یکی از علل مهم چاقی، پرخوری و عدم فعالیت فیزیکی است اصولا هر زمان مقدار دریافت انرژی از طریق غذا بیش از میزان مصرف انرژی باشد فرد دچار اضافه وزن و چاقی می‌گردد.
اما عوامل دیگری نیز برای چاق شدن وجود دارد این عوامل متعددند من الجمله:
1: چاقی در اثر افزایش سن
2: چاقی در اثر کم کاری غده تیروئید
3: بیماری قند
4: چاقی در زنان یائسه و مردان مسن
5: چاقی در اثر بدی کار غده‌ی فوق کلیه
6: چاقی در اثر بد کار کردن کلیه‌ها و قلب
اما باید این نکته را در نظر داشت که سبک صحیح زندگی میتواند هر یک از این موارد ایجاد چاقی را کاملا حذف و یا کم اثر کند
هر چقدر سن آدمی افزایش یابد خطر چاق شدن او بیشتر میشود، با افزایش سن متابولیسم بدن کاهش می‌یابد و هر چه متابولیسم کاهش یابد سوخت و ساز بدن کمتر میشود و به غذاهای کمتری برای زیستن نیاز پیدا می‌کند چنانچه مقدار خوردن به روال گذشته ادامه یابد چاقی را در پی خواهد داشت .
اصولا متابولیسم بدن یعنی عمل سوخت و ساز از دو مرحله تشکیل شده است:
1: مرحله‌ی ساخت یا انابولیسم؛ در مرحله‌ی انابولیسم، بدن مواد غذایی خورده شده را برای ساخت و ترمیم نسوج خود مصرف می‌کند، یک کودک هشت ساله باید رشد کند؛ معده، کبد، طحال، استخوان‌ها و... باید متکامل شود و بدن با استفاده از مرحله انابولیسم یعنی ساخت، این امر را انجام می‌دهد .در بالغینی که رشد در آنها متوقف شده است، انابولیسم فقط به صورت ترمیم وجود دارد یعنی اگر عضوی دچار ضایعه گردد بدن با استفاده از انابولیسم آن‌را ترمیم می‌کند
2: مرحله سوخت یا کاتابولیسم؛ در مرحله سوخت یا کاتابولیسم، بدن مواد غذایی خورده شده را برای سوخته شدن و تبدیل به انرژی مورد استفاده قرار می‌دهد کاتابولیسم در افراد مسن بسیار کاهش می‌یابد لذا در افراد بزرگسال خطر چاقی بمراتب بیش از جوان‌ها است .
محل تجمع در بدن یک چاق ممکن است نشانه بسیار مهمی برای تعیین و بررسی مشکلات سلامتی که موجب افزایش چربی بیمار شده است باشد، افرادی که توزیع چربی در آنها بیشتر در اطراف شکم و پهلوها است( شبیه سیب ) بر خلاف افرادی که توزیع چربی در آنها در ناحیه‌ی ران و باسن‌ها است( شبیه گلابی ) در معرض خطر بیشتری برای بیماری هایی چون دیابت نوع دوم، اختلال سطح چربی، افزایش فشار خون و بیماری‌های قلبی و عروقی هستند . اینکه در یک فرد چه عامل یا عواملی باعث تجمع چربی در یک منطقه خاص از بدن می‌گردد بدرستی مشخص نشده است اما می‌توان نوع تغذیه، نوع فعالیت شغلی و همچنین عوامل ارثی را دراین رابطه دخیل دانست مثلا مصرف بیش از حد برنج را در افزایش چربی دور شکم سبب دانست و کارمندانی که شعل نشستنی دارند با مشکل افزایش چربی دور نشیمنگاه روبرو هستند .
درمان چاقی معمولا نیاز به یک شیوه‌ی علمی و منطقی بدور از هر گونه احساساتی برخورد کردن دارد در این شیوه:
1: انگیزه‌ی خود را برای لاغر شدن تقویت کنیم
2: کاهش وزن یک روند تدریجی است؛ کاهش سریع وزن مجموعه‌ای از مشکلات جسمانی و روانی را ایجاد می‌کند، فشاری که به سیستم گوارش وارد میشود بعد از گذشت اندک زمانی دچار حالات التهاب معده و زخم معده میشود باعث ایجاد سو تغذیه که پیامد ان ضعف و سستی و بی‌حالی، کم خونی، افت فشار خون، خشکی پوست و مو، خستگی و بیوست، اختلالات سیستم عصبی و فقدان مقدار کافی املاح و ویتامین‌ها می‌گردد، علاوه بر این به سرعت از دست دادن وزن باعث بهم خوردن تعادل کلیه اعمال حیاتی بدن شده و ممکن است عوارض ان در سرتاسر عمر همراه انسان باقی بماند مثل پیدایش حس افسردگی و از دست دادن شادی و نشاط، احساس بیزاری از زندگی و عدم ارتباط با اطرافیان و نزدیکان
3: شیوه‌ی زندگی خود را اصلاح کنیم: معمولا فردی که اضافه وزن دارد شیوه‌ی غذا خوردن اشتباهی دارد .در واقع اصلاح شیوه‌ی زندگی مهم‌ترین بخش کاهش وزن است .
