تنها انسان کودن است که چاله را میبیند و اصرار دارد که برای کسب تجربه باید خود را در آن بیفکند؛ شخص کودن از تجارب و از تاریخ درس عبرت نمیگیرد و مُصِر است که به شخصه باید طعم تلخ آزار و شکست را مزه کند. اما انسان خردمند چنین نیست زیرا سرشت پاک انسانی از بدی بیزار است و همواره خواهان خیر و نیکی است. به خاطر اهمیت استفاده از تجارب دیگران است که خداوند متعال بخش گستردهای از آخرین کتاب و واپسین پیام آسمانی به بشریت را به داستانهای گذشتگان اختصاص داده است تا خردمندان از آن درس عبرت گیرند. از این رو تاریخ و تجارب امتها همچنان از مهمترین زمینههای علمی هستند که به تحلیلگران این امکان را میدهد که آینده را با نگاه به گذشته بسنجند. اسلام به ما هشدار داده است که انسان باید به دنبال حکمت باشد و از هر منبعی حتی از زبان دشمن کینهتوز هم باشد باید آن را فرا گیرد.
متأسفانه امت عربی و اسلامی به یک امت مصرفگرا و وارداتی تبدیل شده است نه تنها از جهت کالا و تجملات مادی که از نوک سوزن گرفته تا هواپیما حتی تسبیح و سجاده را نیز وارد میکند که از جهت شناخت و اخلاق و ارزشها نیز مصرفگرا شده است و کاش این موارد به لحاظ فرهنگی، دینی و عرفی در چارچوب قابل قبولی باقی میماند.
امروزه ما ریز و درشت کالاها را وارد میکنیم و وابستگی ما به چیزهای پوچ و بیهوده به حدی است که از کاروان علم و تکنولوژی عقب ماندهایم؛ در زمانی که عربها برای ارضای هوا و هوس جوانان مسلمان کانالهای ماهوارهای مستهجن و غیراخلاقی راهاندازی میکنند، چین برنامهای به نام «سد سبز» راهاندازی میکند و کامپیوترها را به تکنولوژی کنترل مهجز میکند و از فعالیت سایتهای جنسی و مستهجن و برنامههای خشونتانگیز جلوگیری میکند. چین به خاطر جوانان مهین خود در برابر آمریکا و سازمانهای تجارت آزاد مقاومت میکند تا تأکید کند که این برنامهها برای حمایت از جوانان مرز و بوم اهمیت دارد و از مشغول شدن آنان به کالاهای لوکس و ترک مسؤولت ملی در خدمت علمی و عملی به میهن و حمایت جامعه در برابر افزایش نرخ جنایت و انحراف و فروپاشی خانواده جلوگیری میکند. امروزه چین که از پیشقراولان تکنولوژی جهانی محسوب میشود، به پروسهی اجرای معیارهای فضیلت در کنار معیارهای کیفیت و تولید بازگشته است، در کنار اهداف سودآور، نوعی دیدگاه اخلاقی را نیز بر جامعه تحمیل کرده است تا بار دیگر تأکید کند که هدف وسیله را توجیه نمیکند و رونق اقتصادی و بازاریابی به معنی عقبنشینی از اخلاق نیست؛ آزادی فردی به این معنا نیست که بیساری از کسانی را که خواهان حفاظت از خود در برابر خطرات ابتذال و اباحیگری هستند محدود کنیم. این اقدام باعث شد شرکت «اپل» آمریکایی که در عرصهی ساخت کامپیوتر و تلفن همراه و... جلودار است و نیز شرکت «آی فون» با آن تکنولوژی پیشرفته که سیستمهای کامپیوتری، سلولی، تلوزیونی و سیستمهای ثبت را با هم ترکیب میکند، با گذاشتن برنامهی «دختران وسوسهانگیر» بر روی این سیستمها مخالفت کند. این برنامه یکی از برنامهی تلفن همراه و شامل تصاویر عریان دختران است.
مسؤولان شرکت این تصمیم خود را این گونه توجیه میکنند که کالاهای مستهجن بازاریابی خوبی ندارد اگر چه مشتری میتواند آن را از هر جای دیگری تهیه کند. با وجود درخواستهایی مبنی بر گذاشتن این برنامه بر روی تولیدات شرکت و با وجود سودهای کلانی که از این راه عاید آن میشود و میتواند با سیستمهای مشابه دیگری مانند «بلاک بری ستورم» و «بالم بری» رقابت کند اما مسؤولان با این کار مخالفت میکنند.
