زکات و چگونگی مصرف آن، با توجه به وضعیت کنونی جامعه بسیار حایز اهمیت است. خوشبختانه طبقه‌ی مرفه جامعه‌ی ما را افرادی معتقد و اهل پرداخت زکات تشکیل داده‌اند و این از بزرگ‌ترین مزایای یک جامعه، جهت پیشرفت آن می‌تواند باشد که الحمدلله ما از آن بی‌بهره نیستیم.
تا کنون وجوه زکات به‌صورت سنتی تقسیم می‌شده مثلاً تقسیم برنج –گوشت و وجه نقد ولی این نحوه‌ی تقسیم تا چه حد می‌تواند اهداف زکات را برآورده نماید؟ ولی آنچه از ظاهر امر مشخص است نتوانسته آنچه را که مد نظر اهداف زکات است برآورده کند.
وضعیت معیشتی در جامعه تغییر کرده، افزایش تعداد بیکاران، بی‌رغبتی جوانان برای ازدواج به دلیل مشکلات مالی و عواقبی که در جامعه به تبع این مسایل با آن مواجه می‌شود؛ روی آوری جوانان به تفریحات ناسالم، نگرانی خانواده‌ها از امتناع جوانانشان از ازدواج، رشد منفی جمعیتی جامعه و... پس توزیع زکات با روش‌های فوق الذکر نمی‌تواند نیازهای جامعه و فلسفه‌ی زکات را که به نوعی فراهم نمودن شرایطی اقتصادی و رفاهی برای طبقات پایین‌تر جامعه به منظور برطرف نمودن حداقلی فواصل طبقاتی می‌باشد را تأمین نماید بلکه فقط نیاز یکی دو وعده غذا را تأمین می‌کند پس ارائه و برسی راه‌حل‌های جدید برای جمع‌آوری و مصرف وجوه زکات ضروری به نظر می‌رسد، باید شرایطی فراهم شود که زکات جامعه را به‌صورت متمرکز جمع آوری و به جای مصرف اصل آن، منافع حاصل از به کارگیری آن را صرف مصارف مشخص شده شرعی نمود به نحوی که اصل زکات جمع آوری شده پس‌انداز و سرمایه‌ای برای طبقات مختلف جامعه به‌خصوص طبقه ضعیف شود، باید این وجوه جمع آوری و سرمایه‌گذاری شوند و با این کار برای حل مسایل مهم جامعه از جمله موارد زیر گام‌های مناسبی برداشت:
۱-بیکاری مشکلات معیشتی و فرهنگی جامعه.
۲-جلو گیری از ازبین رفتن وجوه جمع آوری شده.
۳-تقسیم منافع حاصل از سرمایه‌گذاری بین مصارف شرعی آن.
سناریوهای متعددی برای این سرمایه‌گذاری می‌توان مطرح نمود، نظرات تخصصی و فنی صاحب‌نظران می‌تواند در انتخاب بهترین سناریو مثمر ثمر واقع شود.
من به اختصار راه‌حل خود را در این زمینه بیان می‌کنم انتظار دارم دوستان با نظرات خود در جهت بهتر شدن و نقد آن کمک کنند:
۱-آمارگیری دقیق از اهالی ساکن در روستا با در نظر گرفتن فاکتورهای مهم از جمله تعداد بیکاران، دانشجویان، وضعیت معیشتی خانوار‌ها.
۲-تقسیم بندی جامعه با توجه به نتایج آمارگیری به گروه‌های مختلف مثلاً فقیر، متوسط، خوب و بیکار، دانشجو و...
۳-تشکیل یک شرکت تعاونی عام.
۴-تقسیم وجوه جمع آوری شده از زکات و صدقات به سهام تعاونی و در نظر گرفتن درصدهایی از سهام برای گروه‌های تعین شده در مرحله آمارگیری.
۵-در نظر گرفتن درصدی از سود شرکت برای فعالیت‌های فرهنگی، مذهبی، ورزشی و عمران و تسهیلات ازدواج جوانان روستا.
برای مثال: مبلغ سهام طبقه ضعیف جامعه یا پایین‌ترین گروه از گروه‌های مشمول دریافت زکات ۱۰۰درصد از محل زکات جمع آوری شده پرداخت شود یا طبقه دانشجو ۴۰درصد متوسط ۳۰درصد و بقیه نقداً از آن‌ها دریافت شود و طبقه بالای جامعه در صورت تمایل برای عضویت سهام خریداری نمایند (تقسیم بندی‌ها و درصد‌های فرضی می‌باشند)
حال موضوع تعاونی می‌تواند تولیدی و یا توزیعی و در زمینه‌های مختلف باشد این بستگی به نظرات و پیشنهادهای مطرح شده دارد ولی بنده پیشنهادم در این زمینه را به شرح زیر بیان می‌کنم:
موضوع تعاونی با توجه به شرایط منطقه از نظر باغداری و اینکه اکثر اهالی روستا باغدار می‌باشند و اینکه از لحاظ محصولات خشک‌بار در شرایط نسبتاً خوبی قرار دارد می‌تواند (جمع آوری، بسته‌بندی و توزیع محصولات کشاورزی و باغی) قرار داد.
یعنی فعالیت اصلی شرکت: پیش خرید محصولات باغداران که خودشان هم عضو شرکت می‌باشند و یا خرید در فصل محصول، بسته‌بندی بهداشتی محصولات و در نهایت بازاریابی و فروش آن به صورت ایجاد یک شبکه توزیعی در سطح کشور از طریق دانشجویان روستا و علاقمند در شهرهای مختلف با پرداخت پورسانت بازاریابی و در آخر توزیع سود حاصل از فعالیت‌های شرکت بین گروه‌های تعریف شده زکات و سهام‌داران.
حداقل مزایای طرح:
۱-جلوگیری از به هدر رفتن منابع و زکات و صدقات جمع آوری شده در روستا به‌صورت مصارف سنتی.
۲- حفظ اصل سرمایه و تقسیم وجوه لازم بین گروه‌های تعریف شده مشمول زکات.
۳- عضویت تمامی افراد روستا در شرکت تعاونی.
۴- اطمینان باغداران از خرید محصولاتشان توسط شرکت و از اینکه علاوه‌بر دریافت سود مستقیم فروش از سود شرکت هم منتفع می‌شوند.
۵- ایجاد فرصتی برای دانشجویان روستا که با بازاریابی محصولات شرکت بتوانند کمک هزینه تحصیلی خود را تأمین کنند.
۶-اشتغال حداقل ۵نفر به صورت مستقیم و چندین نفر به صورت غیرمستقیم و کمک در جهت بهبود وضعیت اشتغال در روستا.
۷-اجرای فعالیت‌های مختلف فرهنگی ورزشی و عمرانی از محل درصد تعین شده برای این مورد بدون نیاز به جمع آوری مجدد وجوه، با توجه به اینکه هر ساله باید زکات پرداخت شود می‌توان مبالغ جدید جمع آوری شده را دوباره به سهام تبدیل و صرف توسعه شرکت و سرمایه‌گذاری آن در بخش‌های دیگر نمود.
لازم به ذکر است به منظور نگهداری وجوه زکات و صدقات تا زمان اجرای طرح می‌توان یک صندوق با عنوان صندوق سرمایه‌گذاری اشتغال و ازدواج جوانان تشکیل و وجوه را در یک حساب سپرده کوتاه‌مدت درصد‌دار با در نظر گرفتن نظرات شرعی علما و وضعیت تورم نگهداری نمود.
به امید روزی بهتر و آبادانی بیشتر برای جامعه
نظرات