امروز پنجشنبه‌ ۱۸ مهرماه‌ جاری، دومین نشست کنگره‌ی سوم جماعت دعوت و اصلاح ایران در تهران برگزار شد.

بنا به‌ گزارش پایگاه‌ اطلاع‌رسانی اصلاح دومین نشست کنگره‌ی سوم جماعت دعوت و اصلاح ایران با حضور اعضای کنگره‌ در دفتر مرکزی جهت ارایه‌ی گزارش فعالیت‌های جماعت در دو سال و ۷ ماه گذشته‌ و اوضاع داخلی و بین‌المللی و بررسی اصول راهبردی، در ساعت ۸ بامداد امروز پنجشنبه‌ با تلاوت آیاتی از کلام الله‌ مجید آغاز شد. 

در این نشست، با حضور هیأت رییسه‌ و خوشامدگویی دبیر اجرایی نشست و نماینده‌ی شورای مرکزی جماعت، دبیرکل جماعت استاد عبدالرحمن پیرانی با ارایه‌ی گزارشی از فعالیت‌های جماعت و تجزیه‌ و تحلیل اوضاع داخلی و بین‌المللی به‌ ترسیم اصول راهبردی جماعت پرداخت. 

 استاد عبدالرحمن پیرانی دبیرکل جماعت، در باب ضرورت تشکیل نشست در ابتدای سخنانش گفت: «همچنانکه مستحضر هستید در کنگره اخیر جماعت در اقدامی ارزشمند، رسالت، چشم‌انداز، اهداف و استراتژی‌های چهارساله‌ی منتهی به سال ۱۳۹۴ جماعت تدوین و تصویب گردید. آنچه نیاز به توضیح دارد اینکه بازه‌ی زمانی اهداف و استراتژی‌ها چهار سال است و اساسا پس از سپری شدن چهار سال مورد ارزیابی نهایی قرار می‌گیرند؛ اما این امر کنترل و ارزیابی ضمن اجرا را نفی نمی‌کند، بلکه همواره لازم است در حین اجرای آن‌ها نیز اقدامات کنترلی و اصلاحی صورت پذیرد. بر همین اساس، در این گزارش اهم فعالیت‌های صورت گرفته در راستای تحقق اهداف و استراتژی‌ها در طول دو سال و هفت ماه گذشته ارائه می‌شود. امید است در مدت زمان باقی‌مانده بتوانیم به آنچه ترسیم نموده‌ایم جامه‌ی عمل بپوشانیم.»  

وی سپس به هدف نشست که‌ به‌ منظور بررسی میزان تحقق اهداف و استراتژی‌های جماعت تشکیل شده بود، به‌ بیان رسالت، چشم‌انداز، اهداف و استراتژی‌های چهارساله‌ی جماعت پرداخت. وی گفت: رسالت در واقع تعریفی جامع و مختصر از جماعت است که فلسفه‌ی شکل‌گیری آن را بیان می‌کند. وی با تعیین مراد از چشم‌انداز که‌ در واقع آینده مطلوبی است که جماعت در پی تحقق آن است گفت: «چشم‌انداز ۱۳۹۴، ارتقای جایگاه جماعت در زمینه‌های تربیتی، علمی، سیاسی، حضور و بروز اجتماعی و تقدیم شخصیت‌های تأثیرگذار مصلح با پایبندی به تعامل دموکراتیک با سایر احزاب و تشکل‌ها و رشد و توسعه‌ی نیروی انسانی در راستای کسب رتبه‌ی نخست در میان جامعه‌ی اهل سنت است.» 

دبیرکل سپس ضمن تعریف اهداف به‌ اولویت‌ها و خواسته‌های قابل تحقق جماعت در طول چهار سال، به‌ بیان اهداف چهارساله (۱۳۹۴-۱۳۹۰) و استراتژی‌های مبتنی بر آن پرداخت و اقدامات انجام‌یافته‌ در این راستا را بیان نمود.

