دست در دست هم برای دگرگونی بنیادین
چهارمین روز جهانی آموزش (٢٤ ژانویه برابر ٤ بهمن) را در زمانی برگزار می‌كنیم كه جهان ما در یك نقطه عطف قرار دارد. شكاف نابرابری‌ها، سیاره‌ای آسیب دیده، قطبی شدنِ رو به رشد و تاثیر آسیب‌زای یك همه‌گیری جهانی، ما در آستانه این گزینش نسلی قرار می‌دهد كه مسیری ناپایدار را ادامه دهیم یا مسیر را به طور بنیادین دگرگون كنیم.
دگرگونی آینده نیازمندِ تعادلی تازه، فوری و برقراری ارتباط‌مان با یكدیگر و با طبیعت، همچنین با فناوری كه در زندگی‌های‌مان نفوذ می‌كند و فرصت‌های پیشرفت را دراختیار قرار می‌دهد اما نگرانی‌های جدی درباره برابری، فراگیری و مشاركت دموكراتیك برمی‌انگیزد.
آموزش كلیدِ تعیین مسیر به سوی برابری بیشتر و پایدارتر است، اما آموزشِ میلیون‌ها كودك، جوان و بزرگسال در حال شكست است [چراكه] در معرضِ فقر، خشونت و بهره‌كشی قرار گرفتن‌شان رو به افزایش گذاشته است. همه‌گیری كووید١٩ بحران‌های پیشین آموزش و پرورش را شدت بخشیده و همچنین تكیه بر فناوری دیجیتال برای یادگیری، محرومیت و نابرابری‌های جنسیتی را ژرف‌تر كرده است. بدون كارهای اصلاحی، پشتیبانی از آموزگاران و افزایش منابع مالی، زیان‌دیدگی یادگیری و بازماندگی از آموزش ادامه خواهد یافت و پیشرفت به سوی «هدف‌های توسعه پایدار» وارونه می‌شود و این محروم كردن جوانان از فرصت‌ها و یك آینده با شرافت است.
یونسكو در نوامبر ٢٠٢١ گزارش جهانی تازه‌ای درباره آینده آموزش، با عنوان بازانگاری آینده‌ی‌مان، منتشر كرد: قرارداد اجتماعی تازه‌ای برای آموزش. نزدیك به دو سال طول كشید تا این گزارش از سوی یك كمیسیون جهانی با هدف برانگیختن بحث و البته جنبشی جهانی در راستای تهیه یك قرارد اد اجتماعی درباره آموزش آماده شود. بیش از یك میلیون نفر در فرآیندی جهانی مورد مشورت قرار گرفته‌اند تا اینكه این متنِ مهم كه مدت‌ها چشم به راهش بودیم، خبر داد كه خواستار دگرگونی‌های عمده‌ای در آموزش و پرورش برای ترمیم نابرابری‌های گذشته و افزایش ظرفیت‌مان برای كار مشترك در راستای آینده‌ای پایدارتر و عادلانه‌تر است. این گزارش پاسخ به سه پرسش بنیادین را پیش می‌كشد: چه كاری را باید ادامه دهیم؟ چه كاری را باید رها كنیم؟ چه چیزی را باید خلاقانه بازانگاری كنیم؟ همه‌گیری كووید 19 یادآورِ شكنندگی‌ها و پیوستگی‌های‌مان است. ما با یكدیگر تنها از راه همبستگی و همكاری می‌توانیم دگرگونی پدید آوریم.
این قرارداد اجتماعی تازه یك پیمان ضمنی میان اعضای جامعه در راستای همكاری برای منافع مشترك تایید شده و قابل گسترش از راهِ آموزش، به عنوان حقوقی انسانی، تلاشی عمومی و خیری مشترك، بنا شده است. برای بازتعریف پیوندهای‌مان با یكدیگر، این قرارداد خواستار پداگوژی‌های** همبستگی و همكاری‌ای است كه گوناگونی و كثرت‌گرایی را ارزشمند می‌كند. برای رویارویی با گسترش داده‌های نادرست و تفرقه‌افكنانه كه امروزه گریبان هر جامعه‌ای را گرفته است نیازمند سواد علمی و دیجیتالی هستیم. برای بازتعریف پیوندهای‌مان با سیاره‌مان، یادگیری باید دانش‌آموزان را با ذهنیت‌ها و شایستگی‌های لازم برای مراقبت از آن و توسعه پایدار از راه آموزش، توانمند سازد. بسیار مهم است كه بدانیم آموزگاران در قلب نوشدگی آموزش هستند. همه‌گیری، بیش از هر زمان دیگری نقش بی‌جایگزین آنان را برجسته كرده است. آماده كردن آموزگارانی با شناخت و پشتیبانی‌های حرفه‌ای برای همكاری و نوآوری، تاثیر قدرتمندی بر آینده یادگیری خواهد داشت و در پایان، بازتعریف رابطه‌مان با فناوری آن هم با اطمینان از اینكه ابزارهای دیجیتالی به سود همه و در خدمت همه هستند آغاز می‌شود؛ البته با شروع كردن از حاشیه‌نشین‌ترین‌ها. دگرگونی دیجیتالی باید بر پایه كیفیت و فراگیری باشد.
