلاقی الگو باشند؛ به طوری که کاملا مسایل اخلاقی را رعایت کنند، و تقوای الهی را سر لوحه‌ی زندگی خود قرار دهند؛ تا این تقوا به فرزندان منتقل شود؛ و تنها راه سعادت را در داشتن خانواده سالم بدانند.

 در دفتر معلم و آموزگار نیست                          آن تربیت که زاده‌ی دامان مادر است 

2. توجه به راهکارهای قرآنی در تربیت اخلاقی و جنسی فرزندان.

بر والدین لازم است آداب اسلامی را به فرزندان آموزش دهند، مثلا آداب مهمی که باید آموزش داده شود، ادب اجازه گرفتن است. این اجازه گرفتن با توجه به آیه سی و یک سوره‌ی نور در سه وقت از شبانه روز می‌باشد؛ که باید بدون اجازه وارد محل استراحت والدین نشوند؛

الف) قبل از فجر

ب) هنگام استراحت ظهر 

ج) در وقت استراحت شب.

 این محدودیت ورود به محل استراحت، برای قبل از بلوغ می‌باشد، اما وقتی به سن بلوغ رسیدند باید در تمام اوقات با اجازه وارد شوند. 

3. آموزش صحیح فرزندان توسط والدین نسبت به جنس مخالف. چه بسا دختر و پسر از جنس مخالف خود اطلاع چندانی نداشته باشند، وحس کنجکاوی آنان باعث شود، که در قالب ارتباط با جنس مخالف، به اطلاعات جسمی و روحی روانی آنان دست یابند.

4. ایجاد محیط عاطفی و صمیمی خانوادگی از طرف والدین. با مهیا شدن محیط صمیمی بین فرزندان و والدین و ارضای نیازهای عاطفی آنان، دلیلی برای ارضای آن از بیرون و از طرف جنس مخالف نمی‌ماند؛ و به محض مواجه شدن با عاطفه‌ی کاذب بیرونی، تحت تأثیر قرار نمی‌گیرند ؛ و به زودی در دام جنس مخالف نمی‌افتند.

همچنین ایجاد محیطی صمیمی برای فرزندان، جهت ابراز تمایلات و پیشنهادات شخصی، و در صورت بروز مشکلات، تعامل صحیح با واقعیت موجود. والدین باید همچون دژی محکم برای فرزندان شان باشند تا در صورت مواجه شدن با مشکلات، تنها پناهگاه آن‌ها، والدین باشند. و از راهکارهای مفید آنان بهره جویند؛ چراکه اگر با سرکوب و مجازات‌های سخت مواجه شوند، نه تنها مشکل حل نمی‌شود، بلکه مسیر خطرناک‌تری پیش روی آنان قرار می‌گیرد، که در بعضی موارد قابل جبران نیست. همان طور که خداوند مهربان با توبه، نه تنها گناهان را پاک می‌کند بلکه آن را تبدیل به نیکی هم می‌کند؛ چرا نباید پدر و مادر از گناه فرزندان‌شان بگذرند.

5. پرهیز از افراط و تفریط والدین در تعاملات اجتماعی فرزندان نسبت به جنس مخالف. بسیاری از خانواده‌ها بخصوص خانواده‌های مذهبی دیدگاهی افراطی نسبت به روابط دختر و پسر دارند. چنین خانواده‌هایی معمولا، آن‌ها را از همدیگر جدا کرده و هر گونه ارتباطی را جرم دانسته و مجازات سختی را برای آنان در نظر می‌گیرند. و یا خانواده‌هایی که افراد متعصب و غیرتی دارند، از قبیل پدر و برادر به شدت رفتار دختران را کنترل می‌کنند. در بیشتر مواقع چنین فرزندانی جهت رویارویی با والدین سراغ دوستی‌های پنهانی و تلفنی و امروزه، اینترنتی با جنس مخالف می‌روند. که منجر به افسردگی شدید دختران نوجوان می‌شود.

در مقابل خانواده‌هایی وجود دارند، که به فرزندان خود توصیه می‌کنند رفتارهای افراطی اجتماعی داشته باشند؛ و اختلاط بین دختر و پسر را یک رفتار اجتماعی می‌دانند، که معمولا چنین خانواده‌هایی دارای هویّت اجتماعی روشنی نیستند؛ و معمولا از سطح بالای اقتصادی برخوردارند. البته ارتباط دو جنس مخالف در خانواده‌های با سطح اقتصادی و فرهنگی پایین نیز به چشم می‌خورد.

 6. فراهم کردن زمینه مناسب برای ازدواج موفق فرزندان. بسیاری از خانواده‌ها بدون در نظر گرفتن نیاز ها و غرایز فرزندان‌شان، ازدواج آنها را به تأخیر می‌اندازند؛ یکی از آن دلایل، نبودن خواستگار ایده آل والدین، برای دختر می‌باشد. 