اوضاع داخلی کشور
دبیرکل جماعت در ادامه‌ی گزارش به‌ توصیف اوضاع اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور پرداخت و موارد زیر را به‌ عنوان مشکلات اقتصادی کشور عنوان نمود: افزایش نرخ بیکاری، نبود ثبات اقتصادی، وجود تحریم‌های بین‌المللی، کاهش سطح رفاه مردم، وضعیت بد فضای کسب و کار، کاهش ارزش پول ملی، تورم و افزایش میزان نقدینگی، کاهش سرمایه گذاری، تعطیلی بسیاری از واحدهای تولیدی و البته‌ در مقابل در دوره‌ی جدید امیدهایی وجود دارد از جمله‌ وجود تیم اقتصادی قوی دولت آقای روحانی. 
استاد پیرانی سپس به‌ وضعیت فرهنگی- اجتماعی کشور پرداخت و به‌ موارد افت کیفیت آموزشی، افزایش مصرف مخدرها، تشدید محدودیت و سانسور در حوزه‌ی رسانه در دولت قبلی و امید به اصلاح در دولت فعلی، افزایش آسیب‌های اجتماعی، گسترش نگاه دین‌گریزی در جامعه به‌خصوص در میان جوانان و در مقابل بازگشت امید به زندگی پس از انتخابات ریاست جمهوری، وجود جریانات معتدل و روشنفکری دینی در ایران، گسترش فرهنگ عقلانیت میان جامعه به‌ویژه جوانان، رشد حضور بانوان در فعالیت‌های اجتماعی – فرهنگی، ارتقای فرهنگ شهروندی و ارتقای سطح بهداشت عمومی اشاره‌ نمود.
اوضاع سیاسی کشور
دبیرکل در گزارش خود به‌ وجود محدودیت‌های سیاسی و اجرایی جهت فعالیت احزاب، ضعف در نهادینه شدن فرهنگ فعالیت تشکیلاتی، ضعف در دگرپذیری و تلاش برای به حاشیه راندن دیگران و در مقابل تغییر فضای سیاسی موجود و انفتاح نسبی، همگرایی نسبی اصلاح طلبان، پذیرش نسبی واقعیت‌ها توسط اصولگرایان و تغییر مواضع قبلی، مشارکت سیاسی اکثریت شهروندان اهل سنت علی‌رغم تحریم انتخابات توسط تعدادی از گروه‌ها، رأی به گفتمان اعتدال در انتخابات ریاست جمهوری، تمایل ایران و غرب به تعامل و رفع و حل مشکلات موجود پرداخت.
اوضاع بین‌المللی
دبیرکل جماعت سپس با تبیین و توصیف اوضاع بین‌الملل در باب آنچه‌ به‌ بهار عربی موسوم شد، درباره‌ی تحولات خاورمیانه گفت: «در کشورهای تونس، مصر، لیبی، یمن، سوریه، بحرین و بعضی کشورهای دیگر اراده آزادی‌خواهانه‌ی مردم به‌ویژه جوانان در مقابل استبداد حکام قرار گرفت. بدیهی است حرکت‌های اسلامی نقش قابل توجهی در آزادی‌خواهی و آگاهی‌بخشی به مردم داشتند. این انقلاب‌ها امید مردم به آزادی و دموکراسی و نقش‌آفرینی در تعیین سرنوشت خویش را افزایش داد. اما دولت‌های جدید پس از انقلاب در مصر، تونس و لیبی با مشکلات و سختی‌های پیش‌بینی نشده‌ای روبرو شدند که بخشی از آن ناشی از فقدان تجربه کافی و اشتباهات کارگزاران جدید و بخش مهم‌تر به دلیل توطئه‌ها و دخالت‌های داخلی و خارجی بود.»
وی در ادامه‌ افزود: واقعیت این است که اراده‌ای جهت بازگرداندن استبداد در کشورهای بهار عربی پس از انقلاب در مقابل اراده و خواست مردم قرار گرفت. در مصر ارتش با همکاری بعضی از کشورهای منطقه و گروه‌های داخلی و چراغ سبز غرب علیه انقلاب مردمی مصر کودتا کرد. اکنون پس از ریختن خون‌های مردم بی گناه ودر تنگنا قراردادن اسلامگرایان و محاصره‌ی دعوت و دعو‌تگران هر روز مرتکب جنایت تازه‌ای می‌شوند. کودتاچیان و همراهانشان همه‌ی ارزش‌های دینی، انسانی، اخلاقی، اصول دموکراسی را زیر پا گذاشتند. رسانه‌های وابسته به کودتاچیان نیز با حمایت مالی بعضی کشورهای منطقه، سیما و عملکرد حرکت اسلامی را مشوش ساختند و کوشیدند مظلوم را در جای ظالم بنشانند.
وی درباب آنچه‌ اخیراً در مصر روی داد ابراز عقیده‌ کرد و گفت: بسیار شگفت‌آور بود بعضی لیبرال‌ها و لائیک‌ها که مدعی دموکراسی و آزادی خواهی بودند و نیز برخی رهبران حزب سلفی نور که خود را حامی قرآن و سنت می‌دانستند و هم پیمان با اخوان بودند، حدود و ثغور را نادیده گرفتند و با کودتاچیان همنوا شدند. اکنون این نگرانی وجود دارد که حرکت ضد انقلابی کودتاچیان در مقابل اراده‌ی آزادی‌خواهانه‌ی مردم، منتهی به تقویت افراط ‌گرایی و افکار تندروانه شود و امنیت منطقه را با خطر مواجه سازد. لذا ضرورت دارد جهت استقرار نظامی دموکراتیک، «اتحاد ملی» (تحالف وطنی)، اتحادی فراگیر برای همه کسانی باشد که به آزادی، حقوق بشر و دموکراسی، صرف‌نظر از انتساب دینی، ایدئولوژی و حرکی، ایمان داشته‌ باشند و بر مبارزه‌ی مسالمت‌آمیز و اجتناب از خشونت و تعصب و تندروی اصرار ورزند.
 وی افزود: گرچه اراده‌ای ضد دموکراسی در تلاش است تا انقلاب تونس، لیبی و یمن و... را نیز با سرنوشت انقلاب مصر مواجه سازد، خوشبختانه انقلاب در این کشورها علی‌رغم مشکلات، اختلافات و تهدیدها، مسیر خود را طی می‌کند و اکنون در تونس و یمن توافقاتی جهت برون‌رفت از بحران بین دولت و مخالفان حاصل شده است. امید است مردم انقلاب لیبی نیز با هوشیاری، توطئه‌ها را خنثی کرده و تنگناها را پشت سر گذارند. اما در سوریه که مردم به دنبال کسب آزادی و عدالت و حقوق بشر بودند، عدم انعطاف حکومت و دخالت کشورهای منطقه‌ای و جهانی و حضور برخی از گروه‌های تندرو منجر به تشدید بحران و تخریب زیرساخت‌ها و ویرانی کشور و آوارگی بیشتر مردم و کشتار آنان شده است؛ که این وضعیت به ضرر مسلمانان بوده و غرب با این قبیل جنگ‌ها توانسته است بعضی از ارتش‌های قوی منطقه همچون عراق، سوریه و اکنون مصر را به نفع اسرائیل تضعیف نماید.
استاد پیرانی درباره‌ی خشونت فرقه‌ای منطقه‌ گفت: متأسفانه مسلمانان در عراق، افغانستان و پاکستان نیز از ناامنی و خشونت و درگیری‌های فرقه‌ای رنج می‌برند و در اثر ترورها و انفجارها، هر روز تعداد زیادی از انسان‌های بی‌گناه در جاهای مختلف و حتی در مساجد و کلیساها کشته می‌شوند. عدم وجود اراده‌ی لازم میان رهبران سیاسی و مذهبی و شرکای سیاسی برای حل این مشکلات و توافق بر یک نقشه‌ی راه که مشارکت همه‌ی گروه‌ها را در برداشته باشد و نیز دخالتهای بیگانگان در این کشورها، از موانع مهم صلح و برادری و مشارکت عادلانه است. وجود افراد و گروه‌های تندرو و تکفیری در دنیای اسلام، چهره‌ی رحمانی و انسانی اسلام را مشوش ساخته و زمینه‌ی دشمنی میان مسلمانان را موجب شده و اسباب دخالت بیگانگان در برخی از کشورهای اسلامی را فراهم کرده است و بخش عمده‌ای از توانمندی‌های دنیای اسلام و به‌ویژه حرکت های اسلامی را به خود اختصاص داده است. این وضعیت ضرورت تأکید و پایبندی بیش از پیش مسلمانان بر مشی اعتدال و اجتناب از خشونت و تندروی و ایجاد و تعمیق فرهنگ تسامح و دگرپذیری را ایجاب کرده و لازم است در راستای نهادینه کردن فرهنگ آزادی‌خواهی، احترام به حقوق بشر و دموکراسی گام بردارند.

