این دفتر در بیانیه‌ای افزود: «امروز بیش از 300 هزار آواره از مردم فلسطین بزرگ از استان‌های جنوب و مرکز به استان‌های غزه و شمال بازگشتند، از طریق خیابان‌های الرشید و صلاح‌الدین، پس از 470 روز از جنگ نسل‌کشی که ارتش اشغالگر اسرائیل مرتکب شد».

پیش از این، حماس اعلام کرده بود که بازگشت صدها هزار فلسطینی، «برغم اشغالگران» اسرائیلی، «تجلی قدرت ملت فلسطین در شکست اشغال و تحقق رویای بازگشت است».

این گروه در بیانیه‌ای جداگانه افزود: «صحنه تاریخی بازگشت آوارگان ما، و این سیل انسانی که به سوی شمال روانه شده است، اکنون توهمات اشغالگران فاشیست را در مورد تهدید و اخراج مردم ما یا تحت فشار قرار دادن و ارعاب آنان و منصرف کردن‌شان از گزینه مقاومت و ریشه‌دار شدن در این سرزمین در هم می‌شکند».

از زمان اعلام شب گذشته توافق برای بازگشت آوارگان، هزاران نفر در «تلّه النویری» در النصیرات واقع در مرکز غزه تجمع کردند و شب را روی زمین خوابیدند و زیر آسمان قرار گرفتند، در حالی که دیگران چادرهای موقت برپا کردند، در شرایطی پرتنش که از هرگونه ناامنی یا تنشی که ممکن است مانع بازگشت آنان شود، بیم داشتند.

اختلافی میان حماس و اسرائیل در مورد زمان شروع بازگشت آوارگان وجود داشت، که قرار بود روز یکشنبه آغاز شود، اما اسرائیل با این بازگشت مخالفت کرد، به دلیل اصرار بر آزادی یک گروگان که ادعا می‌کرد غیرنظامی است، در حالی که حماس تأکید داشت او «نظامی» است، اما میانجی‌ها برای رسیدن به توافقی اقدام کردند که منجر به شروع بازگشت در روز دوشنبه شد.

بر اساس آنچه که «الشرق الاوسط» گزارش کرده است، حرکت آوارگان پس از ادای نماز فجر توسط بسیاری از بازگشت‌کنندگان آغاز شد و سپس آن‌ها حرکات تانک‌های ارتش اسرائیل را که به تدریج عقب‌نشینی می‌کردند، نظارت کردند. پس از آن، جوانان به سرعت در حال دویدن به سوی شمال غزه حرکت کردند، و به زودی ده‌ها هزار نفر از مردم پیاده به سمت شمال غزه به راه افتادند.

ویرانی وسیع

در جریان جنگی که پس از حمله حماس به جنوب اسرائیل در 7 اکتبر 2023 آغاز شد، حدود 650 هزار فلسطینی از شمال غزه آواره شدند، جنگی که به گفته مقامات اسرائیلی منجر به کشته شدن 1200 نفر و اسارت 251 گروگان شد.

بر اساس داده‌های وزارت بهداشت غزه، حملات اسرائیلی به منطقه از آن زمان، منجر به کشته شدن بیش از 47 هزار فلسطینی شده است. بسیاری از فلسطینی‌ها مجبور به جابجایی چندین‌باره شدند، زیرا اسرائیل مناطق غزه را به‌عنوان مناطق انسانی مشخص می‌کرد و سپس آن‌ها را تخلیه می‌کرد، قبل از اینکه حملات هوایی و زمینی در آن مناطق اجرا شود.

اکنون بیشتر غزه به ویرانه تبدیل شده است. دفتر رسانه‌ای دولتی تحت مدیریت حماس در غزه اعلام کرده که بازگشت‌کنندگان به شمال نیاز به حداقل 135 هزار چادر و پناهگاه دارند و در تلاشند تا زندگی خود را در میان خرابه‌های خانه‌هایشان بازسازی کنند.

طبق مفاد توافق آتش‌بس، قرار بود که ساکنان شمال غزه به این منطقه در آغاز هفته بازگردند، اما اسرائیل اعلام کرد که حماس توافق را با عدم آزادی گروگان غیرنظامی اربیل یهود نقض کرده است و مسیرهای عبوری را بسته نگه داشت.

