بیست و پنجمین همایش دانش‌آموختگان دارالعلوم مکی زاهدان با شرکت علما، اساتید، مسئولین و جمع کثیری از اهل سنت استان و جمعی از مهمانان از سرتاسر ایران در زاهدان برگزار شد. سنی انلاین تعداد شرکت کنندگان امسال را ۲۰۰ هزار نفر برآورد کرده است.
برنامه‌های همایش یک روزه ختم بخاری مطابق هر سال در مناسبت تقویمی مبعث پیامبر اکرم (ص) برابر با ۲۷ رجب و ۱۶ اردیبهشت ماه۹۵ با ایراد سخنرانی توسط علما و صاحب نظران، اجرای سرودهای مذهبی، تقدیم جوایز به حفاظ و فارغ التحصیلان دارالعلوم در محل برگزاری نماز جمعه اهل سنت انجام گردید.
در مراسم امسال ختم بخاری جناب مولوی عبدالحمید اسماعیل زهی که این مراسم به همت و ابتکار او برگزار می‌شود در سخنانی اظهار داشت:
مسیر جامعه اهل‌سنت ایران مسیر اعتدال است. در میان ملت شریف ایران احساس سربلندی می‌کنیم که به سخن تفرقه‌افکنان گوش نسپردیم و در راستای وحدت گام برداشته‌ایم ما تفاوتی بین شیعه و سنی قایل نیستیم. در هر نقطه از جهان که برادران شیعه ما مورد هجوم قرار گرفته‌اند، ما آن را ملامت و محکوم کرده‌ایم.
وی افزود: امروز هیچ‌کس از شیعه یا سنی حمایت نمی‌کند. همه ما باید از اصل اسلام حمایت کنیم. امروز نباید اهل‌سنت از شیعه و شیعه از اهل‌سنت احساس خطر کند، بلکه کسانی برای شیعه و سنی و دین اسلام خطرناک‌اند که مشکلات موجود را در کشورهای اسلامی به‌وجود آورده‌اند. بزرگ‌ترین تهدید برای اسلام کسانی‌اند که دنبال حذف اسلام و ضربه‌زدن به مسلمانان هستند. امروز صهیونیزم بین‌الملل و استکبار جهانی دشمن شیعه و سنی هستند که آرزوی نابودی اسلام را در سر می‌پرورانند.
مولوی عبدالحمید در فرازی دیگر از سخنان خود راهکار پیگیری مشکلات جامعه اهل سنت را گفتمان و قانون دانسته و از مسئولین نظام خواستار گشایش و توجه خواسته‌های اهل سنت شد.
وی نگاه فراقومی و فرامذهبی و تلاش‌های دولت روحانی را برای حل مشکلات اقوام و مذاهب ستود و اشاره داشت: اگرچه در بعضی از مناطق سنی‌نشین کارهای خوبی انجام شده است، اما در بسیاری دیگر از مناطق هنوز اقدامی نشده و نیاز به توجه بیشتر است.
مولوی عبدالحمید ضمن درخواست «برخورداری اهل سنت از آزادی‌های قانونی» تاکید کردند: ما مانند هشت سال دفاع مقدس همچنان از تمامیت ارضی کشور خود دفاع می‌کنیم وانتظار داریم آزادی‌های ما بیشتر تأمین شود و اهل‌سنت در کلان‌شهر‌ها، به‌ویژه در تهرانِ بزرگ بتوانند مسجد و نمازخانه داشته باشند و به عبادت پروردگار بپردازند.
در بخش دیگری مدیریت دارالعلوم مکی زاهدان اظهار داشت:
پیام ما از این مراسم به کشورهای اسلامی و حکام مسلمان آن است که به منافع همه مسلمانان بیندیشند. کشورهای اسلامی و گروه‌های درگیر به‌خاطر منافع خودشان و مسلمانان با یکدیگر بنشینند و از طریق مذاکره و گفتمان مشکلاتشان را حل کنند.
جناب مولوی عبدالحمید، در بخش نخست سخنان خود در بیست‌وپنجمین همایش دانش‌آموختگی دارالعلوم زاهدان، با بیان عظمت و جایگاه بزرگ قرآن کریم اظهار داشت: خداوند متعال نعمت بسیار بزرگی به ما عطا فرموده است که دیگر ملت‌ها از آن محروم هستند. اگر آمریکا، چین و روسیه و دیگر کشورهای شرقی و غربی بر پیشرفت‌های مادی خود می‌بالند و یا ادیان باطله بر آموزه‌های تحریف‌شده‌ی خود ناز می‌کنند و فخر می‌فروشند، مسلمانان مفتخر به داشتن معجزه‌ای ماندگار هستند که در هر زمان پاسخگوی نیازهای بشر است. قرآن در هر زمان و مکانی نیازهای جامعه بشری را رفع کرده است اگر انسان‌ها به تعلمیات آن عمل کنند.