امیدواری نسبت به‌ آینده‌
وی درباره‌ی آینده‌ی بیداری اسلامی گفت: لازم به ذکر است علی‌رغم بحران‌ها و مشکلات موجود در دنیای اسلام، بیداری اسلامی به آینده‌ی بهتری امید دارد. این حرکت‌ها از اشتباهات و خطاهایی که در مقطع زمانی بعد از بهار عربی روی داد، تجربه کسب کردند و به این باور رسیدند که ادبیات دعوت غیر از ادبیات دولت است و تجدیدنظر در برخی از مفاهیم را در دستور کار قرار داده و رویکرد جدیدی را در فقه دولت نوید می‌دهند. در همین راستا، چگونگی ارتباط با غرب، تعامل با دیگر احزاب و گروه‌ها و همراهی و مشارکت با آنان و نحوه‌ی برخورد با قضایای اجتماعی با خوانش‌های جدیدی همراه شده است.

اصول راهبردی جماعت
استاد پیرانی در ادامه‌ی سخنانش به تبیین اصول راهبردی‌ جماعت پرداخت و آن‌ها را چنین برشمرد: ۱- اهتمام به آزادی، حقوق بشر و دموکراسی؛ آزادی و حقوق بشر که از مقاصد شریعت هستند و دموکراسی به عنوان بهترین شیوه‌ی زمامداری که انسان تاکنون به آن دست یافته است. ۲- تأکید بر فرهنگ کار جمعی و فعالیت سازمانی؛ تأکید دین اسلام بر التزام به تصمیمات شورایی و تبعیت از خرد جمعی که لازمه انسجام سازمانی است. ۳- تعمیق گفتمان دگرپذیری و رواداری؛ در واقع یکی از مشکلات دنیای امروز و به‌ویژه جهان اسلام، دگرناپذیری است. دگرناپذیری عدم قبول دیگران و تلاش برای حذف و یا به حاشیه راندن دیگران است. ۴- تفکر سیستمی‌؛ تفکر سیستمی یعنی جهانی بیندیش و منطقه‌ای عمل کن. یکی از مشکلات موجود در جماعت این است که برخی از اعضا و مدیران، محلی فکر کرده و محلی عمل کرده و مصالح کلی جماعت را لحاظ نمی‌کنند. ۵- نگرش فعالانه بجای منفعلانه به افکار عمومی؛ اصل بر این است که جماعت همانگونه که فرد را هدایت می‌کند، بر افکار عمومی نیز تأثیرگذار و جهت‌دهنده باشد. ۶- نقد و تفکر خودانتقادی؛ لازمه‌ی پویایی هر جمعی وجود نقد عالمانه و نصح مخلصانه از خود در جهت اصلاح امور است. ۷-ارایه‌ی خدمات اجتماعی به جامعه؛ در راستای تأکید رسالت جماعت بر ارایه‌ی خدمات اجتماعی به جامعه از طریق تأسیس و تقویت سازمان‌های مردم نهاد. ۸- تأکید بر هویت ایرانی جماعت. نظر به این‌که یکی از ابعاد هویتی هر فرد و گروهی خاستگاه ملی اوست و با توجه به ایرانی بودن جماعت، لازم است که اعضا و مدیران بر هویت ایرانی خود تأکید و افتخار نمایند.

