ضرورت تقوا برای مجاهدان و مصلحان:
در این تردیدی نیست که نصرت و پیروزی از جانب خدا فرا می‌رسد چون خود وعده فرموده است و در قرآن و سنت پیامبر مژده پیروزی وعده شده است و باید بدانیم هر چیزی را در جای خود می‌گذارد یعنی با توجه به قانون اسباب و حساب عمل می‌نماید و پیروزی و نصرت خود را نصیب افراطی‌‌های هوس دان و به خواب رفته نمی‌کند بلکه پیروزی نصیب گروهی خواهد شد که در اولین قدم به تقوی و اصلاح و تزکیه و تصفیه آن از گناهان بپردازند «أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ قِيلَ لَهُمْ كُفُّواْ أَيْدِيَكُمْ وَأَقِيمُواْ الصَّلاَةَ وَآتُواْ الزَّكَاةَ» آیا نمی‌بینی کسانیکه بدیشان گفته می‌شد دست از جنگ بردارید و نماز به پا دارید و زکات. ..کنید [ نساء/ 77]
با بررسی تاریخ اسلام به این نتیجه می‌رسیم که هر نوع پیروزی ونصرت قرین با تقوی و تزکیه نفس و پرورش نفس بود. و همیشه شکست و نابودی همراه بابی‌توجهی و کوتاهی در تزکیه بوده است. به عنوان مثال در تاریخ نگاهی به غزوه بدر و احد و احزاب و حنین داشته باشیم.
قوله تعالى" إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنَا وَالَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيَوْمَ يَقُومُ الأَشْهَادُ". ...
ما قطعا پیامبران خود را و مومنان را در زندگی دنیا و در آن روزی که گواهان به پا می‌خیزند یاری می‌دهیم دستگیری می‌کنیم.[ غافر /51]
سید قطب می‌فرماید: عقیده و ایمان به خداوند و تقوای الهی مساله جدای از واقعیت زندگی و تاریخ و حقیقت ایمان به خداوند و تقوا و خشیت در برابر او سبب رحمت‌‌های و برکات خداوند از آسمان و زمین است وعده پروردگار است و چه کسی بتر از او وفا به عهد می‌کند.
راههای کسب تقوی:
با توجه به اهمیت موضوع و آثار آن در زندگی دنیوی و اخروی دانشمندان و شخصیت‌ها در طول تاریخ به حقیق و تالیف در پاسخ چگونگی رسیدن به تقوی پرداخته‌اند و همچنین حرکت‌های دین معاصر نیز به اتفاق تزکیه مزد مومن را نصب العین برنامه‌‌های خویش می‌دانند بنابراین به آثار و کتابهای موجود در این باب نباید به چشم یک کتاب مطالعاتی نگریست بلکه آن‌ها را باید کتابهای عملی زندگی خویش بدانیم و با هر بار مراجعه به آن به پرورش و رشد گوش‌های از شخصیت خویش بپردازیم.
حال در این جا ما راههای کسب تقوی را از نظر چند دانشمند به طور خلاصه و سپس به شرح برخی از آن می‌پردازیم که در نهایت همه راه‌ها نقطه‌‌های مشترکی با هم دارند.
«نبیل حامد المعاذ در کتاب تزکیه: راههای رسیدن به تقوی را این گونه بیان می‌کند:
1.ذکر: ذکر با مفهوم وسیعش از مهمترین اعمال در اسلام است خداوند می‌فرماید "ولذکر الله اکبر " ذکر خدا و یا الله والاتر و بزرگتر است " عنکبوت 45. این در سخن پیامبر فوید این مطالبات که می‌فرماید: آیا می‌خواهید شما را به بهترین و پاکترین اعمال نزد خالقتان راهنمایی کنم که موجب علو درجات شما می‌شود و برایتان از انفاق طلا و نقره و جهاد و کشتن دشمنان و شهید شدن تان به دست دشمنان بهتر است گفتند بله یا رسول الله. فرمود ذکر الله. ذکر دایره وسیعی دارد شامل اسماء الهی و صفات وحی و حمد و ثنای خداوند و یا دآوری نعمات و احسان‌های وی و اطاعت و بندگی، طلب علم، تلاوت قرآن، تسبیح و تحمید و استغفار صلوات بر پیامبر می‌شود.
