آپارتاید از نظر لغوی به معنای مجزا، جدا نگه‌داشتن و جدازیستی است. آپارتاید یعنی جدا نگه‌داشتن افراد متعلق به نژادهای غیرسفید، مجبور کردن آن ها به اقامت در محلات و استان های خاص، محروم کردن آن ها از کلیه حقوق سیاسی و امکان تحصیل و پیشرفت و حتی نداشتن حق خروج  و حداقل امکانات زندگی.
آپارتاید یا جدانژادی که واژه‌ای به زبان هلندی است، یکی از اشکال تبعیض نژادی را بیان می‌کند و در اصل عبارت است از سیاست تبعیضی که نژادپرستان کشور جمهوری آفریقای جنوبی علیه اکثریت سیاهپوست بومی و بومیان آن کشور اعمال می‌کردند. 
اصطلاحا رژیمی که بین نژاد و رنگ و فرهنگ تبعیض قائل است. سامانه یا سیاستی که بین افراد جداسازی و تفکیک و تبعیض قائل می‌شود نه تنها بر اساس نژاد آنها ( که قاعدتاً به تفاوت رنگ پوست هم اشاره می‌کند )
ویژگیهای رژیم آپارتاید :
طبق تعاریف حقوق بین الملل، ما وقتی با آپارتاید روبرو هستیم که؛
الف_ سیستمی مبتنی بر سلطه یک گروه نژاد، قومی یا مذهبی خاص و تفکیک آن از سایر گروه ها داشته باشیم.
ب_ این سیستم حقوق انسانی گروه های غیر مسلط را به طور مستمر و با هدف تثبیت سیستم نقض کند.
سرزمینی که به لحاظ تاریخی فلسطین نام دارد، امروز 14 میلیون نفر را در خود اسکان داده است و تقریبا تمام این سرزمین تحت اشغال و کنترل دولت اسرائیل است، دولتی که مبتنی بر اصل سلطه به وجود آمده است. 
فلسطینی ها از نظرمحل اسکان همراه با برخی ویژگیهای رژیم آپارتایدی به پنج گروه تقسیم می شوند:
1-اسرائیل (2میلیون): شهروندی اسرائیل، حقوق قانونی کمتراز یهودیان
2-کرانه باختری (7/2میلیون): زندگی در شرایط نظامی، کمترین حقوق انسانی و سیاسی، محصور ما بین شهرک های یهودی نشین
3-اورشلیم شرقی(قدس) (350هزار): اقامت دائمی اسرائیل، تبعیض در امور درمان و آموزش و استخدام، خطر همیشگی اجراج و آوارگی
4-نوار غزه (2/2میلیون): تحت محاصره اسرائیل، قطع ارتباط با جهان بیرون، قطع مکرر دسترسی به غذا، درمان و برق
5-تبعیدیان و آوارگان (7میلیون): آوارگی پس از جنگ های 1948 و 1967، زندگی در بیرون ازمرزهای تاریخی فلسطینی، ممانعت اسرائیل از بازگشت آنان به خانه‌هایشان برای تثبیت فرادستی جمعیتی یهودیان در منطقه.
پس:
 برای فلسطینی های قدس شرقی دسترسی به شهروندی اسرائیل عملا ناممکن است.
 فلسطینی های کرانه باختری نمی‌توانند به قدس شرقی یا اسرائیل بروند و وضعیت اقامت دائمی شان را به شهروندی تبدیل کنند.
 فلسطینی های غزه از جابه‌جایی به بخش های دیگر منع شده‌اند.
 فلسطینی های در تبعید نمی‌توانند در هیچ کدام از بخش ها زندگی کنند، حتی اگر آنجا به دنیا آمده باشند.
 امکان ترقی به مراتب بالاتر برای  فلسطینی ها ممکن نیست.
 آزادی خواهی و عشق به کشور برای مردم فلسطین جرم است.
 تمام فعالیت های روزمره فلسطینی ها تحت کنترل و نظارت رژیم اسرائیل است. 
 تهدید، تبعیض، سرکوب، زندان و حتی اخراج روی بخش بزرگی از زندگی فلسیطنی ها سایه انداخته است.
در پی تاسیس دولت اسرائیل در 1948 و وقوع نکبه یا آوارگی بیش از 750 هزار فلسطینی، اسرائیل هیچ وقت به فلسطینیان حق بازگشت نداده است. در حالی که ((قانون بازگشت))(مصوب 1950) به یهودیان سراسر جهان اجازه مهاجرت به اسرائیل و اخذ شهروندی می دهد.