سخنان مسؤول هیأت نظارت و داوری جماعت
در ادامه‌ی نشست مهندس محمد اعظم احراری، «مسؤول هیأت نظارت و داوری جماعت» نیز طی سخنانی به‌ تشریح عملکرد این هیأت در ۲ سال و ۷ ماه‌ گذشته‌ پرداخت.
هیأت نظارت و داوری علاوه بر شورای مرکزی، معاونتها و هیأت اجرایی مرکزی و ستاد اداری، لایه‌های مختلف جماعت در سطح کشور را نیز باید تحت نظارت داشته باشد که این مهم از طریق ایجاد هیأت نظارت و داوری در استانها و همچنین سرکشی اعضای هیأت مرکزی از استان‌ها صورت می‌پذیرد و نحوه‌ی عملکرد هیأت و نیز نحوه‌ی بیان و ارایه‌ی انتقادات، پیشنهادات و شکواییه‌ها در آیین‌نامه‌های مربوطه پیش‌بینی شده است اما از آنجا که هدف، ایجاد فضای اخوت و برادری و همکاری صمیمانه در بین برادران ایمانی و برطرف کردن موانع و مشکلات و روان کردن چرخ فعالیت و دعوت در همه‌ی عرصه‌ها می‌باشد، علاوه بر هیأتهای نظارت استانی، اعضای هیأت نظارت مرکزی نیز که از مناطق مختلف گزینش گردیده‌اند به عنوان برادران ایمانی شما آمادگی هرگونه همکاری و مساعدت در جهت حل مشکلات در همان ابتدای بروز اتفاقات را داشته و در حد امکان با حفظ امانت و رازداری در این راستا نهایت تلاش خود را خواهند نمود.
اهم اقدامات انجام شده توسط هیأت
وی درباره‌ی مهم‌ترین اقدامات انجام‌شده‌ گفت: ۱- شرکت مسؤول‌ هیأت نظارت و داوری و یا نماینده‌ی آن در جلسات شورای مرکزی، و نظارت بر نحوه‌ی فعالیت اعضای محترم شورا و مشارکت در بحثهای مطرح و نظارت بر مصوبات و اطمینان از عدم تعارض آن با مرامنامه و اساسنامه و پیگیری انجام مصوبات. ۲- شرکت در جلسات هیأت اجرایی مرکزی، نظارت بر نحوه‌ی فعالیت و استماع گزارش معاونت‌ها و مسؤولان استان‌ها و مشارکت در بحثهای مطرح و نظارت بر اجرای مصوباتی که از سوی شورای مرکزی به هیأت اجرایی ابلاغ شده است. ۳- مشارکت موردی در جلسات ستاد اداری و نظارت بر عملکرد ستاد و اطمینان از اتخاذ تصمیمات و انجام عملکرد در چارچوب شرح وظایف. ۴- برگزاری جلسات متعدد هیأت جهت بررسی مسائل و مشکلات جاری و بررسی صورتجلسات و مصوبات شورای مرکزی و هیأت اجرایی مرکزی و نظارت بر حسن اجرای مفاد اساسنامه و عملکرد ارکان جماعت. ۵- شرکت در جلسات شوراهای مشورتی منطقه‌ای و مشارکت در مباحث مطرح‌شده‌ و نظارت بر عملکرد و مصوبات آن‌ها. ۶- شرکت موردی در جلسات کمیسیونهای تخصصی شورای مرکزی، بویژه کمیسیون تربیتی و تدوین منهج به منظور آگاهی و نظارت بر نحوه‌ی عملکرد آنان. ۷- تدوین آیین‌نامه و شرح وظایف هیأت نظارت و داوری مرکزی و استانی و ارایه‌ی آن به شورای مرکزی جهت تصویب و در ‌‌نهایت ابلاغ آن به استان‌ها جهت اجرا. ۸- برگزاری جلسه‌ی مشترک هیأت مرکزی با مسؤولان نظارت استان‌ها و ابلاغ و تبیین آیین‌نامه و شرح وظایف هیأت مرکزی و استانی و همچنین استماع گزارش‌های استان‌ها و تبیین نوع نگاه ناظرین به فعالیت اعضاء و مسؤولان جماعت به عنوان بازوی کمکی و روان‌کننده‌ی چرخ جماعت و اجتناب از برخوردهای پلیسی و مچ‌گیرانه. ۹- پیگیری مسائل و مشکلات اجرایی استان‌ها و شهرهای مختلف که هیأت نظارت در جریان آن قرار گرفته است و جلب توجه شورای مرکزی و هیأت اجرایی مرکزی در جهت حل و فصل آن‌ها. ۱۰- تقسیم کار در بین اعضای هیأت مرکزی و محول نمودن بررسی عملکرد هر یک از معاونت‌ها به یکی از اعضاء، به منظور کنترل عملکرد و مقایسه‌ی آن با استراتژی و شرح وظایف و بررسی میزان انطباق و همچنین موانع فراروی آن‌ها جهت تحقق صد در صدی اهداف. ۱۱- حضور اعضای هیأت نظارت در شهر‌ها و استانهای تحت پوشش به صورت فردی و یا جمعی و شرکت در جلسات مسؤولان استانی که به عنوان نمونه می‌توان به سفر به استانهای کردستان، کرمانشاه، سیستان و بلوچستان، خراسان و... اشاره کرد.