وی با طرح این پرسش که وقتی فکر می‌کنیم چرا مسلمانان با مشکلات و بحران‌ها مواجه هستند، چرا علما و اندیشمندان با بن‌بست مواجه شده‌اند؟ چرا قضیه فلسطین حل نمی‌شود؟ اظهار داشت: به این نتیجه می‌رسیم که از قرآن کریم دور شده‌ایم و آموزه‌های نبی کریم صلی‌الله‌علیه‌وسلم را رها کرده‌ایم. بیشتر مسلمانان، حتی بسیاری از اهل علم فرصت تلاوت قرآن را ندارند. ما در میدان عمل کم آورده‌ایم و از احکام فاصله گرفته‌ایم.
وی در ادامه تاکید کرد: راه نجات ما فقط در اسلام است. اسلام دینی‌ست که حضرت ابراهیم علیه‌السلام بر آن عمل کرد. حضرت ابراهیم تسلیم احکام خدا بود. اسلام نیز از ما اطاعت و فرمانبرداری می‌خواهد. حل مشکلات ما در فرمانبرداری است.
مولوی عبدالحمید ضمن اشاره به حضور خواهران در این همایش گفت:
پیام این مراسم به خواهران این است که خدا را از یاد نبرند. عزت دنیا و آخرت خواهران و مادران در پیروی از راه حضرت عایشه، فاطمه و همه صحابیات است. مدهای جدید، طلا و جواهرات و دنیا برای خواهران و مادران عزت نمی‌آورد. این چیز‌ها آنان را و یادشان را ماندگار نمی‌کند.
وی افزود: امروز جوانان و بانوان ما مورد حمله و تهاجم هستند. شبکه‌های ماهواره‌ای با تبلیغات و یورش فرهنگی می‌خواهند زنان و جوانان را از عفت دور سازند.
ریاست شورای هماهنگی مدارس دینی اهل‌سنت استان سیستان‌وبلوچستان در پایان سخنانشان از تمام مردم عزیز زاهدان به‌خاطر مهمان‌نوازی، از ستاد انتظامات مسجد مکی زاهدان و از همه کسانی که به هر نحوی در برگزاری این همایش نقش داشته و همکاری کرده‌اند تشکر و قدردانی کردند و برای آن‌ها دعای خیر کردند.
آیت الله سلیمانی امام جمعه اهل تشیع زاهدان هم که در این همایش حضور یافته بود تاکید کرد که این همایش در وحدت و امنیت و محبت ریشه دارد.
وی ادامه داد: امروزصبح جمعی از علمای شیعه حضور یافته‌اند و صحبت کرده‌اند؛ برابری و دوستی یعنی همین. «أن اقیموا الدین ولا تتفرقوا فیه»، سفارش پیامبران است که دین اقامه شود و تفرّقی نباشد. یعنی اگر تفرّق باشد، اقامه امکان‌پذیر نیست.
آیت‌الله سلیمانی در ادامه به اوضاع نابسامان سوریه اشاره کرد و اظهار داشت: امروزه در سوریه مسلمانان کشته می‌شوند. امنیت اسرائیل تامین شده است و می‌گویند در مدت شصت سال اسرائیل چنین امنیتی نداشته است.
سلیمانی در بخش دیگری از سخنان خود ادامه داد: این برادری و اخوت که به برکت جمهوری اسلامی و آرمان‌های انقلاب، امام و رهبری حاصل شده است، باید حفظ شود. رهبری فرمودند هم به مقدسات و هم به بزرگان احترام گذاشته شود. همه ما مسلمانیم؛ دین، قرآن و پیامبر و شعار ما یکی است. اما بدانیم که دشمن محال است از ما دست بردارد.
از جمله دیگر شخصیت‌های اهل سنت و تشیع که در این همایش به ایراد سخنانی پرداختند، دکتر سید احمد هاشمی معاونت تربیتی جماعت دعوت و اصلاح، دکتر جلال جلالی‌زاده از نمایندگان ادوار مجلس، مولوی بهزاد فقهی، دکتر بی‌آزار شیرازی، آیت الله مهدی احدی از اساتید درس خارج حوزه علمیه قم، شیخ صالح خردنیا امام جمعه داماهی بندرعباس، مفتی محمد قاسم قاسمی، مولوی عثمان قلندرزهی بودند.
مولوی آصف احمدی به عنوان نماینده دانش آموحتگان سال ۹۵ طی سخنانی راه نجات جهان را رهبری شخصیت‌های قرانی دانسته و برای ایجاد چنین شخصیت‌هایی به تعامل سازنده با قران مبتنی بر ایمان به این کتاب آسمانی، تلاوت و تدبر در آن و اجرای دستورات آن و نشر و گسترش فرهنگ قرانی در جامعه تاکید کرد.
دکتر سید احمد هاشمی با ایراد سخنانی به تلاش در مورد گسترش فرهنگ دگرپذیری پرداخت. وی ضمن تقدیم سلامهای دبیرکل جماعت دعوت و اصلاح به مولوی عبدالحمید و حضار همایش تنوع و دگرپذیری را فرصتی برای شناخت بیشتر و کاهش تنازع و اختلاف دانست و بر ریشه‌ی نبوی و قرانی این سنت تاکید کرد.
