مسجدسلیمان، قزوین، تهران و الوند آلوده‌ترین شهرهای كشور با شاخص بالای 170
دیروز ایران در جدول جهانی كشورهای با هوای آلوده جهان، با شاخص 165، در ردیف 17 جدول ایستاد و آلودگی هوای كشور در تمام ساعات روز در حدی بود كه نه تنها در به روز رسانی‌های این جدول در وب‌سایت Waqi.info جایگاه ایران بهبود نداشت، حتی در ساعاتی این رتبه به دلیل افزایش آلودگی كشور تنزل داشت و حوالی عصر، ایران به پانزدهمین كشور آلوده جهان تبدیل شد اما ساعاتی بعد دوباره به ردیف هفدهم جدول بازگشت. دیروز در آخرین به‌روزرسانی این جدول پیش از اتمام این گزارش در ساعت 18 عصر، عربستان سعودی با شاخص 168 رتبه بدتر از ایران داشت و كشورهای لیبریا، هند، قطر، بنگلادش، تاجیكستان، بوركینافاسو، چین، تایلند، تركیه، میانمار، قرقیزستان، ازبكستان، قزاقستان، لائوس و مغولستان در ردیف 15 كشور دارای هوای آلوده‌تر از ایران بودند. در این جدول جهانی، شهرهای مسجدسلیمان، قزوین، تهران، نظرآباد، كرج، ورامین، شوشتر، قرچك، آبیك و نهاوند، آلوده‌ترین شهرهای ایران با شاخص آلایندگی بالای 151 بودند. جدول‌های سامانه پایش كیفی هوای كشور و شركت كنترل كیفیت هوای تهران هم دیروز گزارش‌های مشابه جدول جهانی كشورهای آلوده داشتند و طبق گزارش ظهر سامانه پایش كیفی هوای كشور، دیروز 22 شهر ایران هوای در وضعیت ناسالم داشتند و شاخص آلایندگی ذرات معلق با قطر كمتر از 2.5 میكرون در این شهرها بالای 150 بود. اصفهان، مباركه، كرج، ساوجبلاغ، نظرآباد، تهران، اسلامشهر، پاكدشت، ورامین، پیشوا، قرچك، اهواز، شوشتر، اندیمشك، دزفول، مسجدسلیمان، قزوین، آبیك، الوند، قروه، نهاوند و ملایر، 22 شهر آلوده دیروز ایران بودند و از میان این شهرها، مسجدسلیمان، قزوین، تهران و الوند با شاخص آلایندگی بالای 170، 4 شهر آلوده‌تر و مسجدسلیمان با شاخص 187، آلوده‌ترین شهر كشور بودند. جدول‌های متناوبی كه سازمان حفاظت محیط زیست منتشر می‌كند، نشان می‌دهد كیفیت هوای آن تعداد از شهرهای ایران كه هر ساله با خطر كاهش كیفیت هوا مواجهند، امسال به مراتب بدتر از پارسال بوده و گزارش‌های متناوب سازمان هواشناسی هم به خصوص در نیمه دوم امسال نشان می‌دهد كه كیفیت هوای شهرها در استان‌های سردسیر، مناطق استخراج نفت و گاز و همچنین واقع در بستر گرفتار خشكسالی به مراتب بدتر از پارسال شده است. از ابتدای هفته جاری و در ادامه روندی از اعلام ماندگاری آلودگی هوا كه به نظر می‌رسد پایان ناپذیر است، سازمان هواشناسی در پیش‌بینی‌های خود از ماندگاری هوای سرد، كاهش تدریجی دما و افزایش و انباشت آلاینده‌های جوی به‌ویژه در مناطق پرتردد، پرجمعیت شهری و صنعتی استان تهران در روزهای آینده خبر داد و با تاكید بر اینكه «هوای تهران سردتر و آلوده‌تر می‌شود» اعلام كرد كه تا پایان هفته، وضعیت هوای تهران، كرج، تبریز، قم، سمنان، اصفهان، مشهد، اراك، قزوین به وضعیت ناسالم تا بسیار ناسالم خواهد رسید.
پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی كشور، دیروز و در آخرین نوبت از رصد درازمدت وضعیت گردش آلاینده‌ها در هوای شهرهای بزرگ و صنعتی با درخواست مدیركل مدیریت بحران استان تهران تكمیل شد كه با اعلام صدور هشدار سطح نارنجی آلودگی هوا در استان، از مردم خواست از تردد غیرضرور در فضای باز و معابر شهری تهران خودداری كنند و گفت ماندگاری هوای آلوده در شهر تهران تا پایان هفته ادامه خواهد داشت.
در حال حاضر كه غیر از نوار جنوبی كشور، تمام مناطق با برودت هوا و كاهش دما مواجهند، متهم اصلی افزایش آلودگی در شهرها، مازوت‌سوزی نیروگاه‌های بخار و تولید برق و كارخانه‌های بزرگ از جمله كارخانه‌های تولید سیمان هستند اگرچه كه دولت و مسوولان برخی نهادها ادعا می‌كنند كه مازوت‌سوزی در كشور متوقف شده یا به حداقل و صرفا برای مصرف در شرایط اضطرار كاهش یافته اما روزنامه «اعتماد» در گزارشی كه 10 آذر منتشر شد، بررسی و اعلام كرد كه برخلاف ادعای مسوولان، مازوت‌سوزی در نیروگاه‌های بخار هم دایر بوده و هم ادامه دارد و هم مجوز مصرف این سوخت فسیلی، در مكاتبات رسمی مسوولان صادر شده است. در این گزارش به تذكر محمدحسن آصفری، نماینده اراك در مجلس اشاره شده بود؛ تذكری بابت نامه‌نگاری وزیر نفت با شورای عالی امنیت ملی برای استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه‌ها. آصفری در تذكر شفاهی خود در صحن علنی مجلس از مجاز شدن استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه‌های مجاور شهرها و تاثیر جبران‌ناپذیر مصرف این سوخت فسیلی بر سلامت شهروندان انتقاد كرده بود. چند روز بعد از انتشار گزارش روزنامه «اعتماد» روزنامه آرمان ملی هم در گزارش دیگری ادعای داریوش گلعلی‌زاده؛ سرپرست مركز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست درباره ممنوعیت مازوت‌سوزی در تهران و مجاز بودن استفاده از نفت كوره در 14 نیروگاه بخار و بی‌اطلاعی این سازمان از مازوت‌سوزی در باقی نیروگاه‌ها و صنایع را بررسی كرده و به نقل از گلعلی‌زاده نوشته بود: «از 16 نیروگاه بخاری در كشور 14 نیروگاه مانند نیروگاه طوس در مشهد، مفتح در همدان، سهند بناب در تبریز، ایرانشهر در سیستان و بلوچستان، شهید منتظری در اصفهان، شهید منتظرقائم در البرز، شهید رجایی در قزوین و بندرعباس مازوت‌سوزی دارند. ما هیچ وقت مازوت‌سوزی در كشور را تكذیب نكردیم. تنها مازوت‌سوزی در تهران را تكذیب می‌كنیم چرا كه واقعا چنین چیزی وجود ندارد.»
