احمد دباغیان تالابها از جمله مولدترین محیطهای جهان هستند؛ این اكوسیستم به عنوان گهواره تنوع زیستی دنیا بوده كه با فراهم ساختن آب و قابلیت زادآوری نخستین، نقش مهمی را در بقای انواع گونههای گیاهان و جانوری وابسته به خود، ایفا میكنند. بیش از 50 سال پیش، زمانی كه در دوم فوریه 1971 میلادی برابر با 13 بهمن 1349 نمایندگانی از 18 كشور جهان در شهر رامسر گردهم آمدند تا با انعقاد معاهدهای جهانی كه سالها بعد به كنوانسیون رامسر مشهور شد، مردم را نسبت به اهمیت و ارزش زیست محیطی تالابها و ضرورت حفاظت از این پهنههای آبی با ارزش آگاه كنند، میگذرد. از آن زمان تاكنون تعداد كشورهای عضو این پیمان جهانی از 18 كشور به بیش از ۱۷۲ كشور و تعداد تالابها كه آن زمان بسیار محدود بود، اكنون به بیش از 700 تالاب به مساحت آبی 254 میلیون هكتار، ارتقا یافته و كشورهای عضو این پیمان، ملزم به حفاظت و نگهداری از تالابها و گونههای حیوانی و گیاهی آن هستند. تالابها به عنوان غنیترین اكوسیستم، بیشترین تنوع زیستی را به خود اختصاص دادهاند. تالابها تقریبا 6درصد مساحت كره زمین را تشكیل می دهند كه انواع گونههای مختلف گیاهان، حشرهها، دوزیستان، خزندگان، پرندگان، ماهیها و پستانداران در آن زیست میكنند. دانشمندان معتقدند كه تالابها از حاصلخیزترین زیست بومهای سرزمین هستند كه ناآگاهی جوامع از اهمیت حیاتی آنها از یكسو و عدم شناخت حكومتها از ارزش و كاركردهای تالاب از سوی دیگر روند تهدید و تخریب این اكوسیستمهای با ارزش را سرعت بخشیده و حفظ این زیست بوم نیازمند تصمیمگیریهای درست و قاطع از سوی مسوولان و دستاندركاران این حوزه است. اما تصمیمگیری در این حوزه یكدست نیست و همواره كارشناسان منتظر تعیین تكلیف هستند. 50 سال از كنوانسیون رامسر میگذرد، در حالی كه قانون، وزارت نیرو را مكلف كرده تا بعد از تامین آب شرب راه را برای تغذیه تالاب باز كند اما هنوز هم وزارت نیرو خود را موظف به تامین آب تالابها نمیداند. هر جا هم كه حقابه پرداخت شده، صرفا برای جلوگیری از مرگ تالاب بوده است. تالابها یكی از مهمترین زیست بومهای طبیعی هستند كه با وجود داشتن توان فراوان در خدمات اكوسیستمی، بیشترین آسیب را از رفتار خودخواهانه انسان دیدهاند. شگفت آنكه این روند همچنان ادامه دارد و بیگمان، پیامدهای ناگواری بر زندگی انسانهای امروزی خواهد داشت، بهطوریكه موارد بسیاری از این دست، در جای جای كره زمین دیده میشود. بنابراین حفاظت از تالابها باید به اندیشهای جهانی تبدیل شود و به گفته داگلاس پی ویلر كه میگوید: «برای پیشگیری از نابودی یك اكوسیستم، باید مثل آن اكوسیستم اندیشید» بهتر است رویكردهای نوینی برای مدیریت تالابها در پیش گرفت.
نظرات