متن مکتوب سخنان استاد پیرانی به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
اجازه بفرمایید عرایضم را با الهام از آیه‌ی ۱۰۴ سوره‌ی مبارکه‌ی آل عمران آغاز بکنم آنجا که پروردگار علیم و حکیم فرمان می‌دهد که: «وَلْتَکنْ مِنْکمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکرِ وَأُولَئِک هُمُ الْمُفْلِحُونَ» ﴿۱۰۴﴾
ترجمه: و باید از میان شما گروهی، جمعی باشند که - خير خواهانه - مردم را به نیکی و راه راست و صراط مستقیم فراخوانند و بصورتى شايسته مردم را به معروف يعنى آنچه مورد پسند شرع و عقل سليم است دعوت نمايند و از منکر يعنى هر چيزى که شرع و عقل سليم ناپسند مى‌داند برحذر دارد. آنانند که رستگارند.
واژه‌ی خیر در آيه‌ى کنتم «خَيْرَ أُمَّةٍ» هرآنچه را که صلاح دنیا و آخرت در آن باشد را شامل مى‌شود.
بديهى است که اداى شايسته‌ى وظيفه‌ی مهم و اساسى امر به معروف و نهی از منکر که از نوعدوستى و خيرخواهى و نشر ارزشهاى انسانى و اسلامى حکايت دارد در واقع استمرار بخشیدن به رسالات انبیا و رسولان الهى (صلوات الله وسلامه عليهم أجمعين) محسوب می‌شود.
خداوند انسان را به بهترین شیوه‌ی ممکن آفرید و او را مورد بزرگ‌ترین تکریم و بزرگداشت قرار داد و او را به فرمانبرداری از فرامين و توصيه‌هاى انسان‌ساز خود فراخواند و آنچه در آسمان‌ها و زمین است را بالقوّه برای او مسخر ساخت و جايگاه او را در هستى با اعطاى نعمت عقل و برخوردارى از اراده و آزادی انتخاب و اختیار ارتقا بخشيد و وظيفه‌ی نشر ارزش‌ها و پاسدارى از آسايش و آرامش زندگى را برعهده‌ی کسانى خود آنها قرار داد و بر اساس اعجاز ربانی خویش فرمود: وَلْتَكُن مِّنكُمْ = واژه‌ی «مِن» برای تبعیض است. یعنی تنها برخی از شما (اهل ايمان) به چنین شایستگی و منزلتى رفیع نائل خواهند آمد تا اين مأموريت و رسالت بلند انبیا را ادامه داده و تداوم ببخشند.
قابل توجّه است در خصوص معنا و مفهوم فرمان: «وَلْتَكُن مِّنكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ»، مفسّران فرموده‌اند:
يعنى؛ فرا مى‌خوانند به سوى معرفت و شناخت پروردگار هستى؛ و شناخت منهج و برنامه‌اى که براى انسان فرستاده است. يا دعوت به سوى تطبيق فرامين الهى و پياده نمودن آن در زندگى و بر حرکت حيات و دعوت به ايجاد و حفظ پيوند و ارتباط ناگسستنى با پروردگار خالق معبود (جل جلاله) و صلح و دوستى و آشتى با او و تلاش براى کسب رضوان الهى و سرانجام برخوردارى از نيک‌بختى و نيک‌فرجامى و پيروزى روز رستاخيز که: «فَمَن زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَأُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فَازَ» و برخى از بزرگان دين در خصوص معنا و مفهوم: «وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ»؛ مى‌فرمايند: يعنى فراخوان به سوى هرآنچه شايسته‌ى مقام انسانِ جانشین و نماينده‌ی الله در زمين است. يعنى اهتمام به همنوعان و تلاش در جهت خيرخواهى و دلسوزى و خدمت به آنها تلاش براى کاستن از آلام و رنج‌ها و درد‌هاى آنان و آسان نمودن عبور از مشکلات و ناملايمات و صعوبات زندگى و ايجاد زمينه‌هاى وفاق و همبستگى و نوع دوستى وتعاون، که لازمه‌ی حيات جمعى بشر و بسيار محورى و اساسى است.
