یک سازمان غیرانتفاعی موسوم به موسسه توسعه رسانه‌ها، خبر از اجرای پروژه‌ای داده است که ادعا دارد اینترنت رایگان را در اختیار تمام ساکنین کره زمین قرار خواهد داد. نام این پروژه Outernetاست.
انفجار جهانی اینترنت؛ سراب یا واقعیت؟
اینترنت پرسرعت و بدون سانسور در راه است... رویایی که برای جهانیان در حال به وقوع پیوستن است... امریکا به کل جهان اینترنت رایگان می‌دهد!... چندوقتی است که برخی رسانه‌های مجازی با چنین تیترهای به استقبال پروژه جدیدی رفته‌اند که عنوان آن بسیار وسوسه کننده است: اینترنت رایگان برای همه انسان‌ها در سراسر جهان. وعده‌ای که شاید جزو علاقه مندی‌های نخستین بشر قرن ۲۱ باشد و لذا عده بسیاری را سرخوش و شادمان ساخته است. اما به راستی حقیقت این پروژه چیست؟ تا چه حد آنچه درباره آن ادعا می‌شود واقعیت دارد؟ هدف دست اندرکاران دست و دلبازش چیست؟
** درباره آوترنت
به گزارش ایرنا از ساینس نیوز، «اوترنت» نام پروژه ماهواره‌ای است که از مدت‌ها پیش‌تر طراحی‌های آن در آمریکا آغاز شده و آن گونه که وعده داده شده بود، قرار بود از نیمه دوم سال ۲۰۱۵ میلادی آغاز شود تا حتی در دور افتاده‌ترین نقاط این کره خاکی بتوان به اینترنت پرسرعت و بدون محدویت دسترسی داشت.
البته برخلاف آنچه ذکر می‌شود، این پروژه را دولت آمریکا به طور مستقیم اجرا نمی‌کند بلکه Outernet پروژه‌ای است که بخش خصوصی «صندوق سرمایه گذاری برای توسعه رسانه‌ها (MDIF)» مستقر در نیویورک به دنبال تحقق آن است؛ سازمانی که «گران بودن خدمات اینترنتی» و «نظارت دولتی بر اینترنت» در برخی کشور‌ها را از علل تلاش خود برای عرضه خدمات اینترنتی رایگان اعلام کرده است.
این اتفاق قرار است این گونه محقق شود که شرکت مزبور مجموعه‌ای از ماهواره‌ها را در خارج از جو زمین (در مدارهای کوتاه) قرار خواهد داد که به جای کابل‌های بزرگ فیبر نوری کشور‌ها را به هم متصل کرده و دهکده جهانی اینترنت معهود! خود را حاصل خواهند کرد. وعده داده شده این پروژه انحصار‌ها را خواهد شکست و به هرکاربر اجازه خواهد داد که بی‌هیچ واسطه‌ای، از طریق ارتباط با این ماهواره‌ها به دنیای مجازی دسترسی پیدا کند.
این ماهواره‌ها اطلاعات را از صد‌ها مرکز زمینی دریافت و سپس در سراسر جهان دوباره پخش خواهند کرد و آن گونه که درباره آن سخن گفته شده، در ابتدای دوره آزمایشی خود برای کسانی که امکان ورود به اینترنت ندارد اینترنت رایگان و نامحدود عرضه خواهد کرد.
این سیستم چیزی شبیه مکانیزم سامانه جهت یابی فعلی یا همان جی پی اس اما بسیار وسیع‌تر و البته قدرتمند‌تر خواهد بود؛ چراکه تعداد کاربران اینترنت به مراتب بیشتر از کسانی است که از مکان یاب استفاده می‌کنند و علاوه بر آن، حجم اطلاعاتی که در نت جابجا می‌شود، قابل قیاس با دیتاهای کوچک مختصاتی نیست.
برخی کار‌شناسان آن را در صورت تحقق، مترادف و به معنای «انفجار اینترنت به معنای واقعی» می‌دانند. برخی نیز اصطلاح Outerweb» را به جای آن به کار می‌برند.
مفهوم Outernet را از نظر انتزاعی و تخیلی بودن می‌توان هم ردیف مفاهیم و ابداعاتی چون واقعیت افزوده (AR)، اینترنت اشیا (IoT) و خودروهای هوشمند دانست. با این تفاوت که گرچه ایده Outernet دیر‌تر مطرح شد ولی ظاهرا قرار است زود‌تر رنگ واقعیت را به خود ببیند. شواهدی چند دال بر این پدیده قریب وجود دارد: نخست اینکه از مدت‌ها پیش‌تر می‌دانیم به زودی نسل جدید وب با به کارگیری پروتکل IPV۶ فراگیر خواهد شد. پتانسیلی که IPV۶ از نظر عملکرد فراهم خواهد کرد فضای مناسبی برای اجرای پروژه‌های بلندپروازانه اینچنین است. گسترش اینترنت اشیا و مفهوم ارتباطات انبوه با وسایل همراه نیز از ماهیت پروژه اخیر پشتیبانی می‌کند. به دلایل بالا گسترش روزافزون شبکه‌های اجتماعی در سراسر جهان را بیفزایید.