مقام های اسرائیلی سقف جمعیتی فلسطینی های اورشلیم(قدس) را 30درصد اعلام کرده‌اند و به همین دلیل از سال 1967 اقامت 250 هزار فلسطینی را باطل کرده‌اند. 
قوانین اساسی اسرائیل این دولت را ((دولت_ملت یهودیان)) می‌خواند.
جابه‌جایی فلسطینی ها هم بین بخش های مختلف و هم درون خود بخش ها به شدت کنترل می‌شود. اسرائیل فلسطینی های کرانه باختری را به 227 منطقه محصور تقسیم کرده‌اند که دور تا دور آن را شهرک نشین و ایست بازرسی نظامی گرفته است. ساخت دیوار حائل در کرانه باختری روستاهای فلسطینی را از هم جدا کرده است.
شهروندان فلسطینی اسرائیل می‌توانند رای بدهند، اما نامزدهایی که موقعیت اسرائیل به عنوان ((دولت_ملت یهودیان)) را به چالش بکشند، از شرکت در انتخابات منع می‌شوند. فلسطینی های بخش ها نه تنها حق رای ندارند بلکه در معرض بازداشت خودسرانه، خشونت و قتل به خاطر شرکت در اعتراضات مسالمت آمیز قرار دارند. آن ها از حقوق اساسی مثل آزادی اجتماع و بیان محروم‌اند.
زمین اهرم اصلی اسرائیل برای ایجاد و گسترش اجتماعات یهودی بوده است. «قانون دولت_ملت»(مصوب2018) «توسعه اجتماعات یهودیان» را «یک ارزش ملی» اعلام می‌کند. قوانین تبعیض آمیزی مثل «قانون املاک بی صاحب» برای مصادره زمین های فلسطینیان به کار رفته‌اند. شوراهای شهری فلسطینیان تنها حق دسترسی به 3 درصد زمین های کشور را دارند. شهرهایی که زندگی در آن ها نیازمند تایید یک کمیته پذیرش است قانونا می‌توانند فلسطینی ها را به خاطر «ناسازگاری فرهنگی» از زندگی در آن شهر منع کنند.
یکی از مهم‌ترین قانون هایی که رژیم صهیونیستی با تصویت آن نمونه بارز آپارتاید را به نمایش گذاشت، «قانون قومیت» بود. قانون قومیت در 11 بند در ژوئیه 2018 در کنست رژیم صهیونیستی به تصویب رسید. تمامی این 11 بند بر حمایت همه‌جانبه از یهودیان در فلسطین و ارزش های صهیونیستی تاکید دارد به گونه‌ای که هیچ قومیت و نژاد دیگری در این قانون مدنظر قرار نگرفته شده و هرکسی ولو آنکه شهروند رژیم صهیونیستی باشد اما صهیونیست یهودی نباشد، شهروند درجه پایین محسوب می شود.
این قانون آنقدر نژادپرستانه و جانبدار یهودیان صهیونیست در فلسطین اشغالی است که فریاد اقلیت های همیشه همراه با صهیونیست ها را نیز بلند کرده.
اگرچه «آپارتاید» عمدتا با بارِ نژادیِ آن شناخته شده اما رژیم اسرائیل، آن را بسیار فراتر از نژاد، به شکل دولتی، سیستماتیک و قانونی اجرا می‌کند.
بنیامین نتانیاهو در سال 2021 به صراحت اعلام کرده بود: «اسرائیل دولت همه شهروندان نیست، بلکه فقط و فقط دولت_ملت مردم یهودی است»
«تامیر پاردو»، رئیس پیشین موساد در گفت‌وگو با خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته است که رویکرد کنونی اسرائیل در برخورد با فلسطینیان در کرانه باختری، درحد یک نظام نژادپرستانه؛ چیزی شبیه روند آپارتاید است. اظهارات تامیر پاردو در شرایطی بیان شد که «ایتمار بن‌گویر»، وزیر امنیت داخلی و رئیس یک جنبش راست‌گرای رادیکال به تازگی در تلویزیون گفته است که حق تردد او، همسر و فرزندانش در کرانه باختری «مقدم» بر حق فلسطینیان است. اظهاراتی که به روشنی و کاملا واضح سیستم آپارتایدی رژیم صهیونیستی را به تصویر می‌کشد.
در عین حال، تامیر پاردو، رئیس پیشین موساد تنها کسی نیست که اسرائیل را یک رژیم آپارتایدی می‌داند. «مایکل بن‌ییر»، دادستان کل سابق رژیم صهیونیستی نیز سال گذشته گفت: «کشور من به اعماق مسائل سیاسی و اخلاقی سقوط کرده و اکنون به یک رژیم آپارتاید تبدیل شده است» همچنین «آوراهام بورگ»، رئیس سابق پارلمان رژیم اسرائیل و «بنی موریس»، نویسنده مشهور اسرائیلی از جمله بیش از 2 هزار شخصیت اسرائیلی و آمریکایی هستند که اخیراً بیانیه‌ای را امضا کرده‌اند که در آن اعلام شده است: «فلسطینی‌ها تحت رژیم آپارتاید زندگی می‌کنند.»
