به مناسبت ٢١ سپتامبر، روز جهانی صلح و آغاز مهر پاییزی:

«صلح

نه از کبوتر شروع می‌شود

نه از زیتون

بلکه نیایش کوچک گنجشک‌هایی است

که می‌دانند

بهشت

نام قبیله‌ای است در همین نزدیکی!»

 فاطمه بیرانوند (سورا)، سرودی برای صلح

اگر صلح را تنها نبودِ جنگ بدانیم، در روزگار آتش‌بس‌های ناپایدار، سرودن از صلح، آب در هاون کوبیدنی بیش نمی‌نماید. اما صلح در جهان امروزی ما چیزی فراتر از جنگ بین ملت‌هاست. به گفته باروخ اسپینوزا «صلح به معنی نبود جنگ نیست بلکه فضیلتی است که از نیروی جان، مایه می‌گیرد و همان‌طور که آزادی به چم زندانی نبودن نیست صلح هم به چم نبود جنگ نیست.»(صلح جاویدان و حکومت قانون)

کریشنامورتی صلح را وضعیتی می‌داند که در آن تمام مناقشات و مسائل حل شده‌اند و هر نوع واکنش به جنگ را زمینه‌ای برای مناقشات بعدی می‌داند. در تفکر کریشنامورتی ما بخشی از دنیا هستیم و برخورد با مسئله به‌عنوان مشکلی در بیرون از وجود ما اشتباه است.

به‌این‌ترتیب، صلح چیزی فراتر از بازیچه‌ی دست سیاست‌مداران است. صلح حاصل برآیند یکایک رفتارهای ما در قبال خود و دیگری است. دیگر لازم نیست تا کلاه‌خود آهنین و زره به تن داشته باشیم تا از زمره‌ی ناقضین صلح به شمار آییم؛ همین‌که در باورمان راضی به کشته‌شدن یکی از طرفین جنگ باشیم، ناقض صلحیم. همین‌که برای قربانیان جنگ اشک بریزیم اما با اشتباهات دیگران مهربانانه تا نکنیم، شاخه‌ی زیتون را شکسته‌ایم. اگر به سخنان کودکانمان گوش نسپاریم، آنان را مهیّای جنگی بالقوه کرده‌ایم و کبوترِ صلح را به مقتل برده‌ایم. اگر به زنان به دیده‌ی تحقیر بنگریم و فردیتشان را به رسمیّت نشناسیم، کمر به نسل‌کشیِ پنهانی بسته‌ایم که با خون کبوترانِ صلح، سیراب شده است.

نیل به صلح از طریق آرامش درونی حاصل می‌شود. کسی که با درون خویش به صلح ننشیند، با دیگری به صلاح نیست. به قول آن ضرب‌المثل معروف، «صلح از یک لبخند آغاز می‌شود» و لبخند از نهادی آرام و شاداب و درونی با صفا نشأت می‌گیرد.

صلح، عجین‌شده با مهرِ سحرگاهان پاییز است. مهر الفبای صلح است، مهر امسال را مهر بیاموزیم. مهر را در نهاد خود قرار دهیم تا شاهد صلحی پایدار باشیم.