توانمندسازی آموزگاران، قدرت‌بخشی به منابع مالی و فراهم‌سازی فرصت‌هایی برای یادگیری در طولِ زندگی، شرایطی برای یك قرارداد اجتماعی تازه است. اما بردن آموزش به كانون دگرگونی و معنادار كردن آن برای هر فرد، نیازمند یك دگرگونی سیاسی و اجتماعی برای تقویت كاركردهای عمومی آموزش به عنوان تلاشی مشترك است. این هدف، جنبشی گسترده را می‌خواهد كه دولت‌ها، جامعه مدنی، آموزگاران، دانش‌آموزان و جوانان را دربر می‌گیرد و هوشِ جمعی‌مان را بسیج می‌كند تا آینده‌مان را بازانگاری كنیم. افزون بر این رسیدن به هدف باید بر پایه كارهای شجاعانه، خلاقانه، مراقبت و مقاومت بنا شود؛ هر كدام از این كارها بذر امیدی را خواهند كاشت.
روز جهانی آموزشِ امسال بستری برای نمایشِ مهم‌ترین دگرگونی‌هایی است كه باید تحقق بخشیدنِ به حقوق بنیادین در آموزش و همچنین پایه‌گذاری آینده‌ای پایدارتر، فراگیرتر و صلح‌آمیزتر پشتیبانی شود. این روز زمینه‌ساز گفت‌وگوهایی پیرامون چگونگی تقویت آموزش و پرورش به عنوان تلاشی عمومی و خیری مشترك، چگونگی رهبری دگرگونی‌های دیجیتالی، پشتیبانی از آموزگاران، حفظ و نگهداری زمین و آزاد كردن پتانسیل هر فرد برای كمك به رفاه اجتماعی و خانه مشترك‌مان است.
هدف‌های این روز: ورود قرارداد تازه اجتماعی در آموزش و پرورش
با درنظر گرفتن یافته‌های یونسكو در «گزارش آینده آموزش» این روز گفت‌وگو درباره محرك‌های مهمِ دگرگونی برای ساختنِ سامانه‌های آموزشی عادلانه‌تر، فراگیرتر و پیشرفت به سوی «هدف‌های توسعه پایدار ٤» را پدید آورده و شتاب می‌بخشد.
نمایشِ دگرگونی‌ها در عمل، با بهره‌گیری از پتانسیلِ تعیین معیار، در راستای پیشروی به سوی گسترش [امكانات] دیجیتال، شایستگی‌ها و مهارت‌های سبز و برابری جنسیتی
بسیج اراده سیاسی برای رسیدگی به شكاف نابرابری‌ها در دسترسی و تكمیل آموزش، همخوان با هدف‌های توسعه پایدار ٤
مورد توجه قرار دادن دیدگاه‌های دانش‌آموزان درباره دگرگونی‌ها و نوآوری‌هایی كه می‌خواهند بدانند تا از این رهگذر آموزش‌های‌شان در راستای هدف مناسب‌تر باشد.
مورد توجه قرار دادن دیدگاه‌های آموزگاران درباره آینده حرفه‌شان، از درآمیختن فناوری در كارشان گرفته تا جهت‌دهی به فرآیند یادگیری و یاددهی درباره مهارت‌ها و ذهنیت‌های تازه افراد و كره زمین.
*لینك بیانیه
https://en.unesco.org/sites/default/files/education-day-2022-cn-en.pdf
**پداگوژی: دانش و هنر آموزش
نظرات