در اين سياق قابل توجه است که از بدو بعثت حضرت پيامبر خاتم (ص) تا روز رستاخيز تمامى بشريت با هر دين، عقيده و مسلکى، امّت پيامبر خاتم (ص) محسوب مى‌شوند با اين توضيح که کسانى که افتخار پذيرفتن دين مبين اسلام نصيب آنها شده است، امّت استجابت (مسلمان ) ناميده مى‌شوند و در مقابل تمامى کسانى که به هر علتى توفيق پذيرش دين مبين اسلام و تبعيت از تعاليم بلندش نصيب آنها نشده است امّت (دعوت ) هستند.
اصل و قاعده بر اين است که به شيوه‌اى منطقى و با حفظ کرامت ذاتى و حق آزادى انتخاب و بدور از هر گونه بيم و هراسى پيام دين بصورتى دقيق وگويا در معرض ديد و نگاه وانتخاب آزادانه آنها قرار بگيرد. براين اساس وظيفه و رسالت امّت (استجابت) يعنى مسلمان اين است که: با بهره‌گيرى از تمامى امکانات، فرصت‌ها و ابزار‌هاى عصر خود به شيوه‌اى حکيمانه به بيان تعاليم، مبانى و آموزه‌ها دين مبين اسلام و ارزشهاى والاى اخلاقى دين بپردازند و مصداقى عملى از مصاديق « كُنتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ» برده و از زمره‌ى، کسانى درآيند که گوش جان به فرمان ربانى و جاودان «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ "آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاکمْ لِمَا يُحْيِيکمْ» انفال/۲۴ سپرده و دعوت پروردگارشان را آگاهانه و مخلصانه لبيک و توصيه‌هاى ربّ العالمين را سر لوحه‌ی زندگى دنياى خويش قرار داده و مى‌دهند.
زيرا عامل اصلی خيريت امّت خاتم (خَيْرَ أُمَّةٍ) و بهترين امّت بودنش، در واقع بخاطر حفظ و تقويت روحيه‌ى خيرخواهى و خير ورزى و حسن اداى وظيفه‌ى امر به معروف و نهی از منکر است همان‌گونه که آيه‌ی ١٤٣سوره‌ی مبارکه‌ی البقره، اين مأموريت گوهرى را مورد تأکيد قرار داده مى‌فرمايد: « وَكَذَٰلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا» (البقره/۱۴۳)
امّت وسط: يعنى مردمانى واسطه میان حق و خلق؛ میان خالق و مخلوق.
لذا همواره مسئولیت‌هاى مختلفى در حوزه‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی متناسب با امکانات، ظرفيت‌ها و توانمندى‌ها، متوجّه اهل ایمان به‌ویژه حرکت‌ها، جریان‌های و تشکّل‌هاى اسلامی می‌شود که شايسته است در حدّ توان خود و نياز جامعه‌ى هدف، وظيفه و رسالت خويش را به نحو احسن انجام دهند.
بدیهی است که خطاب نصوص قرآن مجيد براى تمامى زمان‌ها و مکان‌ها و شرايط بوده و خاصّ تنها شأن نزول در جزيرة العرب و عصر پيامبر عظيم‌الشأن اسلام (ص) نيست، هرچند برخی از آیات قرآن، به قضاياى خاصى در جامعه‌ی پیامبر خاتم(ص) پاسخ داده است؛ امّا در عين حال اين آيات در صدد است تا راهی به‌سوی جامعه‌ی بشری و نسل‌های بعدی بگشایند. منحصراً در مصادیق شأن نزول نخستین خلاصه نشود و اين اقتضاى جهانى و جاودان بودن دين مبين اسلام؛ قرآن مجيد و سنت صحيح و مطهر نبوى است.