مولوی فقهی طی سخنانی در مورد اندیشه‌ی علامه اقبال لاهوری و فراحزبی و فرا جناحی بودن دیدگاه وی تاکید نمود و وی را اندیشمندی توانا متخلق به سادگی و تواضع دانست.
دکتر بی‌آزار شیرازی در مورد ارمغان بعثت که اخلاق تالیف قلوب است اشاره داشت و بر تبدیل علم به عمل و تزکیه تاکید کرد، وی سر کثرت جمعیت احناف را دفاع جانانه امام ابویوسف و امام شیبانی از مذهب و تلاش برای فقه مقارن توسط امام شیبانی با تالیف کتاب الحجه علی اهل المدینه دانست، وی رواج اختلافات را از زمان بر سر کار آمدن ممالیک و دور شدن مذاهب فقهی از یکدیگر برشمرد.
آیت الله مهدی احدی هم در سخنان خود به تقویت چهار عنصر آگاهی، ادب، قدرت و مسئولیت در بین مسلمانان اشاره کرد و به تلاش در جهت زدودن شرک از جهان و احیای سنت‌ها تاکید کرد.
دکتر جلال جلالی‌زاده هم محور سخنان خود را به امکان تطبیق سنت نبوی در عصر حاضر اختصاص داد و از اخلاق پیامبر خدا در انسانیت، تعهد، مسئولیت، برابری، عدالت و ضد تبعیض بودن نکاتی بیان داشت. وی بر تجدید ایمان و معرفی عقلانی دین و سنت تاکید کرد.
مولوی محمدقاسم قاسمی به بیان نکاتی از سیره نبوی در مورد معراج پیامبر پرداخت و پیام معراج را تحمل سختی‌ها در راه الله دانست که انسان به اوج عزت می‌رسد.
لازم به ذکر است که در روز چهارشنبه محمدکریم صالح، مدیر حوزه علمیه رحمة‌للعالمین سراوان، ماموستا سیدحسین واژی عضو شورای مدیریت دارالعلوم صلاح الدین ایوبی پیرانشهر و عبدالله حسینی مسئول امور قرانی شورای عالی اهل سنت جنوب هم سخنانی ایراد کردند.
قابل ذکر است که در طی هفته گذشته مراسمهای مشابهی در کنارک، گشت سراوان وخاش با تجلیل از دانش آموختگان و حافظان خواهر و برادر برگزار شد.
در ختم بخاری امسال زاهدان از ۱۹۳ فارغ التحصیل برادرو۱۳۳ خواهر، ۱۰ خواهر حافظ و ۴۵ حافظ برادرتجلیل بعمل آمد.
ماه رجب پایان سال تحصیلی طلاب است و مدارس، خود را مهیای جشن فارغ التحصیلی آنان می‌کنند. مراسمی که به ختم بخاری شهرت یافته است.
آخرین درس از برنامه درسی طلاب علوم دینی کتاب صحیح بخاری است که با فراگرفتن آن «مولوی» می‌شوند عنوانی که معادل آن برای خواهران «فاضله» است. و البته هر سال تعدادی از طلاب رشته حفظ نیز به جمع حافظان قرآن می‌پیوندند.
در سال ۱۳۶۶ دارالعلوم زاهدان که به حوزه مکی نیز اشتهار دارد برای اولین بار جشن فارغ التحصیلی را که به مراسم ختم بخاری مشهور گردیده برگزار کرد و از دهه ۷۰ گسترش و عمومیت یافت و حضور گسترده مردم و علمای سطح استان و کشور را در پی داشت و سال به سال بر گستردگی آن افزوده شد.
دارالعلوم زاهدان در سال ۱۳۴۹ توسط مرحوم مولوی عبدالعزیز ملازاده رحمه الله بنیان نهاده شده و پس از وی توسط مولانا عبدالحمید اسماعیل زهی حفظه الله مدیریت می‌شود. و بیش از دوهزار طلبه دارد.
دیگر مدارس دینی مهم و قدیمی بلوچستان نیز از آن تبعیت کرده و در اکثر مدارس دینی ختم بخاری با حضور گسترده مردم برگزار می‌گردد. اما هنوز پرجمعیت‌ترین ختم بخاری متعلق به دارالعلوم زاهدان است.
این مراسمات که از بزرگ‌ترین گردهمآیی‌های اهل سنت ایران هستند بطور معمول در ماه رجب انجام می‌شوند و عمده مدارس مهم و پرسابقه استان در نیمه دوم رجب مراسم ختم بخاری می‌گیرند که طبق سنت سالیان گذشته دارالعلوم زاهدان در ۲۷ رجب میزبان مردم و علمایی بود که در ختم بخاری شرکت می‌کنند.
در این مراسم علما، و اندیشمندانی از مناطق مختلف به ایراد سخن می‌پردازند و در پایان، به صورت نمادین آخرین حدیث صحیح بخاری در اشاره به اتمام نصاب درسی طلاب خوانده می‌شود:
«کلمتان خفیفتان فی اللسان، ثقیلتان فی المیزان، حبیبتان الی الرحمن: سبحان الله و بحمده، سبحان الله العظیم».
نظرات