حالا یا مقصر واقعی تداوم آلودگی هوای كل كشور و حتی شهرهایی مثل قروه و ارومیه كه در حافظه تاریخی‌شان، واژه‌ای به عنوان «آلودگی هوا» تعریف نشده بود، مازوت است یا هر آلاینده دیگری كه دولت از آن خبر دارد اما از شهروندان پنهان می‌كند، نظم و سامان زندگی كل كشور برهم ریخته است؛ افزایش مراجعات مبتلایان قلبی و تنفسی به مراكز اورژانس، دشواری بسیاری از فعالیت‌های عادی و روزمره زندگی، انزوای اجباری و خانه‌نشینی تحمیلی به دلیل تاثیرات مرگبار و زمینگیر‌كننده تنفس هوای آلوده به ذرات معلق با قطر كمتر از 2.5 میكرون، اختلال در امور جاری كشور بر اثر تحمیل دوركاری به دوایر دولتی یا مدارس و مراكز آموزشی، اینها تبعات مشهود افزایش آلودگی هوا و البته بی‌تدبیری‌های دولت برای توقف بازتولید آلایندگی و كاهش حد آلودگی‌هاست كه به دنبال اظهارات اخیر وزیر كشور و وزیر آموزش و پرورش درباره چاره‌جویی‌های جدید به جای غیرحضوری كردن مدارس، به نظر می‌رسد دولت می‌خواهد ضعف‌های مدیریتی خود را با راهكارهای بحرانی‌تر جبران كند. در حالی كه برخی معلمان می‌گویند بیش از 45 روز است كه نظم برگزاری كلاس‌های درس به شكل حضوری به دنبال شدت گرفتن آلودگی هوای شهرهای صنعتی برهم خورده، دیروز وزیر كشور از پیشنهاد جدید و تغییر شاخص‌های آلایندگی هوا به عنوان راهكاری جایگزین به جای تعطیل و غیرحضوری كردن مدارس خبر داد و گفت: «تعطیلی مدارس به خاطر رفع آلودگی نیست بلكه به خاطر سلامتی فرزندان‌مان است. مصوبه‌ای وجود دارد كه در آن مشخص كرده در چه شاخصی از آلودگی مدارس باید تعطیل باشند. گروه‌های اضطراری استان‌ها بر اساس همین مصوبه ناچارند تصمیم بگیرند. با كمك دوستان محیط‌زیست پیشنهاد جدیدی برای دولت تعیین كرده‌ایم تا این استانداردها را كمی تغییر بدهیم تا لازم نباشد در این شرایط مدارس‌مان را تعطیل كنیم.»
به نظر می‌رسد این پاسخ احمد وحیدی، جوابی به اعتراض دیروز احمد نادری؛ نماینده تهران و عضو كمیسیون آموزش و تحقیقات و عضو هیات رییسه مجلس بود كه در صفحه توییتر خود در واكنش به 45 روز آموزش غیرحضوری در كشور به جای حل مشكل آلودگی هوا نوشت: «آقایان تصمیم‌گیر اجرایی؛ تعطیلی مدارس راه‌حل درمان آلودگی هوا نیست. این نسل دانش‌آموزان به خاطر كرونا و توهم دولت قبل در غیرحضوری كردن آموزش مدارس (كه الفبای آن را هم بلد نبود) قبلا بی‌سواد بار آمده است؛ شما به بی‌سوادی این نسل دامن نزنید. مدارس باید آخرین جایی باشد كه تعطیل می‌شود.»
احتمالا وزیر آموزش و پرورش هم با این اقدام وزیر كشور همراه و موافق بوده چنانكه دیروز یوسف نوری با انتقاد از روند جاری در كشور نسبت به تعطیلی یا غیرحضوری كردن مدارس در وضعیتی كه شاخص آلاینده‌ها به بالای 101 می‌رسد، گفت: «اگر شاخص‌های جهانی كیفیت هوا را ببینید، در كشورهای دیگر شاخص كمتر از ۳۰۰ باشد تعطیل نمی‌كنند، اما شاخص برای تعطیلی مدارس را برای ما روی ۱۵۰ بستند و با هوای بارانی و برفی هم، تعطیل می‌كنند در حالی كه نظام برای آموزش و پرورش روزانه ۱۰۰۰ میلیارد تومان هزینه می‌كند. البته اگر جایی جان بچه‌ها به خطر بیفتد ما خودمان پیشقدم می‌شویم. قرار است در جلسه آتی هیات دولت پیشنهاد بدهیم این شاخص‌های مرتبط با كیفیت هوا را به تعلیق در بیاورند و تنها اگر جایی خطرآفرین است، مناطق محدود با رعایت ضوابط و مقررات آموزش را در قالب دیگری تداوم ببخشند.»
نظرات