پیش شرط تاثیر امر و نهی والدین این است که خود آنان عامل به مسایل و احکام دینی باشند و پیش شرط عامل بودن والدین، باور قلبی آنان به آموزه‌های الهی است.

در تعالیم دینی آمده است که در یک مورد اجازه ریا داریم، آن هم هنگام آموزش اخلاق به فرزندانمان است، یعنی انجام اعمال دینی در معرض دید کودک باشد تا او نیز به آن سمت و سو تشویق شود، مانند خواندن نماز در کنار فرزند و یا کمک به نیازمندان توسط کودک، از همین رو به دیگران نیز توصیه شده است که در طول زندگی، دیگران را با رفتار خود به دین دعوت کنند.

بدین ترتیب وظیفه والدین در امر تعلیم و تربیت کودک، در این مراحل سنی بسیار سنگین می‌باشد، زیرا که در این دوران، مرحله مهم اموز است و نباید فرصت طلایی آن را از دست داد.

چگونگی انتقال مفاهیم دینی:

باید توجه داشت که ممکن است برخی از مفاهیم دینی برای کودکان ثقیل و خام باشد، لذا باید آن را مانند شکر در آب حل کنیم و همچون شربتی شیرین به فرزندانمان بچشانیم، تا برای نونهالان ما شیرین و جذاب باشد، زیرا آنان در سنی نیستند که از ما استدلال بخواهند با همین روش باید آنان را با فضایل و ارزش‌هایی مانند ایثار، جهاد، کمک به هم نوع و دیگر مفاهیم دینی همچون نماز، روزه، حجاب، احترام به والدین و معلمین، نظم و انضباط، پاکیزگی و اراستگی، امانت داری، صداقت و... آشنا کرد.

نکته مهم دیگر ایجاد رابطه با نو جوانان و جوانان این است که مانند پیامبر اکرم( صل الله علیه و سلم) «طبیب دوار، پزشک سیار»باشیم و خود به سراغ بیمار برویم، نباید انتظار داشت که جوان به سراغ ما بیاید. در همین خصوص نقل می‌کنند که پیامبر اکرم(صل الله علیه و سلم) حسن و حسین( رضی الله عنهما) را به پشت خود سوار می‌کرد و می‌فرمود:" نیکو شتری است شتر شما" بنابراین قبل از چیزی باید اعتماد و علاقه جوانان را به خود جلب کند تا به آنچه آموزش می‌دهیم اقلاب داشته باشند. سعی کنیم فضای خانواده به گونه‌ای باشد که کودک دچار سانسور فکری نشود. در حقیقت باید زمینه‌ای فراهم گردد که فرزند به راحتی و اشتیاق مشکلات و سوالات خود را با والدین مطرح کند اگر آنان نتوانند این وظیفه را به خوبی انجام دهند، جوان برای دریافت پاسخ سوالات خود به راه‌های نادرست و منابع غیر مطمئن روی آورده و دچار گمراهی و مشکلات روحی و فکری می‌گردد.

اهمیت تربیت در قرآن و سنت:

در اهمیت تبیت در اسلام همین بس که در قرآن مجید یکی از اهداف عالیه بعثت پیامبران به عنوان تزکیه نام برده شده است به نص صریح قرآن اگر تربیت الهی توسط مربیان صورت نمی‌گرفت، هدایت انسان‌ها میسر نمی‌شد و آنان در گمراهی و ضلالت باقی می‌ماندند:" هُوَالَذِی بَعَثَ فی الاُمّیینَ رَسولا مِنهُم یَتلو عَلَیهِم آیاتِهِ ویُزَکیهِم ویُعَلمُهُمُ الکِتابَ والحِکمَه و آن کانُوا مِن قَبلُ لَفی ضَلالِ مُبِین» اوست که در میان مردم بی‌سواد، پیامبری از خودشان برانگیخت تا آیات او را بر آنان بخواند و آنان را « از آلودگی‌های فکری و روحی» پاکشان کند و به آنان کتاب و حکمت بیاموزد، آنان قطعا پیش از این در گمراهی آشکاری بودند.[ جمعه/2].

رسول خدا( صل الله علیه و سلم) فرمودند: بهترین هدیه والدین به فرزند خود، تربیت خوب آنان است .

 روش تربیتی پیامبر اسلام( صل الله علیه و سلم) بود که در عصر جاهلیت از انسان‌هایی که قرن‌ها از تمدن و فرهنگ دور بودند، زاهدان و دلاورانی ساخت که پس از گذشت نیم قرن از طلوع اسلام، فرمانروای نیمی از جهان شدند.

در قرآن کریم تسکین نفس که همان تربیت است رستگار‌ی خوانده شده است" قَد اَفلَحَ مَن زَکیها وقَد خَابَ مَن دَسیها": بی تردید کسی که نفس را از آلودگی‌ها پاک کرد و رشد داد، بر موانع و مشکلات دنیا و آخرت پیروز شد و کسی که آن را) به آلودگی‌ها و امور بازدارنده از رشد( بیالود از رحمت حق نومید شد.[ الشمس/9و10]

ای شهان کشتیم ما جسم برون 

ماند خصمی زو بتر در اندرون

در پرتو آیات و احادیث به خوبی مشخص می‌گردد که انسان برای تربیت صحیح خود و فرزندان خویش به وحی نیازمند است:

1. ناتوانی انسان از شناخت کامل خود 

2. گستردگی دامنه‌ی تربیت در انسان که اولا: روح انسان در نهایت حساسیت و اثر پذیری است، تا آنجا که از هر عامل کوچکی متاثر می‌شود و ثانیا: عوامل موثر در زمینه‌ی روحی انسان محدود و معدود نیست، بلکه بی‌شمار است.

ادامه دارد