ششمین کنگره‌ی جماعت دعوت و اصلاح، با شعار «انسجام و پویایی» در روزهای 24 و 25 آبان‌ماه 1403 شمسی، در نیمه‌ی دوم از دهه‌ی پنجم عمر این تشکل مدنی، در شرایطی برگزار شد که کشور، منطقه و جهان اسلام، تحولات زیر را تجربه می‌کند:
١- کم‌تر از سه ماه پیش، انتخابات چهاردهمین دوره‌ی ریاست جمهوری، با رفتارهای همواره معنادار جمعیت هوشمندِ واجد حق رأی ایرانیان، بدرقه شد:
درصد بالایی از این جمعیت، یا بازتابی از دغدغه‌های خود، در گفتمان نامزدها نیافتند؛ یا حجم و وسعت مشکلات کشور را به گونه‌ای ارزیابی کردند، که حل ریشه‌ای آن‌ها را خارج از توان و برنامه‌ی نامزدها تلقی کردند؛ لذا از مشارکت خودداری کردند و پای صندوق‌ها نیامدند.
اکثریت جمعیتی که شرکت در انتخابات را برگزیدند، ادامه‌ی نوع مدیریت پیشین را به صلاح حال و آینده‌ی کشور ندیدند و گفتمان تنها نامزد متفاوت را، که در مبانی بر«حق» و «عدالت» و در روش بر «اعاده‌ی وفاق» تأکید داشت، ترجیح دادند و بر همین مبنا، آقای پزشکیان را بر کرسی ریاست جمهوری نشاندند. این بخش از جامعه، علاوه بر مطالبات مشروع معیشتی و اقتصادی، اصلاح رویه‌های حکمرانی، بازسازی امید و اعتماد عمومی و ترمیم سرمایه‌ی اجتماعی را نیز دنبال می‌کنند.
عمده‌ی رأی‌دهندگان اهل سنت، در تداوم منطق انتخاباتی قابل درک حدوداً سه دهه‌ی اخیر خود، برای تحقق مطالبات انباشته شده‌ی دهه‌ها تبعیض و کاستی، در دسته‌ی دوم قرار گرفتند و بی‌تردید سهم انکارناپذیری را در کامیابی کارزار انتخاباتی «برای ایران» به ثبت رساندند؛ بدیهی است این بخش از جامعه، به حق انتظار دارد اقدامات مثبت آغازین دولت وفاق، از جمله ارتقای نقش مدیریتی یکی از نخبگان اهل سنت به عضویت در کابینه، دو فقره تصدی استانداری، معاونت برخی از وزارت‌خانه‌ها و ...، تداوم و به شیوه‌نامه‌های گزینشی و استخدامی عمومی‌تر نیز تسری یابد؛ تا با کاسته شدن از سیل جمعیت فاقد اشتغال، هم از توان علمی و اجرایی جوانان شایسته و برومند بومی مناطق، به طور بهینه استفاده شود و هم از برون‌دادهای منفی پدیده‌های رنج‌آور و پرمخاطره‌ای همچون کولبری، سوخت‌بری و ... در مرور زمان کاسته شود و با تدبیرهای مؤثر و مستمر، در بازه‌ی معقولی به صفر رسانده شود.
هر چند خواسته‌های جامعه‌ی اهل سنت ایران، تنها در ارتقای منزلت سیاسی و اداری خلاصه نمی‌شود، اما حل و فصل مسائل و مطالبات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و ...، با حضور کارگزاران بومی لایق و دارای پایگاه مردمی، می‌تواند آغازی نویدبخش را برای آینده‌ی بهتر این مناطق در همه‌ی حوزه‌ها رقم بزند و نهال امید نوخاسته را به‌گونه‌ی مناسبی، آبیاری و آفت‌زدایی کند.
٢- منطقه‌ی خاورمیانه، یکی از کم‌سابقه‌ترین ادوار تنش بین رژیم غاصب صهیونیستی و مردم مظلوم، اما مؤمن، مقتدر و مقاوم فلسطین در باریکه‌ی غزه را تجربه می‌کند؛ اسرائیل اشغال‌گر در طولانی‌ترین جنگ تاریخ سیاه و جنایت‌بارخود، بیش از چهارصد روز است که با لگدمال کردن همه‌ی قوانین و عرف‌های دینی، اخلاقی و حقوقی، به زعم باطل خود، به دنبال رفو کردن تابلوی شکست‌ناپذیری، در پی حمله‌ی برق‌آسا و غافلگیرکننده‌ی هفتم اکتبر 2023 است؛ این رژیم اما، از تحقق اهداف اعلام شده‌ی خود بازمانده است و به دنبال شکست‌های اخلاقی و البته آسیب‌های دردناک نظامی، پس از کشاندن دامنه‌ی رویارویی شدید به مرزهای شمالی فلسطین، خاک لبنان را نیز مورد تعرض زمینی قرار داده، در نوعی هم‌نوایی با برگزیده‌ی جنگ‌طلب کاخ سفید، در پی کشاندن ایران به ورطه‌ی جنگی ویرانگر است.