یکی دیگر کارهایی که در راستای بازگشت به فضایل انجام شده است این است که مقامات محلی ویتنام قانونی را تصویب کردهاند که بر اساس آن نمایش لباسهای زیر را بر روی تندیسهای پیشخوان مغازهها ممنوع است. با وجود اینکه ویتنام به خاطر نیروی کار ارزان آکنده از کارخانههای خارجی است و یک سال به عنوان مرکز تولید مد جهانی تبدیل شد، اما این کار مسؤولین را از وضع قوانین خشک و سفت و اعمال جریمه برای هنجارشکنان باز نداشت. یکی از مسؤولان ویتنام تصریح میکند که نمایش لباسهای زیر در ملأ عام با آداب و رسوم ویتنامی تضاد دارد و کسی حق ندارد در مکانهای عمومی با لباسهای زیر گردش کند. در مقابل در کشورهای عربی نه تنها لباسهای زیر در ویترین مغازهها نمایش داده میشود، بلکه فروشندگان مغازهها غالبا مرد هستند و توضیحاتشان دربارهی زیبایی، اندازه و رنگ کالا احیاناً از واژههای نامناسب خالی نیست.
در زمانی که بسیاری از سکولارها محافظت از نگاه را نوعی سبکی و محدودیت میدانند که بشر را به طرز تفکر عصر حجر باز میگرداند و به شدت به آن میتازند، تحقیق تازهای که در هلند انجام شده است مردان را به کنترل نگاه سفارش میکند؛ زیرا نگاه کردن به زنان حافظهی کوتاهمدت مردان را تضعیف میکند و توانایی عقلیشان را تا حد زیادی کاهش میدهد. تحلیلگران گفتهاند سلولهای مغزی که مسؤول پردازش اطلاعات و تصمیمگیری هستند در حضور زن بیگانه و نگاه کردن و سخن گفتن با او بسیار فعال میشوند و نگاه طولانی به زن بر قلب اثر میکند و باعث تصلب شرایین و افزایش فشار خون میشود. از سوی دیگر برخی از اختلالات روانی در نیتجهی هیجانی است که از نگاه حاصل میشود؛ در حالی که ما مسلمانان فضایل حفظ نگاه و تأثیر شگرف آن بر روان و قلب و جوارح را فراموش کردهایم.
در مورد دیگر و دقیقتر پژوهشهایی که در مجموعهای از مدارس راهنمایی و دبیرستانهای انگلیس و آمریکا انجام گرفته است نشان میدهد که دانشآموزان در مراکز آموزشی تکجنسیتی ۷۵. ۷% بیشتر از مراکز آموزشی مختلط پیشرفت میکنند و کسانی که موافق تفکیک جنسیتی در مدارس هستند این امر را برای بهبود کیفیت تحصیلی دانشآموزان ضروری میدانند. در دوران نوجوانی افراد در اوج پرخاشگری و سرکشی قرار دارند پس شایسته نیست وقتی که فشار هرمون و جنس در دانشآموزان جمع میشود، از آنان بخواهیم بر روی درس تمرکز کنند. در زمانی که کشورهای غربی بر آموزش تک جنسیتی تشویق میکنند، کنوانسیونهای بینالمللی و در رأس آن «سیداو» آموزش مختلط را بر کشورهای عربی تحمیل میکند.
علت بازگشت جوامع سکولار به فضایل اخلاقی، درد و رنج و معضلات ناشی از انحرافات اجتماعی و گسترش جرم و جنایت است؛ پس چرا ما باید بر در مسیر آنان حرکت کنیم و علقم تلخ را تجربه کنیم و بسیار دیرتر پند بگیریم؟ آن وقت پشیمانی چه سودی خواهد داشت؟ یکی از مفاهیم اسلامی تسلیم در برابر اوامر الهی است یعنی اینکه بدانیم آنچه را خداوند متعال بر ما فرض کرده است تنها به خاطر رستگاری ما در دنیا و آخرت است بدون اینکه به اثبات و تجربه کردن آن نیاز داشته باشیم. خداوند متعال میفرماید:
«یُرِیدُ اللَّهُ لِیُبَیِّنَ لَکُمْ وَیَهْدِیَکُمْ سُنَنَ الَّذِینَ مِن قَبْلِکُمْ وَیَتُوبَ عَلَیْکُمْ ۗ وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ ﴿۲۶﴾ وَاللَّهُ یُرِیدُ أَن یَتُوبَ عَلَیْکُمْ وَیُرِیدُ الَّذِینَ یَتَّبِعُونَ الشَّهَوَاتِ أَن تَمِیلُوا مَیْلًا عَظِیمًا» [نساء: ۲۶-۲۷].
خداوند میخواهد برایتان روشن کند و شما را به راه کسانی (از پیغمبران و صالحان) رهنمود کند که پیش از شما بودهاند، و توبهی شما را بپذیرد، و خداوند آگاه و حکیم است.
خداوند میخواهد توبهی شما را بپذیرد و کسانی که به دنبال شهوات راه میافتند، میخواهند که خیلی منحرف گردید.
نظرات