در دهههای گذشته خاصّه در دههی گذشته، نحلهای از نویسندگان و پژوهشگران ایرانی، بهویژه آنانی که رشتهی جامعهشناسی تحصیل کردهاند، در کندوکاو مسائل روشنفکری اسلامی و مدرنیته فعّال شدهاند و تلاش میکنند قصّهی پرماجرای مواجههی روشنفکران و فیلسوفان اسلامی با مدرنیته را از منظر جامعهشناسی مدرن روایت کنند. «اخلاق اسلامی و شبَح مدرنیته»، را میتوان تداوم ایدهی کتاب قبلی نویسنده «رویارویی فکری ایرانیان با مدرنیت» دانست. یکی از مهمّترین معیارهای انتخاب متفکّران بررسیشده در این کتاب، تأثیرگذاری آنان در جهان اسلام بوده است. پارهای از این اندیشمندان، افراد دانشگاهی بودهاند که گفتمان آنان تأثیرات چشمگیری در محیط بیرون از دانشگاه برجای گذاشته است. کتاب حاضر یکی از بهترین کتابهایی است که به مسئلهی امروز جامعهی ایران میپردازد که شاید بسیاری از روشنفکران و دانشگاهیان ما از آن، غفلت میکنند. این کتاب دارای مقدّمه، هشت فصل و یک نتیجهگیری است. در فصل نخست این کتاب به آرا و نظریات علّامه محمّد اقبال لاهوری بهعنوان دیالکتیسین اصالت مسلمان پرداخته شده است. فصل دوّم آرای سیّد ابوالاعلی مودودی به عنوان نظریهپرداز دولت پدرسالار دیسیپلینی مورد واکاوی قرار گرفته شده است. فصل سوّم به بررسی تمامیّتگرایی اسلامی در ایدئولوژی سید قطب بهعنوان یکی از مهمترین ایدئولوگهای اسلامی قرن بیستم میپردازد. «مهدی حائری یزدی و گفتمان مدرنیته» عنوان فصل چهارم کتاب حاضر است. نویسنده، در فصل پنجم مدرنیتهی اسلامی پسا انقلابی در ایران؛ هرمنوتیک بینالاذهانی محمّد مجتهد شبستری، با بررسی آرای این الهیدان برجستهی ایرانی را مورد نقد و بررسی قرار میدهد. فصل ششم به مدرنیتهی مذهبی در ایران: تنگناهای دموکراسی در گفتمان سیّدمحمد خاتمی میپردازد. در فصل هفتم به آرای سید حسین نصر سنّتگرای شهیر ایرانی ساکن آمریکا بهعنوان رمانتیک اسلامی پرداخته شده است. حسن ختام این کتاب در فصل هشتم، آرای محمد ارکون و ایدهی لیبرال دموکراسی در سرزمینهای اسلامی است که مورد تدقیق و تبیین و نقد قرار گرفته است.
نظرات
حسینعلی رحمتی
10 خرداد 1398 - 04:00یک اسم بی مسمی اخیرا کتابی دیدم با عنوان «اخلاق اسلامی و شبح مدرنیته»، نوشته آقای فرزین وحدت و ترجمه آقای عسگر قهرمانپور که انتشارات چاپخش آن را در سال 94 – 95 و در 456 صفحه منتشر کرده است. این کتاب به بررسی رویکرد کسانی چون محمد اقبال لاهوری، ابوالاعلی مودودی، سید قطب، فاطمه مرنیسی(که در ترجمه فارسی نیامده است)، مهدی حائری یزدی، محمد مجتهد شبستری، سیدمحمد خاتمی، سیدحسن نصر و محمد ارغون به مدرنیته و چگونگی زیست اسلام در دنیای امروز می پردازد. به حسب علاقه (و عادت) چون عبارت «اخلاق اسلامی» بر روی آن بود مشتاق شدم که از محتویاتش آگاه شوم. پس از یک مرور جدی بر مقدمه و مطالب کتاب آنچه باعث حیرت و تعجبم شد این بود که هرچند تمام مطالب کتاب مربوط بود به نوع مواجهه برخی اندیشمندان مسلمان معاصر با مسئله تجددگرایی و مدرنیته است، ولی از مباحث اخلاقی در آن خبر چندانی نبود(جز چند مورد جزیی، مثلا در مورد مهدی حائری یزدی). مطالب کتاب بیشتر از منظر سیاسی، جامعه شناختی، فرهنگی و دینی بررسی شده بود نه از منظر اخلاق یا فلسفه اخلاق. این درحالی است که وقتی در عنوان کتابی «اخلاق اسلامی و ...» با صراحت ذکر می شود انتظار آن است که بخش عمده مطالب کتاب در این باره و از این منظر باشد. با جست و جویی که در اینترنت کردم متوجه شدم که حتی در صفحه معرفی متن اصلی کتاب به زبان انگلیسی هم خبری از بحث اخلاق نیست و کسانی هم که درباره کتاب نظر داده اند هیچ اشاره ای به وجه اخلاقی کتاب نکرده اند. بنگرید به این آدرس: http://www.anthempress.com/islamic-ethos-and-the-specter-of-modernity-hb عنوان کتاب در زبان اصلی Islamic ethos and the specter of modernity است. حال مشخص نیست آیا مترجم ethos را به ethics ترجمه کرده (در حالی که معنای این دو متفاوت است) یا این که دلیل دیگری (مثلا تسهیل در کسب مجوز انتشار) باعث شده که عنوانی برای کتاب انتخاب شود که سنخیتی با مباحث کتاب ندارد و مخاطب را به اشتباه می اندازد. به هر حال، اخلاق اقتضا می کرد (و می کند) که درباره نسبت اسم کتاب با مسمای آن توضیحی از سوی نویسنده / مترجم/ ناشر ارائه شود.
بدوننام
10 خرداد 1398 - 04:07ترجمهای مغلوط و پر از اشتباه و نا روان. تعجب میکنم که نویسندە در مقدمه از ترجمه تعریف کردە است. کاش مترجمی کارآزموده این کتاب را به فارسی روان برمیگرداند.