اداره‌ی علما و طلاب شورای غرب جماعت دعوت و اصلاح میزان زکات فطر و مقدار فدیه‌ی روزه و حد نصاب زکات را با بررسی مفصل آرا و نظریات علمای اسلامی به‌ویژه امام شافعی و فقهای شافعیه، تعیین و اعلام کرد.

متن فتوا به شرح زیر است:

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد لله والصلاة علی رسول الله  محمد و علی آله وصحبه ومن والاه.

موضوع: تعیین مقدار زکات فطر، فدیه‌ی روزه و حد نصاب زکات.

اداره علما و طلاب شورای غرب، تعیین میزان زکات فطر و مقدار فدیهی روزه را مورد بررسی قرار داد و در این خصوص به صورت مفصل آراء و نظریات علمای اسلامی به ویژه امام شافعی و فقهای شافعیه را مورد بحث و بررسی قرار داد. 

ادارهی علمای شورای غرب، ضمن ارج نهادن به فتاوای متفاوت علمای بزرگوار منطقه، دیدگاه فقهی خود را در خصوص تعیین مقدار زکات فطر و فدیهی روزه، با در نظر گرفتن موارد زیر اعلام می دارد: 

١ـ  فرموده‌ی امام شافعی که می‌فرماید: أیّ قوت کان الأغلب علی رجل أدّی منه زکاة الفطر. هر کس، باید زکات فطر را از قوتی که غالباً استفاده می‌نماید پرداخت کند.( الام، جلد١ جزء ٢/٧٢) ولا أحب إذا اقتات رجل حنطة أن يخرج غيرها وأحب لو اقتات شعيرا أن يخرج حنطة لانها أفضل. دوست ندارم کسی که از گندم تغذیه می‌کند، قوت دیگری را بپردازد، امّا دوست دارم اگر کسی از جو تغذیه می‌کند، گندم را بپردازد، زیرا گندم با ارزشتر است.( الأم، جلد١ جزء ٢/٧٥ باب الرجل يختلف قوته)

٢ ـ امام الحرمین می‌گوید: قال بعض اصحابنا: یُخرج کل واحد ما یلیق بمنصبه فیالاقتیات، فعلی هذا لا نظر الی ما یعم البلد، وانما النظر الی ما یلیق کل شخص. بعضی از اصحاب ما [شافعیه] می‌گویند: هر کس آنچه را که شایسته است بپردازد، بنا براین نباید قوت غالب مد نظر باشد، بلکه باید حال و وضعیت [اقتصادی] هر فردی را در نظر گرفت.( نهایة المطلب ٣/٤١٨)

٣ ـ پرداخت نقدی و غیر نقدی زکات فطر، با توجه به مصالح فقرا و شخص زکات دهنده.

٤ ـ رعایت مصلحت فقرا.

٥ ـ احتساب صاع به مقدار ٥/٢ کیلو گرم. 

٦ ـ با احتساب رعایت حد وسط تنوع در قوتها.

٧ـ ‏ کسانی که به دلیل پیری یا بیماری غیر قابل علاج، توان روزه گرفتن را ندارند، با توجه به مفاد آیهی: وَعَلَى الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ فِدْيَةٌ طَعَامُ مِسْكِينٍ فَمَن تَطَوَّعَ خَيْراً فَهُوَ خَيْرٌ لَّهُ.(بقره: ١٨٤) باید در برابر هر روز فرد نیازمندی را غذا بدهند یا قیمت آن را که ارزش یک پرس غذا است پرداخت نمایند. 

اصحاب رسول الله گاها نیازمندان را به خانه دعوت می‌کردند و به جای فدیه آنان را طعام می‌دادند. اگر چه فقها در گذشته طعام مسکین را به یک مشت گندم تقییم نموده‌اند، اما با توجه به اینکه در عصر کنونی از گندم به عنوان طعام استفاده نمی‌شود، طعام مسکین به یک پرس غذا تعیین می‌گردد. 

٨ ـ حد نصاب زکات پول رایج ایرانی به احتساب ٢٠ مثقال طلای ٢٤ عیار که معادل ٨٥ گرم طلای ٢٤ عیار و  ١١٥ گرم طلای ١٨ عیار است، ١٥٠ میلیون تومان می‌باشد.

با توجه به نکات فوق، زکات فطر در چهار سطح به شرح زیر تعیین می‌شود:

١- خانواده‌هایی که قوت غالب آنان گندم است، هر نفر ٣٠ هزار تومان

٢- خانواده‌هایی که قوت غالب آنان برنج تایلندی است، هر نفر ٣٧ هزار تومان

٣- خانواده‌هایی که قوت غالب آنان برنج هندی و پاکستانی است، هر نفر ٧٠ هزار تومان

٤- خانواده‌هایی که قوت غالب آنان برنج ایرانی است، هر نفر ٢٠٠ هزار تومان

مقدار فدیه نیز به شرح زیر می‌باشد:

١- قیـمت یک پـرس غـذای افـراد فقیـر جامعه ٢٠ هزار تومان

٢- قیـمت یک پـرس غـذای افـراد متوسط جامعه ٣٥ هزار تومان

٣- قیـمت یک پـرس غـذای افـراد مـرفّه جامعه ٥٠ هزار تومان

رَبَّنَا لاَ تُؤَاخِذْنَا إِن نَّسِينَا أَوْ أَخْطَأْنَا.

والله اعلم بالصواب.

اداره علما و طلاب شورای غرب جماعت دعوت و اصلاح