2.تفکر: ابن قیم می‌گوید" یادآوری و تفکر دو درختی هستند که انواع معارف از جمله حقیقت ایمان و احسان از ثمرات آن می‌باشد و عارف کسی است که پیوسته در تفکر است تا قفل قلبش را با توفیق گشاینده بسیار دانا یعنی خدا‌ی متعال باز گشاید"
" إن في خلق السماوات والأرض واختلاف الليل والنهار لآيات لأولي"یعنی: مسلما در آفرینش آسمان‌ها و زمین و آمد و رفت شب و روز نشانه‌ها و دلایلی برای خردمندان است.[ بقره/ 164]
3. همراهی با صالحان: دوست و همراه انسان تاثیر بسزایی در او دارد که می‌تواند او را به یاد خدا بیندازد و یا او را از یاد خدا غافل کند. پیامبر چه زیبا این نکته را بیان می‌فرماید که انسان بر دین و مسیر دوستش است پس در انتخاب همنشین دقت کنید: ابو داود ترفندی
4.فرایض و نوافل
5. عبادت و عمل صالح
6. انفاق و حب مساکین
7. دعا: دعا مظهری از مظاهر هر عبودت و بندگی است و بلکه اساس و اصل عبودیت و بندگی است پیامبر می‌فرماید "الدعاء هو العباده" دعا عین عبادت است و در واقع دعا اعلام در ماندگی و عجز و نا توانی در درگاه پروردگار است و پناه جستن به قدرت و عظمت و اعتراف به نعمت‌های اوست و همه این معانی نمونه‌‌های بارز تزکیه است.
8. تلاش و همت بالا
9. علم
10. دعوت و جهاد
11. ترغیب و ترهیب و خوف و رجا: هر اندازه که نفس آدمی فاضل و عاقل باشد باز نیازمند چیزی است که در مسیر حرکت او را تقویت کند و نیازمند هشدار‌ها و اندازهایی است تا او را از هر نوع انحراف و کجروی مصون بدارد. ترس و خوف از وحشت‌‌های قیامت، لذایذ و شیرینی‌ها را در کام انسان ناگوار می‌سازد و به زندگی رنگ تلاش و کوششش به منظور آمادگی برای سفر قیامت می‌دهد
امام بن القیم الجوزیه در کتاب ضعف ایمان و درمان آن راههای رسیدن به تقوی را این گونه بیان می‌کند:« 1- محبت صادقانه به یگانگی گرفتن معبود که عبادت است از محبتی همراه با خضوع و ذلت در مقابل محبوب 2- عشق به خالق یکتا که نهایتا کمال لذت و سرور خواهد شد »
محمد صالح المنجد در کتاب عوامل ضعف ایمان راههای رسیدن به تقوا را این گونه بیان می‌کند:
« 1- تفکر و تدبر در معانی قرآن 2- ایجاد احساس عظمت باری تعالی در قلب 3- فراگیری علوم شرعی 4- به صورت مداوم و کثرت انجام دادن عمل صالح 5- تنوع عبادات 6- بیم داشتن از عاقبت بد 7- مرگ را به کثرت یاد آوردن 8- هماهنگ و همگام با پدیده‌‌های طبیعی 9- مناجات فروتنانه 10- محاسبه نفس 11- دعا و نیایش 12- اندیشیدن درباره کم ارزش بودن مطاع دنیا»
نظر مجدی الهلالی در باره راههای کسب تقوی:
" 1- یکی از مهمترین راههای رسیدن به تقوی راه تلاوت زیاد قرآن و تلاش برای تعامل با قرآن و تکرار آیاتی که قلب با آن‌ها هماهنگ شد و از آن‌ها تاثیر می‌پذیرد »
نظر امام محمد غزالی مصری در کتاب تولدی دوباره درباره راههای کسب تقوی:
« 1- پاکی درون و ظاهر و استفاده بهینه از امکانات و ارزش نعمت‌های خدادادی و دور شدن از نگرانی‌ها و افسوس خوردن بر گذشته‌ها و ایمان به قضا و قدر و همیشه خود را محاسبه کردن می‌داند»
دکتر یوسف قرضاوی در کتاب توبه به یکی از راههای رسیدن به تقوی را تجدید ایمان - پیروزی بر نفس عماره - شکستگی و خشوع قلبی در پیشگاه خداوند و قبر می‌داند
و باز دکتر مجدی الهلالی در کتاب بندگی در پرتو قرآن یکی از راههای کسب تقوی را بندگی می‌داند و برای رسیدن به بندگی موضوع آمادگی ذهنی و قلبی را مورد بحث قرار می‌دهد و نمونه‌هایی برای رسیدن به بندگی مثال می‌آورد از جمله ایمان به غیب - ایمان به خداوند یکتا - ایمان به قیامت و اسماء العنی و ایمان به قضا و قدر و پیامبران و ملائکه »
ادامه دارد
نظرات