تألیف: سرویس دین و دعوت پایگاه اطلاع رسانی اصلاح

آمد تا از عصبانیت شوهرش شکایت کند و آن یکی آمد تا از خانمش شکایت کند. فرمود: همسرم بسیار عصبانی است.
به هر دو نفرشان گفتم: عصبانیت و غضب از نعمت‌های خداوندی است به شرطی که همسران به درستی از آن‌ها استفاده کنند.
احیاناً بعضی‌ها از عدم عصبانیت همسرشان شکایت می‌کنند. جایی که می‌بایست عصبانی شود و موضع‌گیری کند این کار را انجام نداده، شکایتشان در این باب است.
سؤال اینجاست که: چه موقع برای مستحکم شدن علاقه همسرداری عصبانیت خوب است؟ و چه وقت خوب نیست؟
و چه صنف از همسران در زمینه‌ی عصبانیت و غضب میانه‌روی را انتخاب می‌کنند؟
عصبانیت را کنترل کن
ابن قیم جوزی فرموده‌اند که: «عصبانیتت را به زنجیر بردباری و صبر گره بزن، چون عصبانیت بمثابه‌ی سگی است که اگر ناپدید شد، ناپدید شده است.»
این گواه و سخن درستی است. چه بسا مردانی هستند که عصبانی و ناراحت شده‌اند و زنانشان را طلاق داده‌اند و بعد از طلاق دادن پشیمان شده‌اند و چه بسا زنانی بوده‌اند که در حین عصبانیت به شوهرهایشان گفته‌اند: مرا به خانه‌ی پدرم ببر یا مرا طلاق بده و از کرده‌شان پشیمان شده‌اند.
خانمی را می‌شناسم که گفتند: در حالیکه عصبانی بودم به شوهر گفتم طلاقم بده و حال 15 سال هست که مطلقه هستم و از کرده‌ام پشیمان هستم و ای کاش این سخن را به زبان نمی‌آورم.
به همین خاطر شایسته است که همسران روش کنترل خودشان و از همه مهمتر کنترل عصبانیتشان را یاد بگیرند.
بایستی در ارتباط همسرداری بین افرادی که مسلط بر نفس خود هستند و خودشان را بهتر کنترل می‌کنند با کسانی که جاهل و سفیه و مریض هستند فرق گذاشت و شرایط و ظروف هر کدام از زوجین را که در آن قرار دارند و با آن زندگی می‌کنند شناسایی کرد تا راحت‌تر و بهتر و رأی درست را در مورد عصبانی نشدن صادر کرد. به همین سبب امام شافعی(رح) می‌فرماید:
یخاطبنی السفیه بکل قبح
فأکره أن أکون له مجیبا
یزید سفاهة فازید حلماً
کعود زاده الإحراق طیبا
سفیه با تمام قباحت مورد خطابم قرار می‌دهد و حال آنکه من دوست ندارم جوابش بدهم.
او هرچه بیشتر سفاهت نشان می‌دهد من بیشتر حلم و بردباری به خرج می‌دهم، مثل عودی که هر چه بسوزد خوشبوتر می‌شود.
علاج عصبانیت
عصبانیت و غضب تکه آتشی است که در بین زوجین شعله‌ور می‌شود. هنگام عصبانیت و غضب چشم‌ها سرخ شده و شاهرگ گردن باد می‌کند، چون عصبانیت و غضب از شیطان و شیطان از آتش است.
پیامبر خدا(ص) به امتش سفارش کرده که: در هنگام عصبانیت حتماً وضو بگیرید، چون آب آتش را خاموش می‌کند و اگر شخصی عصبانی هنگام عصبانیت ایستاده باشد فوراً بنشیند و اگر نشسته باشد به پشت بخوابد و همچنین همدلی و همکاری و همنشینی افراد صالح تأثیر بسزای در دیگران می‌گذارد. اگر همنشین کسی یا همنشین یکی از زوجین شخصی حلیم و صبور و با اخلاق باشد، طبعاً سعی می‌کند صفات صبوری و حلیم بودن را در خود بپروراند. و در نتیجه صبور و بردبار باشد. دوست خوب تأثیر زیادی و اثربخشی را در دوستش می‌گذارد.

شما از کدام گروه هسیتد؟
افراد (زوجین) در هنگام عصبانیت به چهار گروه تقسیم می‌شوند:
1- کسانی که زود عصبانی و زور پشیمان می‌شوند.
2- کسانی که دیر عصبانی و دیر پشیمان می‌شوند.
3- کسانی که زود عصبانی و دیر پشیمان می‌شوند.
4- کسانیکه دیر عصبانی و زود پشیمان می‌شوند.

1- کسانی که زود عصبانی و زود پشیمان می‌شوند.
این گروه از افراد (زوجین) از اراده‌ی خوبی برخوردار نیستند. با یک کلمه کوچک آتشفشان شده و فوراً عصبانی شده و با کلمه‌ی دیگر فوراً منقلب و آرام می‌شوند.
این گروه در تعامل با دیگران باعث اذیت و آزار آنان می‌شوند و انسان نمی‌تواند در مقابل آنان حالت خاصی به خود بگیرد. چون اراده‌ی متزلزلی دارند و خیلی زود از کوره در می‌روند.
2- کسانی که دیر عصبانی و دیر پشیمان می‌شوند.
این گروه زود عصبانی نمی‌شوند ولی اگر عصبانیت به آنان روی آورد احتمالاً‌ یک هفته یا زیادتر با طرف مقابل صحبت نمی‌کنند و قطع رابطه می‌نمایند.
از عجایب اینکه: مردی از خانمش عصبانی شده بود سه ماه با همسرش صحبت نکرد در حالیکه هر دو در یک منزل سکونت داشتند و با هم زندگی می‌کردند.
3- کسانی که زود عصبانی و دیر پشیمان می‌شوند
این گروه بدترین گروه هستند که به‌خاطر کوچکترین چیز عصبانی می‌شوند و خیلی دیر رضایت می‌دهند و هیچ موقع تأسف و عذرخواهی را قبول نمی‌کنند. حتی اگر کسی از آنان عذرخواهی کند و از آنان پوزش بطلبد، توجهی به او نخواهند کرد.

4- کسانیکه دیر عصبانی و زود پشیمان می‌شوند.
این گروه بهترین گروه است و بردباری و صبوری و برخورد حکیمانه از صفات آنان به حساب می‌آید.
البته در طبیعت این گروه عصبانیت وجود دارد ولی هنگامی که عصبانی می‌شوند، زود عذر می‌آورند و عذر دیگران را می‌پذیرند.
احتمالاً با خودتان بیندیشید که چگونه می‌توان جزء گروه چهارم قرار گرفت.
شاید بتوان با بردباری و صبوری و حکمت و کنترل نفس و مطالعه در احادیث نبوی و استخراج صفات صالحین از لابه‌لای کتاب‌های اخلاقی و دینی و تربیتی و با تمرین‌های تلقینی و دوستی با افراد نیکو و الگو خود را در زمره‌ی این گروه قرار دارد.