بن بیه، نائب رئیس اتحادیهی علمای مسلمان دربارهی «فقه واقعیت» در دانشگاه الزیتونیه سخنرانی نمود.
نائب رئیس اتحادیهی علمای مسلمان، دکتر عبدالله بن بیه که در حاشیهی همایش «شهروندی و اقلیتها» که به همت شعبهی اتحادیهی جهانی علمای مسلمان تونس در 7 محرم سال 1434 هجری در تونس برگزار شد، دربارهی «فقه واقعیتها» در دانشگاه الزیتونیهی تونس سخنرانی کرد.
بن بیه در ابتدا از تونس و تاریخ این کشور و سهم آن در گسترش اسلام در مراکش سخن گفت و افزود: تونس امروز نیز که از پس از سالها به آزادی دست یافته است در همان مسیر حرکت میکند.
وی با اشاره به اینکه شور و اشتیاق برای اصلاح به شرط پایبندی به ضوابط شرعی همواره مطلوب و پسندیده است تأکید کرد: فهم واقعیتی که امروزه در آن زندگی می کنیم از نخستین گامها برای رسیدن به حقیقت و دستیابی به اهداف نصوص دینی و احکام شرعی است. وی در این رابطه به ابن قیم استناد کرد که تأکید می کرد فقیه باید در دو زمینهی فقهی آگاهی داشته باشد: فقه واجبات و فقه واقعیتها؛ علامه بن بیه خاطرنشان کرد که واقعیت تنها زمانی قابل درک است که پنج ابزار یا پنج مقیاس فراهم باشد: مقیاس حس، مقیاس زبان، مقیاس عقل، مقیاس عرف و مقیاس طبیعت.
دکتر بن بیه افزود: واقعیت زندگی و جوامع انسانی بسیار پیچیده است به همین خاطر احکامی تدوین میشود تا آن را ساماندهی و اصلاح کند. واقعیت همواره وضعیت جدیدی را در مقابل ما قرار میدهد که باید اهداف شرعی در لابلای آن به دست آید. تحقق اهداف به عامهی مردم مربوط نمی شود، بلکه یکی از وظایف دولت اسلامی است؛ زیرا تنها نهادی است که به میزان مصالح و مفاسد آگاهی دارد. علامه بن بیه همچنین از دو مرحله یا دو مرتبهی شریعت سخن گفت و تأکید کرد: مرتبهی نخست مرتبهی اعتقاد است که یک مرتبهی ثابت است و دومی مرتبهی وضع احکام است که ناگزیر باید سه مرحله را پشت سر بگذراند: مرحلهی تأویل، تعلیل و تنزیل؛ در مرحلهی تنزیل مصلحت حتماً باید مراعات شود و مقاصد شریعت به دست آید.
شیخ بن بیه در پایان سخنان خود به صورت گذرا سفارشاتی به مردم تونس داشت و خطاب به آنان گفت: ای مردم تونس در فرایند انقلاب شتاب به خرج ندهید و در راستای تکمیل مقاصد آن تلاش کنید و تحقق این امر با دارا بودن دو ویژگی امکانپذیر است: فرمانبرداری و اعتدال.
دکتر نور الدین الخادمی وزیر امور دینی، دکتر عبدالمجید النجار رئیس شعبهی اتحادیه در تونس، دکتر محمد الشیتوی مدیر مرکز عالی اصول دین و نیز نمایندهی «کانون ندای دانشجوی زیتونی» در ترتیب دادن این سخنرانی با اتحادیه همکاری نمودند.
این همایش تقریباً ساعت چهار بعد از ظهر با خوش آمدگویی به دکتر عبدالله بن بیه و هیأت همراه او آغاز شد؛ استقبال از این همایش به قدری بود که سالن مملو از جمعیت شده بود و بسیاری از حاضران مجبور شدند ایستاده به سخنرانی گوش دهند.
نظرات