ضرورت وجود جماعت در جهت رفع شبهات موجود
رییس هیأت نظارت و داوری در ادامه‌ گفت: با توجه به جایگاه و مسؤولیتی که دارد توجه اعضای محترم کنگره را به اوضاع نابسامان و پر از شبهات و سرگردانی و سردرگمی بخش عظیمی از جامعه معطوف میدارد که علاجی و نسخه‌ی شفابخشی جز دعوت الی الله و اصلاح جامعه با داروی ایمان و عمل صالح ندارد.
وی افزود: از آنجایی که جماعت دعوت و اصلاح تحقق این رسالت مهم را وظیفه‌ی خود دانسته و می‌داند، در این راستا کمر همت بسته است و همانطوری که در گزارش دبیر کل محترم مشهود است، میزان فعالیت جماعت نسبت به گذشته به مراتب افزایش یافته و گامهای زیربنائی مؤثری در جهت فراهم نمودن بستر فعالیت در تمامی زمینه‌ها و در تمامی استانها برداشته شده است و دامنه‌ی تحت پوشش جماعت روز بروز افزایش می‌یابد و البته طبیعی است که هرچه میزان فعالیت افزایش و دامنه تحت پوشش نیز گسترش یابد به تبع آن میزان اشتباهات و لغزشها نیز افزایش پیدا خواهد کرد و جماعت نیز از این قاعده مستثنی نیست و کم و بیش کوتاهی‌ها، لغزشها و اشکالاتی در عملکرد بعضی از لایه‌های جماعت به چشم می‌خورد اما میزان این لغزشها و اشکالات در مقایسه با حجم فعالیت و میزان موفقیتها و نقاط قوت ناچیز است که البته آن هم به نوبه‌ی خود از کانالهای قانونی مربوطه قابل پیگیری بوده و هیأت نظارت وظیفه‌ی خود می‌داند که در این راستا از هیچ کوششی دریغ نورزد. اما باید این حقیقت را بپذیریم که دیکته نانوشته غلط ندارد و ننوشتن از بیم غلط نوشتن گناهی نابخشودنی است و مسؤولان نیز خود را بر عرش عصمت و دیگران را بر فرش معصیت نمی‌بینند و با چهره‌ای گشاده، پذیرای انتقادات سازنده است.
رسالت جماعت و جایگاه‌ دعوت الی الله‌
وی افزود: ما رسالت مهمی را بر دوش میکشیم. رسالت داعی الی الله این است که پلی باشد برای ارتباط و نزدیک گرداندن و آشتی دادن مردم با خداوند، که ویژگی پل، تحمل بار سنگین رهروان است. و مسلماً این مهم به انجام نخواهد رسید مگر با همدلی، همگرایی و اخوت ایمانی و صفا و صمیمیت صبورانه و ایثارگرانه‌ی مجموعه‌ی برادران و خواهران ایمانی، تا مصداق حقیقی «إنما المؤمنون إخوة» قرار گرفته و وصف قرآنی «کأنّهم بنیانٌ مرصوصٌ» را به خود اختصاص دهند و حقیقتاً بر دوش کشیدن این بار سنگین از فرد ساخته نیست و تلاش دلسوزانه‌ی جمعی را می‌طلبد تا در جهت ادای وظیفه، توفیق حاصل آید و در این راستا گوش به ندای ربانی باید داد که فراخوان به تقوا در این زمینه می‌دهد و می‌فرماید: «فَاتَّقُوا اللهَ وَ أصلِحُوا ذاتَ بَینِکُم وَ أطیعُوا اللهَ وَ رَسوُلَهُ إن کُنتُم مُؤمِنینَ»
وی در پایان از همه‌ی دوستان ایمانی حاضر در جلسه و خواهران و برادرانی که در جمع ما حضور ندارند درخواست نمود که‌ هر فردی در حد توان خود برای ایجاد صفا و صمیمیت و محبت در جامعه و خصوصاً در میان افراد کاروان دعوت تلاش کند تا هریک در جای خود بتواند الگو و اسوهای برای جامعه باشد و آنچنان محبت و اخوت ایمانی در قلوب و اعضاء و جوارحمان ریشه بدواند و گذشت و فداکاری و ایثار بر روابطمان پرتو افکند که لیاقت پیروی اصحاب گرانقدر رسول الله (ص) را پیدا کرده و مصداق آیه‌ی «وَ یُؤثِرُونَ عَلی أنفُسِهِم وَ لَو کانَ بِهِم خَصاصَه» قرار گیریم. چرا که اساس دعوت بر محبت است همانطور که نبی رحمت (ص) می‌فرمایند: «إنَّ مِن عِبادِ اللهِ لأناساً ما هُم بِأنبياءَ وَ لا شهداءَ يَغبِطُهُم الأنبياءُ و الشُّهَداءُ يَومَ القيامهِ بِمَكانِهِم مِن اللهِ تعالى قالوا يا رَسولَ اللهِ تُخبِرُنا مَن هُم قالَ هُم قَومٌ تَحابَّوا بِرَوحِ اللهِ عَلى غَيرِ أرحامٍ بَينَهُم وَ لا أموالٍ يَتَعاطَونَها فَوَاللهِ إنَّ وُجُوهَهُم لَنُورٌ وَ إنَّهُم عَلى نُورٍ لا يَخافُونَ إذا خافَ النّاسُ وَ لا يَحزَنُونَ إذا حَزِنَ النّاسَ وَ قَرَأ هذهِ الآيه: ألا إنَّ أولياءَ اللهِ لا خَوفٌ عَلَيهِم وَ لا هُم يَحزَنُونَ ».
همانا در میان بندگان خداوند انسانهائی هستند که نه از پیامبرانند و نه از شهداء و در روز قیامت پیامبران و شهداء به مقام و منزلت آنان نزد خداوند غبطه می‌خورند. گفتند: ای رسول خدا آیا به ما خبر میدهی که آنان چهکسانی هستند؟ فرمود: آنان گروهی هستند که یکدیگر را بخاطر خدا دوست دارند درحالیکه هیچ رابطه خویشاوندی ندارند و هیچ مالی را در بین خود رد و بدل نکردهاند. به خدا سوگند که چهره‌ی ایشان نورانی است و بر منبرهای نور نشستهاند و نمیترسند، هنگامی که مردم در هراسند و اندوهگین نمیشوند زمانیکه مردم اندوهگیناند. و این آیه را تلاوت فرمودند که «ألا إنَّ أولياءَ اللهِ لا خَوفٌ عَلَيهِم وَ لا هُم يَحزَنُونَ»
در نوبت دوم نشست، اعضای کنگره‌، ضمن طرح پیشنهادات و ایده‌هایشان به‌ بررسی و مداقه‌ی عملکرد جماعت در دو سال و هفت ماه‌  گذشته‌ پرداختند و از سوی اعضای مسؤول در شورای مرکزی به‌ آنها پاسخ داده‌ شد.