اینجا لازم به یادآوری است که در بعضی مواقع نیازاست، زمینه‌ی مناسبی برای فرزندان فراهم شود تا در محیطی سالم، دختر و پسر همدیگر را بشناسند، و زمینه‌ی ازدواج برای آنها فراهم شود.

7. خانواده‌ها باید به گونه‌ای فرزندان‌شان را تربیت کنند، که توکّل اصلی‌شان به خداوند باشد، و از آینده خوف و هراسی غیر طبیعی نداشته باشند. البته منظور این نیست که تنها با توکّل به خدا، بدون تلاش و کوشش اقتصادی و مالی اقدام به ازدواج کنند. و در نهایت با توکّل به خداوند برای کسب روزی حلال گام‌های سنجیده و دقیقی بردارند.

پیامدهای روابط بین جنس مخالف بر هیچ کس پوشیده نیست. افراد زیادی قربانی این روابط شده‌اند که کمابیش همه در جریان آنها هستند. و نیاز به توضیح آن نیست، چرا که هیچ رابطه‌ی دو جنس مخالفی نیست، مگر اینکه شیطان سومین آن است. 

و اما وضعیت مطلوب در روابط پسر و دختر به صورت مختصرعبارتند از:

1.حفظ متانت به هنگام برخورد با جنس مخالف و عدم خودنمایی( به ویژه برای زنان) با استناد به آیات: « وَ لا تَبَرُّجنَ تَبَرُّجَ الجَاهِلِیّه الاُولی»( احزاب/33)

« وَ لَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَی جُیُوبِهِنَّ وَلَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاء بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاء بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِی إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِی أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِینَ غَیْرِ أُوْلِی الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِینَ لَمْ یَظْهَرُوا عَلَی عَوْرَاتِ النِّسَاء وَلَا یَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِیُعْلَمَ مَا یُخْفِینَ مِن زِینَتِهِنَّ وَتُوبُوا إِلَی اللَّهِ جَمِیعًا أَیُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ (نور/31)

:... و زینت‌های خود را آشکار نکنند مگر آنچه از آنها نمایان است و باید سرپوش های خود را برگریبان‌هایشان فرو افکنند و زینت خود را ظاهر نکنند مگر برای شوهرانشان، یا پدرانشان، یا پدر شوهرانشان، یا پسرانشان، یا پسران شوهرانشان، یابرادرانشان، یا پسران برادرانشان، یا پسران خواهرانشان، یا زنان همکیش خود، یا برده‌های زرخریدشان، یا ملازمانشان از مردانی که نیاز جنسی ندارند، یا کودکانی که( به سنّ تمیز نرسیده و) از عورت‌های زنان آگاه نشده‌اند. 

2. رعایت حدود شرعی( محرم و نامحرم)

 «قُل لِّلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذَلِكَ أَزْكَى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ»،« وَ قُل لِلمُؤمِناتِ یَغضُضنَ مِن أَبصَارِهِنَّ وَ یَحفَظنَ فُرُوجَهُنّ وَ ...»( نور/31-30) :« به مردان مؤمن بگو که چشمان خويش را ببندند و شرمگاه خود را نگه دارند، اين برايشان پاکيزه‌تر است زيرا خدا به کارهايی که می‌کنند آگاه است»، « و به زنان مؤمن بگو: از بعضی نگاه‌های خود( نگاه‌های غیر مجاز) چشم پوشی کنند...»

3. فقدان روابط پنهانی با جنس مخالف. 

خداوند در حرمت زنا نفرموده، زنا انجام ندهید بلکه فرموده است به زنا نزدیک نشوید؛ یکی از راه‌های نزدیک شدن به زنا داشتن روابط پنهانی بین جنس مخالف است. 

« وَ لاتَقرَبُوا الزِّنا...»( اسراء/32)

4. اجتناب از برقراری روابط غیر شرعی قبل از عقد.

5. در نهایت مشورت با والدین در صورت ایجاد علاقه نسبت به جنس مخالف.

به امید روزی، که در سایه ایمان به خدا دختران و پسرانمان مایه افتخار و سربلندی و نور چشم والدین و جامعه‌ی اسلامی باشند. و جامعه شاهد شکوفایی چنین جوانانی باشد. زیرا پاکدامنی یوسف( علیه السلام) بود، که او را عزیز مصر کرد. 

منابع :

- خانوداه و تربیت جنسی کودکان ونوجوانان: ماندانا سلحشور

- تربیت و اصلاح فرزندان: مولانا محمد قاسم قاسمی

- تحلیل تربیتی بر روابط دختر و پسر: دکتر علی اصغر احمدی