٣- جهان اسلام، چه در سطح حکومت‌ها و نخبگان حاکم و چه در سطح جامعه‌ی مدنی و جنبش‌ها و جریان‌ها، یکی از ضعیف‌ترین ادوار خود را در بعد تأثیرگذاری رسمی بر روندها و رویدادهای جهانی تجربه می‌کند. رژیم‌های برآمده از کودتا علیه خواست‌های مشروع ملت‌ها در بهار کوتاه و بی‌فرجام عربی، و حامیان ریز و درشت و دور و نزدیک‌شان، در برابر یکه‌تازی‌های ویرانگر و خونبار اسرائیل، سکوتی مرگ‌بار پیش گرفته‌اند. در چنین اوضاع و احوالی، پویش‌های مردمی طرفدار ملت فلسطین، بُرد محدودی دارند و نمی‌توانند در تغییر معادلات اصلی، تأثیر ملموس و تعیین‌کننده‌ای بگذارند. از دیگر سو، رفتارهای نامقبول برخی ارتش‌ها و زمامداران کشورهای اسلامی، با مخدوش کردن حق طبیعی ملت‌های همجوار، ولو ناخواسته، محملی برای توجیه‌پذیری نسل‌کشی صهیونیست‌‌ها می‌آفریند. اقدامات جنگ‌افروزانه‌ی ارتش ترکیه در شمال سوریه، با هدف کوچاندن ساکنان اصلی کُرد و تحمیل دموگرافی جعلی جایگزین، یکی از بارزترین مثال‌ها در این زمینه است.
جماعت دعوت و اصلاح، در این مقطع مهم و سرنوشت‌ساز، با اتخاذ رویکرد واقع‌بینی، اصلاحگری و میانه‌روی بر موارد زیر تأکید می‌نماید:
اعضا و هوارداران فرهیخته خود را به ملاحظه‌ی دائمی ماهیت آزمون‌گونه و گذرای حیات دنیوی و ادامه‌ی امیدوارانه حرکت در پرتو ارزش‌های متعالی و اهداف اصیل و والایی همچون خودسازی، خداپرستی، مخلوق‌نوازی و مدنیت و عمران و نیز اهتمام جدی به انسجام و پویایی سازمانی و تثبیت آموزه‌ی زرین شافعی مبنی بر پرهیز از اختلاف قلب‌ها در عین اختلاف عقل‌ها، فرامی‌خواند و از آنان می‌خواهد با درک نقش فرهنگی و اجتماعی خود، اوضاع ملتهب و متحول پیرامون خود را با هوشیاری و جدیت رصد کنند؛فرزند زمانه‌ی خویش باشند؛ ایستارها، هنجارها و نگرش‌های جامعه‌ی هدف را به درستی بفهمند؛ خواست‌های نسل‌های متفاوت را درک کنند و زبان مناسب برای تعامل با هر نسل را بیابند و برگزینند؛ مسائل و مشکلات را با ایده‌های واقع‌گرایانه و تحقق‌پذیر معطوف به حل و فصل آن‌ها، صورت‌بندی کنند و دلسوزانه و کنشگرانه، از همه‌ی ظرفیت‌های ارتباطی، چه در تعامل با مجموعه‌های مردم‌نهاد همدرد و همسو و چه در سطح نهادهای ذی‌ربط حاکمیتی، در جهت کاستن از آلام دردمندان و بنیاد گذاشتن آینده‌ای بهتر بهره گیرند.
زمامداران کشور را پیش از هر چیز به اقدامات و ابتکارات مؤثر برای ترمیم اعتماد آسیب دیده‌ی اکثریت ملت به کارایی انتخابات در بهسازی مدیریت کشور و سپس درک درست روندهای اجتماعی فرا می‌خوانیم و یادآوری می‌کنیم اتخاذ و تداوم رویکردهای اقناعی و ترجیح آن‌ها بر رویه‌های اجباری و تحمیلی، هم مقتضای پذیرش رفتارهای درست است و هم حرمت نهادها و نمادهای معنوی را بیشتر و بهتر پاس می‌دارد. صدای واقعی جامعه را باید شنید. نشنیدن‌ها و تغافل‌ها در گذشته، هزینه‌بردار بوده و در آینده پرهزینه‌تر خواهد بود.
تصویر کشور در محیط اقلیمی و جهانی، تناسب کافی با پیشینه‌ی تمدنی غنی و درخشان ما ایرانیان و الزامات امنیت و توسعه‌ی پایدار کشورمان ندارد؛ بازسازی آن تصویر مخدوش، مستلزم اتخاذ رویکردهای واقع‌بینانه و بازنگری در سیاست‌های ارتباطی و فرهنگی، به ویژه در تعامل با جهان اسلام از کازابلانکا تا جاکارتاست؛ بی‌تردید، نخبگان اهل سنت، به شرط اعتماد و حمایت حاکمیت، از ظرفیت مشارکت در بازآفرینی تصویر حقیقی جامعه‌ی ایرانی به‌ویژه در بخش دیپلماسی عمومی و فرهنگی برخوردارند.
در پایان، ضمن تأکید مجدد بر «انسجام» و «پویایی»، به عنوان شعارهای کنگره، آینده‌ای همواره درخشان‌تر از گذشته را برای جماعت، عموم هموطنان، امت اسلامی و بشریت خسته از انواع بحران‌ها و تنش‌ها آرزومندیم.
والسلام علیکم ورحمة الله
کنگره‌ی ششم جماعت دعوت و اصلاح
١٤٠٣/٠٨/٢٥
نظرات