نتیجه این طرح، اتصال آن ۶۰ درصد از ساکنان کره خاکی به اینترنت است که مدیران «صندوق سرمایه گذاری برای توسعه رسانه‌ها» در پایگاه رسمی خود مدعی شده‌اند در حال حاضر به اینترنت دسترسی ندارند و اوترنت قرار است ایشان را جهانی کند؛ پروژه‌ای که بر اساس برنامه زمان بندی اعلام شده، از ژوئن امسال (حدود پنجاه روز پیش) آغاز شده است.
** روی دیگر سکه
البته کیست که نداند این پروژه نیز همچون دیگر موارد مشابه در راستای اهداف آمریکا و تسری هژمونی این کشور و تحقق رویای دهکده‌ای جهانی با کدخدایی اسپانسرهای آن در جهان، گام بر می‌دارد.
این حقیقت را می‌توان از هزینه‌های چند میلیاردی اجرای این پروژه به روشنی دریافت که جز کمک‌های خیریه (!) منبعی برای بازگشت آن اعلام نشده و فارغ از آن، برهم زننده بسیاری از نظم‌ها و قوانین جاری در فصای مجازی و وب نیزهست. برای درک این موضوع کافی است که بدانید هزینه‌های هنگفتی که صرف کابل کشی‌های وسیع برای اینترنت در جهان شده، منبع درآمد ملی برای بسیاری دولت‌ها به شمار می‌آید. به این صورت که برای دسترسی کشورهای همسایه به خطوط ارتباطیشان، مبالغی دریافت می‌کنند که مسلما راه اندازی سیستمی مثل اوترنت در تضاد با آن است.
این تضاد البته می‌تواند به شکاف تبدیل شود چراکه بسیاری از متحدان آمریکا احتمالا رضایت نخواهند داد که اینترنت بی‌محدودیت در کشورشان در دسترس باشد و قدرت اعمال نفوذ بر آن از دستانشان خارج شود؛ همانطور که عده‌ای دیگر از اینکه می‌بایست برای مقابله با ماهواره‌های اوترنت هزینه کنند، خرسند نخواهند شد.
اما باز هم این سوال مطرح می‌شود که فارغ از همه این دعوا‌ها چنین طرح پرهزینه‌ای چه توجیهی برای حامیان دولتی و غیردولتی آن دارد! ناگفته هویداست که هر پروژه‌ای که به گسترش اینترنت کمک کند، منفعت بزرگی نصیب غول‌های دنیای مجازی، سازندگان و عرضه کنندگان محصولان مرتبط با این دنیا (انواع رایانه‌ها، لوحه‌ها و گوشی‌های هوشمند و…) خواهد کرد که همه می‌دانیم بسیاریشان آمریکایی هستند؛ از ابرکمپانی‌هایی چون گوگل و یاهو گرفته تا امثال مایکروسافت و اپل و….
اما این پروژه به ظاهر رویایی ابعاد دیگری هم دارد که کمتر بدان پرداخته شده است. کافی است شما هم مانند ما سری به وبسایت رسمی پروژه بزنید تا از برخی جزئیات دیگر آگاه شوید. اولا برخلاف آنچه مطرح می‌شود استفاده و برخورداری از مزایای Outernet آنقدر‌ها هم سهل و رایگان نیست. برای استفاده از آن بایستی نوعی گیرنده ویژه تهیه شود تا با اتصال به دیش ماهواره توان دریافت داده‌ها و تبدیل آن‌ها به قالبی قابل استفاده را داشته باشد. قیمت مدل‌های مختلف این از Lighthouse صد دلاری شروع می‌شود تا Lantern که ۲۰۰ دلار یعنی حدود ۷۰۰ هزار تومان که خود مبلغ ناچیزی برای همان قشر محرومی که ارائه دهندگان ظاهرا سخاوتمند این طرح قشر هدفشان عنوان کرده‌اند، محسوب نمی‌شود.
نکته دومی که کمتر بدان اشاره می‌شود اینکه بانیان این پروژه می‌گویند فعلا این سرویس به صورت اینترنت آفلاین عرضه خواهد شد و تبادل داده به صورت مرسوم دو طرفه نیست نخواهد بود. در نتیجه کاربران پروژه Outernet عملا به مصرف کنندگانی منفعل در برابر سیل متن و عکس موسیقی و فیلم ارسالی قرار خواهند گرفت.
بر اساس نقشه‌ای که سایت اوترنت منتشر کرده، این پروژه هم اینک بخش‌هایی از امریکا، اروپا و خاورمیانه را مورد پوشش قرار می‌دهد. در حال حاضر نمونه اولیه ماهواره مورد استفاده در پروژه اوترنت تهیه شده و قرار است تا چند ماه دیگر صد‌ها نمونه از آن به مدار زمین ارسال شود.
گفتنی است پروژه اوترنت هم اکنون زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی، آلمانی، چینی و عربی را پشتیبانی می‌کند ولی بنیان گذارانش در نظر دارند به زودی آن را به تمام زبان‌ها در دسترس عموم قرار دهند. به بیان دست اندرکاران MDIF، با راه اندازی شبکه اوترنت، چهار میلیارد مشارکت کننده جدید وارد بازار جهانی خواهند شد.
نظرات