در پایان نشست بیانیه‌ی پایانی دومین نشست کنگره‌ی سوم جماعت به‌ وسیله‌ی استاد مصطفی اربابی قرائت شد. متن بیانیه‌ به‌ شرح زیر است:

بسم الله الرحمن الرحیم

دومین نشست کنگره‌ی سوم جماعت دعوت و اصلاح ایران در شرایطی برگزار می‌شود که در عرصه‌ی داخلی، گفتمان مردمسالاری، با انعطاف نسبی نهادهای تعیین‌کننده حاکمیت و استقبال معنی‌دار و پردامنه شهروندان، مجال بروز مجدد یافته است و افق مدیریت کشور بر مبنای مشارکت شهروندان و اراده‌ی ملت روشن‌تر از گذشته خودنمایی می‌کند. در کنار بازگشت روحیه‌ی امید و نشاط به عموم جامعه، غلبه یافتن گفتمان حقوق شهروندی و اشارات واضح و مستقیم به مطالبات اقوام و مذاهب و آرایش جغرافیایی آرای رئیس‌جمهور منتخب، نتایج این دوره از کارزار سیاسی را برای هویت‌های پیرامونی - قومی و مذهبی- اهمیت مضاعف بخشیده است؛ بر همین اساس، تدوین رویکرد آینده‌ی فعالان مدنی این حوزه، مبنی بر یافتن نقاط هم‌پوشانی و هم‌افزایی با نیروهای سیاسی و مدنی تأثیرگذار در سطح ملّی، به منظور حفظ و تداوم فرصت کنونی و استفاده حداکثری از آن و پیگیری وعده‌های تیم پیروز انتخابات خرداد ۹۲ از ضرورتی حیاتی و فزاینده برخوردار است. 

