سایت رسمی جماعت دعوت و اصلاح

محسن آزموده| مطالعه نسلی (generation Study) گونه‌ای از پژوهش و تحقیق است كه محور خود را بر مبنای مفهوم «نسل» (generation) استوار می‌كند. كلمه generate از ریشه لاتین « generāre» به معنای «به وجود آوردن» و «تولید كردن» آمده است. كلمه «نسل» در علوم اجتماعی به گروهی اطلاق می‌شود كه در یك بازه زمانی مشابه به دنیا آمده و زندگی می‌كنند، اكثر آنها سن و سال تقریبا یكسانی دارند و ایده‌ها، اندیشه‌ها و گرایش‌های فكری و فرهنگی و سبك زندگی‌شان شبیه به یكدیگر است. بر این اساس مطالعه نسلی در علوم اجتماعی، به ویژگی‌ها و خصایص مشابه و تقریبا یكسان افرادی می‌پردازد كه یك نسل را تشكیل و تفاوت‌های نسل‌ها را از این جهت مورد مطالعه قرار می‌دهند. سابقه مطالعه نسلی جوامع انسانی، به قرن نوزدهم میلادی می‌رسد، اگرچه از میانه سده بیستم، با افزایش سرعت تحولات اجتماعی و سیاسی و فرهنگی جوامع، این شكل از تحقیق پیرامون جوامع انسانی اهمیت و جذابیت بیشتری یافته است، به خصوص كه بازه‌های زمانی كه افراد را در یك نسل قرار می‌دهند، كوتاه‌تر شده است، یعنی اگر قبلا به علت تغییرات كند و بطئی در جوامع هر 25 سال را یك نسل می‌خواندند، امروز بازه‌های زمانی یك نسل، به 15 سال و 10 سال كاهش یافته است. در ایران هم مطالعه نسلی همسو با پویا شدن تحولات نسل‌ها، رونق بیشتری پیدا كرده است، به ویژه كه نه فقط پدران و مادران دیگر زبان مشتركی برای گفت‌وگو با فرزندان‌شان نمی‌یابند كه گاه خواهرها و برادرهایی با چند سال فاصله سنی تصور می‌كنند، به جهان‌های متفاوتی تعلق دارند. در وقایع و رویدادهای اخیر در ایران، مطالعه نسلی یكی از پربسامدترین تحلیل‌ها بود. همه از اهمیت تفاوت‌های نسلی و ویژگی‌های خاص و متمایز دهه هشتادی‌ها و تمایزهای ایشان به ویژه با دهه شصتی‌ها سخن می‌گفتند، اما بیشتر این اظهارنظرها مبتنی بر مشاهدات و تجربیات شخصی بود. در ایران كمتر پیمایش‌های روشمند علمی و تحقیقات مستند در این باره صورت گرفته است. حسین شیخ‌رضایی، پژوهشگر فلسفه و تاریخ علم و فعال حوزه مطالعات كودكان و نوجوانان، در گفتار حاضر كه در انجمن نویسندگان كودك و نوجوان ارایه شده، به مرور چند مطالعه بین‌المللی درباره نسل Z می‌پردازد و می‌كوشد مشابهت‌های نسل Zها با دهه هشتادی‌های ایران را نشان دهد. این گفتار، اطلاعات بسیار جذاب و تامل‌برانگیزی درباره نسل نوجوان و جوان در بر دارد و نشان می‌دهد كه دهه هشتادی‌ها یا همان نسل Z امروز بیش از هر نسلی «جهانی» (global) هستند و دغدغه‌ها و ایده‌ها و آرزومندی‌های مشابهی دارند. نشناختن این ویژگی‌ها و عدم درك این مشابهت‌ها، موجب می‌شود كه نسل‌های پیشین كه عمدتا تصمیم‌گیرندگان اصلی جامعه هستند، دچار خطا شوند و انرژی خود و پتانسیل شگفت‌انگیز نسل جوان و نوجوان را هدر دهند.