یكی از مفاهیم بنیادی مربوط به مسألهی قدر و قضا كه نادیده گرفتن و كج فهمیدن آن در طول تاریخ مشكلات زیادی برای مسلمانان بهوجود آورده است، مفهوم «دفع قدر به قدر» است؛ به این معنی كه میتوانیم از یك قدر به قدر دیگری پناه میبریم، بدون این كه به اصل «ایمان به قدر و قضای الهی» لطمهای وارد شود
الف) مكتب جبریه:
جبریها با تأثر از ظواهر بعضی از متون دینی انسان را موجودی مجبور میدانند كه همچون پر كاهی در هوا هیچ اختیار و ارادهای از خود ندارد و در واقع انسانها را از مقام والای انسانیت، به مقام جمادات پایین آورده و حركات انسانها را مانند حركات شاخ و برگ درختان اجباری معرفی مینمایند و پیمودن همین راه تفریطی را توحید و خداشناسی راستین و تبعیت از حكم قدر و قضای خدا و ایمان به محیط بودن علم و ارادهی خدا و خلاقیت باری تعالی بهشمار میآورند.
1. قرآن و خبر دادن از حوادث و رویدادهای گذشته و آینده:
در مقالات گذشته اعجاز قرآن را از چهار جنبه جهانبینی، ایدئولوژی، علومتجربی و هنر بررسی کردیم. در این قسمت به بیان گوشهای دیگر از اعجاز قرآن كه «خبر دادن از حوادث و رویدادهای گذشته و آینده» است میپردازیم.
1. قرآن معجزهی پیامبر(ص):
معجزاتی كه خداوند بوسیلهی آن، پیامبران خویش را تأیید فرموده یكی از راههای تشخیص راستی ادّعای مدّعی نبوت است. معجزهی پیامبر عظیمالشأن اسلام(ص) قرآن مجید است، معجزهی جاودآنهای كه جهانیان را به مبارزه میطلبد تا در صورتی كه اعتقاد دارند این كلام گفتار بشر است، آنها نیز بشرند و حروف الفبا را نیز در اختیار دارند، پس همچون آن را بیاورند.
قُلْ لَئِنْ اجْتَمَعَتْ الإِنسُ وَالْجِنُّ عَلَى أَنْ یأْتُوا بِمِثْلِ هَذَا الْقُرْآنِ لا یأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَلَوْ كَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِیراً[1]یعنی:
اثبات رسالت پیامبر اسلام (ص):
همچنانكه دانستیم خداوند كاروان پیامبران- سلام خداوند بر آنها باد- را جهت راهنمایی و هدایت بشر گسیل فرمود و این كاروان مقدس به خاتمشان محمد مصطفی (ص) ختم شد. در این قسمت به اذن خدا به اثبات رسالت پیامبر اسلام خواهیم پرداخت.
هرگاه با دلیل و برهان قاطعی بر ما ثابت شدكه انسانی فرستادهی خدا است، واجب است به او ایمان آورده و از وی پیروی نماییم و به آنچه كه بدان فرمان میدهد پایبند بوده و از آنچه كه از آن نهی مینماید دوری گزینیم.
تعدّد پیامبران
جامعهی بشری در قرون اولیه به صورت ملتها و قبایل مختلف در اطراف و اكناف زمین و در شهرها و روستاها و بادیههای دور از هم زندگی میكردند بدون اینكه روابط چندانی با هم داشته باشند. لذا خداوند حكیم برای هدایت و اصلاح و تهذیب این جوامع و ملل و قبایل پراكنده و مختلف، پیامبرانی را مبعوث ساخته تا با تبشیر و انذار بر آنها اتمام حجت كنند و آنها را از جهل و غفلت برهانند.
وحی به پیامبر و ارتباط با خداوند
پیامبران به عنوان سفیران خداوند و رابطین بین آسمان و زمین پیام الهی را از طریق وحی دریافت میكنند و آن را به مردم ابلاغ مینمایند. لذا در این قسمت وحی و انواع آن را مورد بررسی قرار میدهیم.
وحی در لغت:
با مراجعه به كاربردهای واژهی «وحی» در لغت درمییابیم كه معانی این واژه حول یك محور دور میزنند و آن اعلام خفی و سریع است.
ضرورت ایمان به پیامبران:
رحمت خدای متعال اقتضا نموده كه تمام اسبابی را كه برای رشد انسان ضروری است، فرآهم آورد. از همان آغاز ولادت و حتی قبل از آن، هنگامی كه در رحم مادر جنینی بیش نیست، امكاناتی را برای رشد وی فرآهم میآورد، گویی آنچه در آسمانها و زمین است فقط جهت نشو و نمای او آفریده شدهاند.
دین
ایمان به كتابهای آسمانی (2)
مشتركات كتابهای آسمانی: [1]
كتابهای آسمانی نقاط مشترك فراوانی دارند، از جمله:
1. منبع واحد: كلیهی كتابهای آسمانی از طرف خدای واحد بر پیامبران نازل شدهاند.
مفهوم ایمان به كتب:
در اصطلاح شرع ایمان به كتب آسمانی به این معنی است كه ایمان و باور داشته باشیم به تمامی كتابهایی كه از طرف خدا بر پیامبرانش نازل شدهاند و آنهارا رحمتی از طرف خدا دانسته كه وسیلهی هدایت انسانهاو مایهی سعادت دنیا و آخرتشان میباشند؛[1] حال چه كتابهایی كه مستقیماً از آنها در قرآن اسم برده شده و چه آنها كه نامشان ذكر نگردیده است، بلكه شامل تمامی انواع وحی لفظی یا نوشته، كه بر هر كدام بر پیامبرانش برای ابلاغ به مردم نازل شدهاند، میگردد؛
کپی رایت © 1401 پیام اصلاح . تمام حقوق وب سایت محفوظ است . طراحی و توسعه توسط شرکت برنامه نویسی روپَل