کمتر کسی یافت می‌شود که شاعر، ادیب، استاد پر آوازه سخن و زبان بلوچی مرحوم واجه عابد آسکانی را در بلوچستان بزرگ نشناسد. در نیم قرن اخیر استاد عابد آسکانی با کوله باری از استعداد، نبوغ، هنر، فن و تجربه در ادبیات و لغت زبان بلوچی و همراهی و همرازی با استاد لغت بلوچی «استاد سید ظهور شاه سید‌هاشمی» و بسیاری دگر از شعرا و ادبای نام آور بلوچ، آثار بزرگ و بی‌نظیری را برای آیندگان در بلوچستان به ارمغان گذاشت و در تاریخ شعر و ادب بلوچی ابدی و ماندگار شد.

بنده از نوجوانی با آثار مرحوم استاد عابد آسکانی آشنایی پیدا کردم، عمویم بعضی مواقع کتاب‌های استاد را به خانه می‌آورد و از اشعار طنز و سروده‌های پند آموز آن، برای ما بچه‌ها می‌خواند و توضیح می‌داد.

 بعضی مواقع، از شب‌های شعر و دورهمی‌های مشاعره‌ی ایشان که در نوار‌های ویدیویی، فیلمبرداری و ضبط شده بود به خانه می‌آورد و همه‌ی اهل خانه در دورهمی فیلم‌ها را نگاه می‌کردیم و لذت می‌بردیم.

در سال ۱۹۹۹ میلادی که برای درمان و عمل جراحی به کراچی رفته بودم، چند روز بعد از عمل، برادرم بهم خبر داد که مهمان داریم متوجه شدم که استاد عابد آسکانی به همراه استاد «شهید دکتر صبا دشتیاری» و پسر دایی پدرم مرحوم استاد واجه یوسف نسکنتی و علامه، نویسنده و استاد بزرگ زبان و لغت بلوچی مرحوم «مولوی خیر محمد ندوی» که از خویشان خانوادگی بود به ملاقاتم آمدند در آن روز دورهمی با این عزیزان بر بستر بیماری برایم افتخاری بی‌نظیر و سعادتی بزرگ و آرامش‌دهنده‌ی روانم بود، در آن دور همی سه چهار ساعته که از هر دری از ادبیات، فرهنگ، جامعه و سیاست بحث و گفتگو می‌شد زمان به سرعت حرکت می‌کرد، انگار آن لحظات زیباترین و بی‌بدیل‌ترین دوران زندگی‌ام بود، در آن لحظات گهر بار، درد و بیماری را به کلی فراموش کرده بودم.

بعد از آن، ملاقات‌های زیادی با استاد واجه عابد آسکانی داشتم در یکی از جلسات به بنده پیشنهاد داد که کتاب «میر جنگی و میر زنگی» ایشان را که مجموعه‌ای از دادستان‌های طنزآمیز و آموزنده در زمینه معضل اعتیاد بود از زبان بلوچی به فارسی برگردانم.، بنده هم با جان و دل پذیرفتم و چون کتاب را از قبل مطالعه کرده بودم و از لغات سخت و سنگین بلوچی آن اطلاع داشتم به ایشان گفتم بنده به تنهایی نمی‌توانم کتاب را ترجمه کنم، ان شاءالله با کمک همدیگر این کار را انجام خواهیم داد. ایشان هم سری تکان داد و جهت تأیید گفت دلگوش انت ترا میر عابد، (یکی از ابیات محوری کتاب میر جنگی و میرزنگی) و در ادامه فرمودند ان شاءالله. بعد از ترجمه و برگردان، کتاب را بنام «عابدین» یعنی دو عابد چاپ خواهیم کرد.( با بغض و اندوه در دل و اشک در چشم این مطلب را نگاشتم.

بعد از اینکه ایشان در روستای اشکستگ شهرستان سرباز مستقر شدند، ارتباطات ما بیشتر شد و توانستیم با همیاری صاحبنظران زبان و ادبیات بلوچی، برگردان کتاب «میر جنگی و میر زنگی » را در سال ۱۳۹۶ به فارسی برگردانده و به چاپ برسانیم.

مرحوم عابد آسکانی قله سرفراز زبان و ادبیات بلوچی بود هر کلامی که از زبان ایشان جاری می‌شد جمله‌ای استوار و پر نغز از زبان و ادبیات بلوچی بود چنانچه محاوره روزمره این ابرمرد لغت بلوچی را تدوین می‌کردید می‌توانستید صدها هزار صفحه از شعر، غزل، نغز و ادبیات، دریای بیکران زبان بلوچی را به تحریر در آورید.

روحش شاد و یادش گرامی باد