در عرصه‌ی خارجی، تحولات کشورهای عربی با رویه‌های متفاوتی در حال پیگیری است. در این می‌ان، روند تحولات مصر و سوریه از پیچیدگی بیشتر و نیز تأثیرگذاری عمیق‌تری در محیط اقلیمی و جهانی برخوردارند. در پرتو وضعیت ناهنجار پس از کودتای خونین ارتش و شکست‌خوردگان پنج انتخابات دموکراتیک پی‌درپی مصر با چراغ سبز غرب و همراهی برخی کشورهای عربی در ۳ جولای ۲۰۱۳ و نیز افق مسدود بحران سوریه، رژیم اشغالگر قدس، تهدیدات خود را جدی‌تر از همیشه علیه هویت فلسطین و مقدسات اسلامی آن - به‌ویژه قبله‌ی اول مسلمین- آشکار می‌کند و با استمرار سیاست شهرک‌سازی در پی تثبیت هرچه بیشتر هویت نامشروع خویش و بلعیدن باقیمانده‌ی خاک فلسطین است. 

در این میان تجربه ارزشمند اسلامگرایان ترکیه نیز، که در طول یک دهه حکمرانی، در پرتوسیاست‌های منعطف و واقع‌بینانه حزب حاکم عدالت و توسعه، دستاوردهای چشمگیری در هر دو عرصه‌ی داخلی و خارجی کسب نموده‌اند، شایسته توجه است؛ اگرچه این تجربه هر از گاهی با بحران‌های کوچک و بزرگ مواجه می‌شود، اما به نظر می‌رسد حل و فصل مسأله‌ی تاریخی کرد‌ها در ترکیه، می‌تواند کارنامه‌ی دستاوردهای اسلامگرایان آن کشور را کامل‌تر نماید. 

در این برهه‌ی حساس و پیچیده‌ی تاریخ منطقه، بحران سوریه هر روز فاجعه‌بار‌تر و حرمت خون شهروند سوری به طور روزانه و مکرر پایمال می‌شود. متأسفانه علاوه بر عدم انعطاف حاکمیت، دخالت‌های بازیگران منطقه‌ای و جهانی به طور فزاینده‌ای بر عمق و پیچیدگی وضعیت بحرانی سوریه می‌افزاید و در این شرایط به نظر می‌رسد مدیران جدید سیاست خارجی کشورمان بتوانند با اتخاذ رویکردی متفاوت نقش تاریخی خود را با استفاده از نفوذی که به لحاظ تاریخی بر زمامداران سوریه دارند، در خروج این کشور از وضعیت کنونی ایفا نمایند. 

بازنگری روابط کشورمان با جهان بر مبنای منطق دیپلماسی و ملاحظه‌ی واقع‌نگرانه اثرپذیری امنیت و توسعه کشور از معادلات بین‌المللی، تحول سازنده‌ای است که تداوم هوشیارانه‌ی آن می‌تواند دستاوردهای مثبتی در حوزه‌های گوناگون به‌بار آورد. 

کنگره با عنایت به مبانی فکری و ملاحظات عملی برآمده از درک پیچیدگی‌های زندگی اجتماعی، محوریت اعتدال و واقع‌نگری در مشی جماعت را تأیید و ضرورت تداوم آن را مورد تأکید مجدد قرار می‌دهد. اگر چه پرورش فرد و خانواده‌ی مسلمان اصلیترین رکن فعالیت جماعت است، اما اجتماعی بودن فرآیند تربیت و جامعیت هدف تربیت اسلامی، از یک سو و تعامل ساختار‌ها و فرهنگ از سوی دیگر، پرداختن به تدارک و بهسازی ساختارهای اجتماع را نیز الزامی می‌کند. در عین حال، تدریجی بودن ماهیت تحولات فرهنگی و خطر مسخ اهداف والا در اثر نسنجیدگی روش‌ها، مستلزم دقت فراوان در انتخاب روش‌ها و پرهیز از شیوه‌های ساده‌انگارانه و شتاب‌زده است؛ مراعات توازن در تلاش تربیتی و فعالیت سیاسی و پرهیز از دوگانه‌های افراط و تفریط همچون: تقدیس تشکیلات و نفی سازماندهی، تکفیر مسلمین و مؤمن پنداشتن ملحدین، عقل‌گرایی محض و عقل‌ستیزی و... نمونه‌هایی از لوازم عملی رویکرد اعتدالی است که شرط لازم سلامت و ماندگاری هر اندیشه و مکتبی می‌باشد. 

کنگره پس از بررسی فعالیت‌های انجام‌گرفته‌ی جماعت در دو سال و نیم گذشته، اصول راهبردی زیر را مورد تأکید قرار داده و پایبندی همه‌ی اعضا به آن را ضروری می‌داند: 

۱- اهتمام به آزادی، حقوق بشر و دموکراسی؛ 

۲- تأکید بر فرهنگ کار جمعی و فعالیت سازمانی؛ 

۳- تعمیق گفتمان دگرپذیری و رواداری؛ 

۴- تفکر سیستمی، کلان‌نگر و همه‌جانبه‌؛ 

۵- نگرش فعالانه به جای منفعلانه به افکار عمومی؛ 

۶- نقد و تفکر خودانتقادی؛ 

۷- ارایه‌ی خدمات اجتماعی به جامعه؛ 

۸- تأکید بر هویت ایرانی جماعت. 