در بخش اصلاح ساختار‌های رژیم غذایی و نوع تغذیه موارد زیر مورد توجه قرار گیرد
1: پرهیز از خوردن غذاهای چرب و شیرین
2: یکی دو لقمه قبل از سیر شدن از غذا باید دست کشید
3: در حال نشسته غذا صرف شود
4: بلافاصله بعد از غذا خوردن میز را ترک کرد
5: به همراه غذا از مطالعه کردن و تماشای تلویزیون خودداری کنید
6: از ظرف‌های کوچک برای غذا خوردن استفاده کنید
7: لقمه‌های غذا را کوچک انتخاب کنید
8: قبل از غذا، سالاد و همراه غذا، سبزیجات میل کنید
9: برای وعده‌های غذایی برنامه داشته باشید
10: مکث متناسب بین غذا خوردن داشته باشید
11: نوشیدنی‌های شیرین و آبمیوه جات را پس از غذا حذف کنید
12: وعده‌های غذایی را به هنگام و در وقت آن صرف کنید
13: در رفتن به رستوران‌ها و فست فودها زیاده روی نکنید
4: روزانه فعالیت متناسب ورزشی داشته باشید؛ یکی دیگر از شیوه‌های اشتباه زندگی ما که باعث چاق شده میشود علاوه بر شیوه اشتباه غذا خوردن، عدم فعالیت متناسب ورزشی است، برای رسیدن به سطح مطلوبی از سلامتی و کاهش وزن، انجام مجموعه‌ای از رفتارهای متناسب ورزشی ضروری است .
افرادی که در یک برنامه‌ی ورزشی منظمی شرکت میکنند حدود 2000 کالری را در یک هفته و بیشتر متابولیزه میکنند که باعث کاهش فشار خون و میزان کلسترول شده و حملات قلبی تا 30 درصد کمتر میشود، ورزش میزان متابولیسم را افزایش می‌دهد بطوری که بدن به سوزاندن چربی‌ها و دیگر مواد انرژی زا، حتی در حالت استراحت و خواب ادامه می‌دهد، بدون ورزش بخش‌هایی از بدن راکد می‌ماند و مویرگ‌ها نمی‌توانند خون سالم و مواد مفید غذایی را به ان اعضا برسانند و در نتیجه اعضای بدن تنبل شده و باعث درد و دیگر اختلالات برای بدن میشود.
ورزش قدرت، استقامت عضلانی، انعطاف پذیری، وضعیت بدنی، هماهنگی حرکتی و کارایی قلبی و عروقی را در شخص ارتقا می‌دهد.
در میان انواع تمرینات ورزشی دویدن، دوچرخه سواری، شنا، اسکیت، قایق رانی، کوهنوردی، پیاده روی ... مناسب‌ترین ورزش‌ها برای سلامت بدن و کاهش وزن هستند.
نکته‌ی مهم در مورد رژیم لاغری و شیوه اصلاح غذا خوردن؛ برخی از رژیم گیرندگان رژیم هایی غذایی اقدام به کاهش حجم زیادی از از غذای خود و یا حذف وعده‌های را از رژیم غذایی خود میکنند این گروه گمان میکنند با این رفتار سریع تر نتیجه خواهند گرفت اما کاهش وزن به قیمت صعف شدید بدنی، تخریب بافت پوست، ریزش مو، سیاهی دور چشم، کاهش شدید فشار خون و از همه مهم تر قابلیت برگشت به وزن اولیه بعد از یک دوره کوتاه پس از رها کردن رژیم تماما، پیامدهای ان است .
اصولا یک رژیم غذایی مناسب رژیمی است که شش گروه مواد اصلی غذایی را که بدن به انها نیاز دارد در خود داشته باشد این شش گروه عبارتند از:
1: نان و غلات
2: میوجات
3: سبزیجات
4: حبوبات
5: شیر و لبنیات
6: گوشت و تخم مرغ
منبع:
کتاب اگر می‌خواهید لاغر شوید نوشته‌ی غلام رصا عباسی
نظرات