مفهوم مدارا، دارای محتواي كثرتگراست، زيرا زندگی و حيات بشری، جمعی و محل تكثر ارزشها، غايتها و تقابل و رويارويی ميان آنهاست. بنابراين مدارا بدان دلیل صورت میگيرد كه من و ديگری به عقايد و نظرات يكديگر توجه داريم و احترام متقابل را ارج مینهیم.
منظور از مدارا، احترام گذاشتن به هويت، عقايد و رفتار ديگران و شناسايی حقوق رسمی افراد و گروهها برای داشتن عقايد مخالف است.(سراجزاده و همكاران، ١٣٨٣ ، ص١٢٣)
مدارای اجتماعی مفهومی است که در نقطه مقابل آن، ناشکیبایی، عدم تحمل، استبداد و خشونتورزی قرار میگیرد.
اگر نگاه اجمالی به بافت اجتماعی و فرهنگی جامعهی کُردی بیندازیم. با توجه به بستر زیسته تاریخی، جغرافیای، سیاسی این ملت، تنوع و تکثر جزو لاینفک شکلگیری ساخت اجتماعی و فرهنگی این جامعه است. براین اساس، پذیرش این تفاوتها و تنوعها مبتنی بر شرایط جغرافیای ملت کُرد و سکونت در کشورهای مختلف و همچنین تعامل با اقوام و ملتها با فرهنگ و زبانهای گوناگون، فرهنگ مدار کردن با دیگران به طور طبیعی در میان عموم مردم رواج داشته است.
دفاع شجاعانه ازکیان خود درحین نوعدوستی از شاخصهای فرهنگی این ملّت بوده است. حفظ همبستگی و انسجام خانوادگی، طایفهای و اجتماعی از مبانی آموزشی و تعالیم تربیتی و همچنین این موارد جزو اصول جامعهپذیری به عنوان میراثی مؤکد گذشتگان برای نسلهای نو کُرد زبان تلقی میشد.
پس از پیدایش نظام دولت- ملتها و ظهورساختارهای مدرن، تفکیکها و مرزبندیهای هم به تبع آن، مشخص و تشدیدتر شد. تلاشها و مبارزه برای گسترش قلمروهای نفوذ خود، بالا کشیدنها، کسب دارایی و مالکیتها حتی اگر به قیمت ضایع نمودن، تجاوز به حقوق و منافع و مصالح دیگران هم تمام شود، افزایش پیدا نمود. احزاب، گروهها و طیفهای مختلف با ایدئولوژی گوناگون ظهور و بروز پیدا کردند. در چنین فضای ترسیم شده، پدیده رقابت وارد بازی تعاملات میشود. به دنبال این ظهور، حس برتریجوییها، خودبینی و نادیدهانگاری دیگران روز به روز بیشتر شیوع پیدا نمود.
تبلیغات به عنوان یک ابزار قدرتمند و تأثیرگذار در طول تاریخ تحولات جامعه بشری سبک و سیاق تازهای یافت. قالبها و روشهای سنتی پوستاندازی نمود. بهتبع گسترش تکنولوژیهای جدید و پیدایش رسانههای نوین، نظام ارتباطات بین جوامع، گروهها و اشخاص نیز دستخوش تغییر و تحولات جدی شد.
قدرت مانور رسانهها در جریانسازی و جهتدهی افکار عمومی و برجستهسازی گوشههای مورد نظر خودشان از وقایع، مسایل و دغدغههای جوامع و ملتها روز به روزگسترش پیدا کرد. بکارگیری تکینکهای اقناع مخاطب و شگردهای جریانسازی، میزان و روند تأثیرگذاری پیامهای منتشر شده و ارسالی به مخاطب و کاربران را دچار تغییر شگرفی نمود.
به عبارت دیگر مخاطب امروزی در زیر آسمان مهآلود و بارش طوفانزای بمبافکنهای اخبار و اطلاعات رسانهها، گاهی دچار نوعی تسلیم و پذیرش محض، همراهی بدون تحقیق و ناشر بدون تفهیم شده است. هرچند وجود کنشگران فعال و مخاطبان اهل تشخیص هم غیرقابل انکاراست امّا حجم تابآوریها در مقابل هجمه تبلیغاتها اندک است.
جامعهی کُردی هم بدور از توصیفات بیان شده قبلی نبوده است. تحولات تاریخی در بافت اجتماعی و فرهنگی و همچنین پیدایش احزاب، گروهها، جریانها، شخصیتها و رهبران جدید با خط مشی فکری، سیاسی و ایدئولوژیهای متفاوت، فضای جدیدی را در عرصه تعاملات و ارتباطات این جامعه بوجود آورده است. تجربه نشان داده است جریانهای که ابزار رسانه قدرتمند و به روزتری در اختیار داشتهاند، درهژمونی قالب نمودن افکار مورد نظر خود نیز موفقتر بودهاند.
به دنبال پیدایش و گسترش شبکههای اجتماعی و نرم جدید شهروند خبرنگاری، هسته سخت ساختار اطلاعرسانیهای قبلی ترک برداشته است و میتوان گفت به طور کلی تغییر فرمت پیدا نمودهاند. بنابراین آنچه مایه تأمل و گاهی حتی تأسف است رعایت نکردن اخلاق حرفهای، چارچوب حریمها و حقوق مسلم همدیگر همچنین پاسداشت انصاف است.
اگر نگاهی متأملانه به جریانسازیهای رسانهای در سالهای اخیر بیفکنیم، به خوبی متوجه خواهیم شد که پشت پرده بسیاری از این بازنماییهای کذایی از واقعیتها و رخ دادها، شگردهای عملیات روانی هدایت شده توسط برنامهریزان هدفمند است.
جریانسازان با به کارگیری ترفندها و تکنیکهای رسانهای، سوژههای مورد نظر خود را به صدر اولویتهای توجه افکار عمومی میکشاند، با تبلیغات گسترده و در قالبهای متنوع توجهها را وارد فاز و مسیر مطمع نظر خود مینمایند.
بنابراین بر مخاطبان هوشمند لازم است در تله این دامهای جریانسازی رسانهای قرار نگیرند و بدون تحقیق و رعایت ضرورتها، هیچ سوژهای را به مسأله اولویتدار زندگی خود تبدیل ننمایند. به ویژه گروههای دلسوز مرجع و اهل فن و نظر، هوشیارانه اجازه ندهند، جریانی و اشخاصی با درگیر نمودن ذهنیت افکارعمومی با سوژههای غیرضروری و گاهاً تاریخ مصرفگذشته، بیش از این چند پارگی را پاشنه آشیل جامعهی کُردی نمایند.
نظرات