امیرا هاس، روزنامه نگار اسرائیلی درباره فاجعه غزه نکته‌ای می‌گوید که می‌توان آن را به کل دولت اسرائیل بسط داد: « غزه نشانگر تناقض بنیادی دولت اسرائیل است، تناقض بین دموکراسی برای اندک شماران و سلب مالکیت از بسیاران»
برخی سازمان‌های غیردولتی بین المللی از جمله بتسلیم (سازمانی اسرائیلی و فعال در زمینه حقوق بشر)، اسرائیل را رژیمی آپارتاید می‌دانند و حتی نوام چامسکی اندیشمند بزرگ آمریکایی، این رژیم را بدتر از رژیم آپارتاید آفریقای جنوبی دانسته است.
سازمان عفو بین‌الملل، جدیدترین سازمان حقوق بشری است که رژیم‌ صهیونیستی را به علت رفتار غیرانسانی با فلسطینیان، به آپارتاید متهم کرده و با انتشار گزارشی، مستندات رفتار نژادپرستانه صهیونیست‌ها با فلسطینیان را برشمرده است. در بیانیه این سازمان آمده است: «عفو بین‌الملل معتقد است دولت اسرائیل با فلسطینیان به مثابه یک گروه نژادی پست غیریهودی رفتار می‌کند.» گزارش نزدیک به ۳۰۰ صفحه‌ای سازمان عفو بین‌الملل، جزئیات اعمال غیرانسانی یا عمل غیرانسانی انتقال اجباری، بازداشت اداری، شکنجه، قتل‌های غیرقانونی و جراحات جدی و محرومیت از حقوق و آزادی‌های اولیه یا آزار و اذیت مردم فلسطین را ارائه و نشان می‌دهد چگونه یک رژیم نهادینه‌شده ظلم و سلطه نظام‌مند بر فلسطینیان شکل گرفته است. 
طارق باقونی از مهمترین پژوهشگران گروه بحران‌های بین المللی در خصوص اسرائیل و فلسطین تاکید می‌کند: «فهم وضعیت فلسطین و اسرائیل مبنی بر اینکه شرایط حاکم در آنها درگیری و بحران نبوده و بلکه حکم‌فرمایی یک نظام نژاد پرستانه (آپارتاید) است، بهترین درک و دقیق‌ترین توصیف از رنج‌هایی است که فلسطینیان از دیر زمان با آن دست به گریبان هستند. آنچه هم اکنون در خصوص تصحیح این فهم ضروری است، نتیجه حقوقی مبارزه فلسطینیان در سال‌های متمادی گذشته است که همچنان در انتظار تحقق به سر می‌برد.  
اگر کسی که آپارتاید اسرائیلی در اشکال مختلف آن در گذشته و حال که در فلسطین اعمال می‌شود را درک کند، صهیونیسم به عنوان یک عقیده پیچیده را نیز می‌تواند فهم نماید. فایز الصایغ متفکر بزرگ فلسطینی معتقد است (کشور) صهیوینستی از آن جهت که یک مستعمره وطن گزین بوده و در پی تعیین سرنوشت یهودیان در فلسطین است دارای سه ویژگی اصلی است که عبارتند از: 1- نژاد محوری آن به عنوان اصلی‌ترین ویژگی 2- اعتیاد به استفاده از خشونت 3- رویکرد توسعه طلبانه. الصایغ تاکید می‌کند: نژاد پرستی اسرائیل یک ویژگی عارضی برای آن نبوده بلکه دائماً با فطرت و جوهره آن آمیخته است و این مسئله در ایدئولوژی صهیونیسم و انگیزه اساسی استعماری صهیونیستی و (کشور) صهیونیست ریشه دارد.»
گرچه مقابله با این آپارتاید فراگیر، کار سخت و دشواری است اما انسان ها و جوامع همواره میل به همگرایی و آزادی و امنیت و رفاه دارند و آپارتاید تمام‌عیار رژیم اسرائیل نیز مانند آپارتاید نژادی در آفریقای جنوبی، مخالفانش را در خود پرورش می‌دهد و در صورت پایان ندادن به این همه تبعیض، تحقیر، سرکوب و جنایت، روی آرامش را به خود نخواهد دید و چه بسا به سرنوشتی مشابه آفریقای جنوبی دچار خواهد شد.