کنگره نظر به تحولات جهانی و داخلی مورد اشاره و در پرتو مبانی فکری و ارزش‌های بنیادین مندرج در مرامنامه‌ی خویش، اهتمام به موارد زیر را لازمه‌ی وفاداری به رأی تحوّل‌خواهانه و معنادار اکثریت ملت بزرگ ایران به دولت یازدهم می‌داند: 

۱- ماهیت اسلامی نظام جمهوری اسلامی، مقتضی اهتمام به مسائل مسلمانان و نقش‌آفرینی معطوف به ترمیم جایگاه آنان در عرصه‌‌ی بین‌المللی است. بهسازی روابط با کشورهای اسلامی و مخصوصاً همسایگان، گذشته از وجوب قرآنی و الزام شعارهای اولیه‌ی انقلاب، راه هموارسازی توسعه‌ی داخلی از طریق تأمین اعتماد و امنیت منطقه‌ای است. 

۲- به رغم طرح شعار‌ها و وعده‌های نویدبخش مبنی بر مشارکت دادن اقوام و مذاهب در مدیریت کلان کشور، متأسفانه تاکنون شاهد اقدام عملی در این زمینه نبوده‌ایم و امتناع دولت تدبیر و امید از مشارکت دادن نیروهای اهل سنت در ترکیب کابینه‌ی یازدهم، خوش‌بینی اولیه‌ی این بخش از ملت را کاهش داده است؛ انتظار می‌رود در فرصت باقی‌مانده، با اتخاذ تدابیر لازم در این خصوص، امیدهای تضعیف شده، ترمیم و بازسازی شوند. 

۳- آزادی جمعی از زندانیان سیاسی و فعالان مدنی، امر مبارکی است که از طریق بازآفرینی فضای آشتی و انسجام، زمینه‌ی اجرای موفق برنامه‌های دولت را فراهم می‌کند و جایگاه بین‌المللی نظام را نیز ارتقا می‌بخشد؛ در این می‌ان، اهتمام به وضعیت زندانیان اهل سنت، به‌ویژه ۲۶ جوان کُرد و بازنگری احکام آن‌ها بهانه را از دست بدخواهانی که به دنبال گسترش فرقه‌گرایی در میان مسلمانان هستند، خواهد گرفت. بی‌تردید دست‌های پنهان و آشکار فراوانی در پی شعله‌ور کردن جنگ مذهبی در منطقه هستند و بر این مبنا رسالت جماعت و دیگر گروه‌های فکری و دلسوزان شیعه و سنی، غالب کردن نگاه انسانی بر نگاه مذهبی و ترسیخ مفهوم راهبردی تسامح و دگرپذیری در همه تلاش‌های فکری است. 

۴- چنانکه بار‌ها اعلام و آزموده شده است طرح شعارهای برابرگرایانه و آزادی‌خواهانه، بدون تغییر عملی وضعیت موجود، ثمره‌ای جز تشدید یأس در میان اقلیت‌ها و گروه‌های غیر حاکم ندارد؛ تلاش عملی برای بهبود وضعیت موجود و بهره‌مند‌سازی موزون اقوام و مذاهب از قدرت، ثروت، رسانه و فرصت‌های اجتماعی، نشانه پایبندی به قانون اساسی و در راستای تحقق شعارهای دولت است. از این‌رو، رفع محدودیت‌ها و تضییقات گزینشی، مشارکتِ اهل سنت در رسانه‌ها و تریبون‌های ملّی و اصلاح منابع آموزشیِ خلاف همگرایی را خواستاریم. 

۵- گسترش نهادهای مدنی یکی از شعارهای اصلی دولت تدبیر و امید بوده است و تأکید بر این شعار، نشانه درک لوازم حکمرانی سالم و توسعه کشور است؛ بسترسازی برای همسوشدن تدریجی دیدگاه‌های نخبگان جامعه از طریق ترویج تشکل‌ها و استفاده از آرا و رهیافت‌های آن‌ها، رمز توسعه کشور است. جماعت امیدوار است این شعار در عرصه عملی تحقق یابد و حق قانونی تحزّب و تشکل، با درایت و جدیت لازم هرچه سریع‌تر احیا گردد. 

در پایان ضمن آرزوی توفیق برای خادمان کشور و ملت، آرزومندیم با تدابیر سنجیده و اراده جدی دولت یازدهم، فصل نوینی از تعالی و توسعه کشور گشوده شود و ملت ایران با بهره‌مندی از امنیت و رفاه و آزادی، سیر تکاملی خویش را با کامیابی ادامه دهد.

این نشست، با قرائت چند دعا توسط استاد محمود ویسی، در ساعت ۱۹ پایان یافت. 

ضمناً نمایشگاهی از محصولات فرهنگی روابط عمومی مرکزی جماعت دعوت و اصلاح به‌ نمایش گذاشته‌ شد که‌ مورد بازدید و استقبال اعضای کنگره‌ قرار گرفت.