چشمه دارای آبی بسیار گوارا و املاح معدنی است؛ روستاهای همجوار و رهگذران از آب چشمه برای مصارف خانگی استفاده می‌کنند و چون آب دارای املاح معدنی بوده و رسوب ندارد، برای همین از آن استفاده می‌کنند.
چشمه و کتیبه تاریخی «عین‌الروم» در شمال شهرستان اشنویه در مسیر جاده اشنویه به ارومیه قرار دارند و کتیبه مذکور مربوط به دوره اورارتویی است که در آن به ساخت چشمه توسط «منوا» پادشاه اورارتو اشاره می‌کند.
چشمه دارای آبی بسیار گوارا و املاح معدنی است؛ روستاهای همجوار و رهگذران از آب چشمه برای مصارف خانگی استفاده می‌کنند و چون آب دارای املاح معدنی بوده و رسوب ندارد، برای همین از آن استفاده می‌کنند.
کتیبه «عین‌الروم» اشنویه، قدیمی‌ترین سنگ نوشته اورارتویی با مضمونی در ارتباط با آب است؛ کتیبه‌ای که وقف‌نامه اهدا آب چشمه‌ای به همین نام به مردم منطقه به شمار می‌رود و اهمیت مایه حیات را در حدود سه هزار سال قبل بازگو می‌کند.
این کتیبه توسط «ولفرام کلایس»، باستان‌شناس شهیر آلمانی مورد مطالعه قرار گرفته و وی آن را به دوران پادشاهی «منوا» (۸۱۰ - ۸۲۵ قبل از میلاد مسیح) از پادشاهان اورارتو متعلق دانسته است.
بر اساس مطالعات این باستان‌شناس، «منوا» در این کتیبه خود را پادشاه سرزمین اورارتو معرفی کرده و از کلمه‌ای به نام «لوگال» در ارتباط با این چشمه استفاده کرده است.
به گفته کارشناسان، «لوگال» در سومری باستان کلمه‌ای بوده که از لحاظ مفهومی به معنی در ارتباط با مردم یا در جهت استفاده مردم به کار می‌رفته و می‌توان با مطالعه‌ای دقیق در متن به جا مانده در این کتیبه، آن را به عنوان وقف‌نامه‌ای تفسیر کرد که در آن پادشاه اورارتو، آب این چشمه را به عنوان هدیه‌ای از طرف خود به اهالی منطقه تقدیم کرده است.
این کتیبه ارزشمند تاریخی در سال ۱۳۹۳ شمسی توسط میراث فرهنگی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. این کتیبه دارای ۱۵۰ سانتی‌متر ارتفاع بوده و به صورت هلالی شکل بر سر چشمه «عین‌الروم» قرار دارد.
«اشنویه» یا «شنۆ» همان شهر تاریخی سرسبزی است که در سفرنامه‌های مستشرقین و جهانگردان ادوار پیشین از آن به عنوان قصبه‌ای با درختان و باغ‌های فراوان یاد می‌شود.
این شهر به جهت قرار گرفتن بر سر راه تجارت با ملل همسایه، دارای مردمانی تاجر، کشاورز یا دامدار بوده است.
کتیبه «عین‌الروم» یکی از قدیمی‌ترین سنگ‌نوشته‌های تمدن اورارتو است که در شمال شهرستان اشنویه، در مسیر جاده اشنویه به ارومیه، بالای چشمه‌ای به همین نام حکاکی شده است.
این کتیبه به دستور «منوا»، پادشاه اورارتو در فاصله سال‌های ۸۱۰ تا ۸۲۵ پیش از میلاد، حکاکی شده و قدمتی حدود ۲۹۰۰ سال دارد. متن کتیبه به ساخت چشمه‌ای توسط منوا اشاره می‌کند و به‌عنوان وقف‌نامه‌ای تلقی می‌شود که در آن پادشاه اورارتو آب این چشمه را به مردم منطقه اهدا کرده است.
کتیبه در طاقچه‌ای هلالی‌شکل به ارتفاع حدود ۲٫۵ متر و عرض ۱٫۵ متر در دل صخره‌ها قرار دارد. ساختار اورارتویی چشمه به‌گونه‌ای بوده که احتمالاً آب از وسط طاقچه به بیرون راه داشته و هنوز فرسایش ناشی از جریان آب در آن مشاهده می‌شود.
اورارتویی به تمدن اورارتو (Urartu) اشاره دارد که یک پادشاهی باستانی در منطقه‌ی آسیای صغیر و قفقاز جنوبی بوده است. این تمدن از حدود قرن نهم تا ششم پیش از میلاد در منطقه‌ای که امروزه شرق ترکیه، شمال غرب ایران و ارمنستان قرار دارد، وجود داشته است.
ویژگی‌های تمدن اورارتو:
- حکومت: اورارتو یک پادشاهی قدرتمند با پایتخت‌های مختلف ازجمله توشپا (وان امروزی در ترکیه) بود.
