ویروس زیکا در سال ۱۹۴۷ در جنگل زیکا (Zika) در اوگاندا شناسایی شد و عامل یک بیماری گرمسیری منتقل‌ شونده است که به ‌وسیله‌ی نیش پشه‌( Aedes) که عامل انتقال تب زرد و تب دانگ نیز می‌باشد، منتقل می‌شود. این ویروس از طریق گزش پشه‌ی ناقل به ویروس زیکا به انسان منتقل می‌شود. انتشار این ویروس تا سال 2007 به آفریقا و آسیای جنوب شرقی محدود بود و چندان مورد توجه قرار نمی‌گرفت. این ویروس در سال 2007  در میکرونزی از جزایر قیانوس آرام شیوع پیدا کرد.

انتشار گسترده‌تر ویروس زیکا ممکن است به تغییرات اقلیمی مربوط باشد که باعث گسترش زیستگاه پشه‌های ناقل آن شده‌اند، تغییرات اقلیمی و گرم‌تر شدن آب ‌و هوا باعث می‌شود که پشه‌ها بتوانند منطقه گسترده‌تری را پوشش دهند و در نتیجه بیماری می‌تواند بیشتر به‌سوی شمال به درون مناطقی که به‌طور عادی نمی‌رسید، گسترش پیدا کند.

فقط 20 درصد از کسانی که به این ویروس آلوده می‌شوند، علامت‌دار می‌شوند. دوره بیماری بین 2 تا 7 روز طول می‌کشد و به صورت خود به خود نیز بهبود می‌یابد اما نه واکسن پیشگیری و نه درمان خاصی دارد. بیماری زیکا یک عفونت ویروسی است معمولا این بیماری خود را همراه با تب، ‌سردرد،‌ کوفتگی، بدن درد، درد عضلات، درد مفاصل، ورم ملتحمه چشم و در برخی مواقع لکه‌های پوستی خود را نشان‌ می‌دهد.

میکروسفالی، عارضه احتمالی ناشی از ویروس زیکا در شیوع ویروس زیکا در سال 2015 در برزیل این احتمال مطرح شد که این ویروس اثراتی زیان‌بار بر زنان باردار داشته باشد.

گرچه هنوز به‌طور قطعی نمی‌توان در این‌باره سخن گفت، ولی به نظر می‌رسد رابطه‌ای میان ابتلا مادران در ابتدای دوره بارداری به ویروس زیکا و تولد نوزادانشان با میکروسفالی وجود داشته باشد.

در مورد این ویروس که با ناهنجاری و نقص مادرزادی میکروسفالی( کوچک بودن غیرعادی جمجه) مرتبط شده، اطلاعات اندکی موجود است. این یک بیماری جدی است که مشکلاتی مادام‌العمر در رشد و نمو نوزادانی که مادرشان با نیش پشه مبتلا شده‌اند، برجا می‌گذارد.

اگرچه میکروسفالی یک بیماری نیست اما یکی از علائم مهم ابتلا به بیماری‌های دیگر است. کودکان مبتلا به میکروسفالی بیشتر در معرض بیماری‌هایی چون صرع و فلج مغزی، تحلیل ذهنی و اختلالات بینایی و شنوایی قرار دارند..

در طول سال 2015، هزاران نوزاد یعنی چندین برابر میزان معمول سالانه، با میکروسفالی به دنیا آمدند؛ عارضه‌ای که در آن مغز به ‌طور غیر طبیعی کوچک است. این نقصان هنگام تولد اغلب پس از آن رخ داده بود که مادران در ابتدای بارداری علائمی شبیه ابتلا به ویروس زیکا را نشان داده بودند.

در حال حاضر هیچ واکسن یا درمانی برای ویروس زیکا در دست نیست. تنها روش برای پیشگیری از عفونت، پرهیز از گزیده‌ شدن به‌وسیله پشه‌ها‌ی ناقل این بیماری است. سم‌پاشی مناطقی که زیستگاه این پشه‌ها می‌باشد( در کنار آب‌های راکد) به از بین رفتن این بیماری کمک می‌کند همچنین استفاده از پشه‌بند، حشره کش‌ها و پوشاندن بدن، بستن در و پنجره و توجه به نظافت منزل، به ویژه دور کردن زباله از خانه، مهمترین روش‌های پیشگیری از ویروس هستند.

نکته‌ای که در مطالعات برزیلی‌ها دیده شده است نشان می‌دهد همزمان در همان مناطقی که این بیماری شایع می‌شود بچه‌هایی به دنیا می‌آیند که این بچه‌ها دچار میکروسفالی( کوچکی جمجمه و اختلال رشد مغزی) که مغزشان کوچک‌تر از حد معمول و عادی است. احتمال می‌رود باشند که مادرانشان در دوران بارداری مبتلا به بیماری زیکا شده باشند. البته هنوز صحت این رابطه اثبات نشده است ولی محققان هر روز شواهدی به دست می‌آورند که وجود این رابطه را تقویت می‌کند.

به گفته‌ی رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت کشورمان: زنان باردار اگر به کشورهای آمریکای جنوبی مسافرت می‌کنند از حضور در مناطقی که پشه زیادی دارد تا حد امکان بپرهیزند و اگر پس از بازگشت دچار علایم مذکور شدند حتما با مراکز بهداشتی درمانی وزارت بهداشت تماس بگیرند و ما پس از بررسی‌های لازم مراقبت‌های درمانی را آغاز می‌کنیم. البته به طور کلی جای نگرانی نیست.

منابع:

www.hamshahrionline.ir

www.salamatnews.com

www.asriran.com

 https://fa.wikipedia.org