در شب گذشته (یکشنبه)، میانجیگران قطری اعلام کردند که حماس موافقت کرده است تا یهود و سرباز آجام بیرگر و یک گروگان دیگر را روز پنج‌شنبه آزاد کند، یعنی دو روز پیش از موعد مقرر برای آزاد کردن سه گروگان دیگر در روز شنبه، بنابراین اسرائیل موافقت کرد که بازگشت ساکنان به شمال غزه از صبح امروز (دوشنبه) آغاز شود.

حماس همچنین فهرستی از اسامی تمامی گروگان‌هایی که در مرحله اول توافق آتش‌بس که شش هفته به طول می‌انجامد، قرار است آزاد شوند، تحویل داده است.

25 گروگان زنده هستند

یک مقام ارشد حماس به خبرگزاری «رویترز» گفت که این گروه فهرستی از اسامی 25 گروگان زنده از میان 33 نفر که قرار است در مرحله اول آتش‌بس آزاد شوند، به میانجی‌ها تحویل داده است. این فهرست شامل هفت گروگانی است که از زمان شروع آتش‌بس در 19 ژانویه (بهمن) آزاد شده‌اند.

سخنگوی دولت اسرائیل اعلام کرد که گروگان‌های 25 نفره‌ای که حماس فهرست اسامی‌شان را ارائه کرده، هنوز زنده‌اند، اما هشت نفر دیگر توسط حماس کشته شده‌اند. هویت کشته‌شدگان و کسانی که زنده مانده‌اند هنوز مشخص نشده است، که باعث ایجاد احساس امید و وحشت در خانواده‌های گروگان‌ها شده است.

مقامات اسرائیلی قبلاً نگرانی‌های زیادی در مورد وضعیت گروگان شری بیباس و دو فرزند او که در زمان ربوده شدن از جنوب اسرائیل 4 و 10 ساله بودند، اعلام کردند. عوفری بیباس، خواهر شوهر گروگان، گفت که هفته‌های اخیر برای خانواده بسیار دردناک بوده است. شوهر شری، یاردین بیباس، نیز در غزه گروگان است، اما به‌طور جداگانه از خانواده‌اش ربوده شده است.

عوفری به رادیو کان اسرائیل گفت: «ما در میان دریایی از شایعات منتظریم. هیچ چیز قطعی نداریم و هنوز به امید دیدار آن‌ها اینجا با یاردین منتظریم».

رهبری حماس و ساکنان غزه با پیشنهاد رئیس‌جمهور آمریکا دونالد ترامپ مبنی بر پذیرش فلسطینی‌ها از غزه در اردن و مصر مخالفت کردند. این پیشنهاد نگرانی‌های قدیمی فلسطینی‌ها را از اخراج دائمی از سرزمینشان برانگیخت.

منتقدان اظهارات ترامپ را «پاکسازی قومی» می‌دانند. بر اساس توافق آتش‌بس، تنها غیرمسلحان اجازه بازگشت به شمال غزه را خواهند داشت. وسایل نقلیه مشمول بازرسی با اشعه ایکس برای کشف هر گونه سلاح یا مواد منفجره خواهند شد. ارتش اسرائیل به ساکنان غزه هشدار داده که هیچ سلاحی با خود نبرند و از نزدیک شدن به نیروهای اسرائیلی در هیچ مکانی خودداری کنند.

ساکنان بازگشت‌کننده به شمال گزارش دادند که نیروهای امنیتی مصری بر بازگشت فلسطینی‌ها در وسایل نقلیه در مسیر اصلی صلاح‌الدین از شمال به جنوب نظارت می‌کنند و نیروهای پلیس حماس نیز در نزدیکی آن‌ها حضور دارند.

مصطفی ابراهیم، یکی از ساکنان غزه گفت: «در ایست بازرسی تقاطع نتساریم، نیروهای ارتش مصر با دستگاه بازرسی خودرو ایستاده‌اند، آن‌ها با محبت با بازگشت‌کنندگان برخورد کرده و عبور سریع آنان را تسهیل می‌کنند و این فرایند طی چند دقیقه انجام می‌شود».

سخنگوی دولت اسرائیل همچنین اعلام کرد که یک شرکت امنیتی خصوصی آمریکایی نیز در عملیات بازرسی مشارکت خواهد کرد.