- زبان: مردم این تمدن به زبان اورارتویی که از شاخه زبان‌های حوری-اورارتویی (غیر هندواروپایی) بود، صحبت می‌کردند.
- خط: کتیبه‌های اورارتویی معمولاً به خط میخی نوشته شده‌اند.
- دین: خدای اصلی آن‌ها خالدی (Ḫaldi) بود و علاوه بر او، خدایان دیگری مانند تئیشبا (Teshub) و شیوینی (Shivini) را پرستش می‌کردند.
- معماری و مهندسی: اورارتویی‌ها در ساخت قلعه‌ها، کانال‌های آبیاری، سدها و استحکامات نظامی مهارت بالایی داشتند.
ارتباط با ایران:
در ایران، آثار متعددی از اورارتو یافت شده که نشان‌دهنده‌ی نفوذ آن‌ها در مناطقی مانند آذربایجان غربی (مانند اشنویه، سقز و بوکان) است. کتیبه عین‌الروم یکی از نمونه‌های مهم حضور اورارتویی‌ها در ایران است.
پایان اورارتو:
پادشاهی اورارتو در حدود قرن ششم پیش از میلاد، احتمالاً توسط مادها و آشوریان نابود شد و پس از آن، اقوام ارمنی در این منطقه جایگزین شدند.
تمدن اورارتو یکی از تمدن‌های کهن منطقه بود که تأثیر زیادی بر فرهنگ‌های بعدی گذاشت و آثار آن هنوز در ایران، ترکیه و ارمنستان یافت می‌شود.
اورارتو (یا آرارات) نام یک پادشاهی باستانی در عصر آهن است که در منطقهٔ کوهستانی ارمنستان بزرگ، دریاچه وان و دریاچه ارومیه قرار داشت. این پادشاهی از قرن نهم تا ششم پیش از میلاد وجود داشت و در اوج قدرت خود، نواحی وسیعی از شرق ترکیه، شمال غرب ایران، ارمنستان و بخش‌هایی از جمهوری آذربایجان و گرجستان امروزی را در بر می‌گرفت.
نام‌ها و ریشه‌شناسی:
اورارتو/آرارات: نام اورارتو از منابع آشوری گرفته شده است. در کتاب مقدس، آرارات به عنوان نام یک پادشاهی ذکر شده است.
بیاینیلی/بیاینی: پادشاهان اورارتو، از زمان ایشپویینی و پسرش منوا، پادشاهی خود را بیاینیلی یا «سرزمین بیا» می‌نامیدند. هنوز مشخص نیست که «بیا» به چه چیزی اشاره دارد.
جغرافیا:
اورارتو در منطقه‌ای کوهستانی واقع شده بود که از شمال به کوه‌های قفقاز کوچک، از شرق به دریاچه ارومیه، از غرب به رود فرات و از جنوب به منابع رود دجله محدود می‌شد. مرکز این پادشاهی دریاچه وان بود که امروزه در شرق ترکیه قرار دارد.
تاریخچه:
پادشاهی اورارتو در قرن نهم پیش از میلاد ظهور کرد و در قرن‌های هشتم و هفتم پیش از میلاد به اوج قدرت خود رسید. این پادشاهی اغلب با امپراتوری آشور در جنگ بود و در مقطعی به قدرتمندترین دولت در خاور نزدیک تبدیل شد. با این حال، به دلیل درگیری‌های مداوم، تضعیف شد و در نهایت در اوایل قرن ششم پیش از میلاد توسط مادها یا کوروش بزرگ فتح شد.
فرهنگ و هنر:
اورارتو به‌خاطر قلعه‌های بزرگ و فلزکاری پیشرفته‌اش شناخته می‌شود. آن‌ها در ساخت استحکامات نظامی و سیستم‌های آبیاری مهارت داشتند و آثار فلزی نفیسی از خود به‌جا گذاشته‌اند.
زبان و مذهب:
زبان اورارتویی به خانواده زبان‌های هوری-اورارتویی تعلق داشت و کتیبه‌های آن‌ها به خط میخی نوشته شده است. خدای اصلی آن‌ها خالدی بود و علاوه بر او، خدایان دیگری مانند تشوب و شیونی را پرستش می‌کردند.
پایان اورارتو:
پادشاهی اورارتو در حدود قرن ششم پیش از میلاد، احتمالاً توسط مادها یا کوروش بزرگ فتح شد و پس از آن، اقوام ارمنی در این منطقه ساکن شدند.
جمع‌بندی:
اورارتو یک پادشاهی باستانی مهم در منطقهٔ خاور نزدیک بود که تأثیر قابل‌توجهی بر فرهنگ‌ها و تمدن‌های بعدی داشت. آثار به‌جامانده از آن‌ها نشان‌دهندهٔ فرهنگ پیشرفته و مهارت‌های فنی بالای آن‌هاست.
نظرات