برادران و خواهران ارجمندم! شما نیک می‌دانید که اکنون به‌ويژه در این شرایط حسّاس و ملتهب خاورمیانه و جهان اسلام، توأمان دو وظيفه و رسالت شريف و خطير برعهده‌ی حرکت‌ها و تشکل‌ها و جریان‌هاى اسلام قرار می‌گیرد که عبارتند از:
الف) تلاش برای پاسداری از ارزش‌های ایمانی، اخلاقی، بازسازی و آبادانی عواطف انسانی و پالایش فرهنگ و اندیشه‌ی تاریخی در پرتو آموزه‌های اسلام و یافته‌های نو و مسائل نوین و نيز تلاش براى عدم تأثیرپذیری مسلمانان به‌ويژه نسل جوان از هر آنچه که در تعارض با ارزش‌های والای دینی و انسانی است.
اقتضاى این امر مهم، بذل توجه نسبت به تربیت و توانمندسازی فرزندان، جوانان و نو جوانان را ضروری می‌نماید تا ميان توازن حقوق و آزادی‌های فردی با مصالح و منافع عمومی جامعه و شهروندان توازن ايجاد گردد.
بدون اصلاح متوازن و توانمندسازى شایسته‌ی افراد و اعضا و حضور مؤثر و مشارکت سازنده‌ى آنان در جهت رفع نیازهای ضروری جامعه‌ی هدف، اصلاح حقیقی، تحقق نخواهد پذیرفت. افراد و اعضاى توانا و متخصص، زیر بنای هرگونه، توسعه، رشد و امنیت پایدار محسوب مى‌شوند.
تنها افراد و اعضای خانواده و جامعه‌اى برخوردار از سلامت فکر، روح و روان و نيز برخوردار از تجربه، تخصص و دلسوزی قادر خواهند بود تا فکر و اندیشه و مهارت خود را در خدمت اصلاح همنوعان و هم‌وطنان و بهسازی فرهنگی و اجتماعی به کار گیرند.
با فرهیختگی و هوشیاری مسئولانه و درک درست از حوادث و تحولات و به دور از زمان‌پریشی و زمان‌ستیزی به ایفای نقش بپردازند.
ب) تلاش هدفمند و خردمندانه‌ی جمعی به منظور تأثیرگذاری مثبت بر سیر حوادث و تصحيح حرکت حیات و مسير آینده‌ى تحولات سريع، کثير و گسترده و با اعتماد به نفس و توکل بر خداوند حکيم و عليم، حفظ پویایی، مثبت‌اندیشی و سرزندگی متناسب با تحولات، تغییرات و تلاش مجدانه به منظور فهم، استنباط و دریافت هدایت و الهام از پیام ربّانی متناسب با شرایط جدید و توفیق تأویل درست فرامين الهى را به نحو احسن درک کنند تا بيش از پيش جنبه‌های اعجاز قرآن مجيد درگذر زمان و مسیر تحولات هویدا گردد.
در این رابطه استاد احمد راشد رحمه الله می‌فرماید: شایسته است که براى هدايت حرکت حيات ما خود اقدام‌کننده باشيم و در انتظار اقدام ديگران نمانيم تا آنان حيات را به حرکت در آورند.
بگذارید ما و شما آغازکننده باشيم و حرکت حيات را استارت بزنیم و دیگران ادامه‌دهنده‌ی راه ما باشند و تلاش و حرکت جمعی ما برای دیگران الهام‌بخش و هدایتگر باشد.
همان‌گونه که بزرگان پیشین فرموده‌اند: «الحرکةُ برکةٌ»، حرکت ظاهری، برکات پنهانی به دنبال دارد بر همین اساس است که دین مبین اسلام به حرکت فرمان داده است مثلاً به اداى نماز، روزه، حج و...فرمان داده است.
قابل توجه است که زمانی فکر موجب حرکت می‌شود و گاهی فعل، تعمیق فهم، باور و قناعت قلبی را به دنبال خود مى‌آورد.
وَآخِرُ دَعْوَانَا أَنِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ
وَصَلَّى اللَّهُ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ أَجْمَعِينَ
نظرات