ماه روزه خوش آمدی، ماه شب زنده داری خوش آمدی، ماه رحمت و آمرزش خوش آمدی، ماه رهایی از آتش دوزخ خوش آمدی.
ماه رمضان در حالی آغاز شد که پیش از آن در برهوت وقت‌کشی می‌زیستیم. شهوت‌ها و لغزش‌ها بر ما سرازیر شده بودند و ما را به پرتگاه وقت‌کشی و هدر دادن وقت در راه کامجویی کشانده بودند . نسیم گذشت بر ما وزید و نفحات آن ما را می‌نگرند، اینک باید پس از گرمای سوزان خطاها تن خود را به این نفحات بزنیم. روزه تنها رکنی است که رازی است بین خدا و بنده. پیامبر(ص) فرمود:"همه عمل بنده از اوست، مگر روزه که از من است و من خود پاداشش را می‌دهم."
مسلمانان چشم به راه این ماه بودند. هرگاه ماه رمضان فرا می‌رسید، سلف صالح به همدیگر تبریک می‌گفتند و خود را برای آن آماده می‌کردند. در این باره الگوی آنان پیامبر(ص) بود . پیامبر(ص) در آغاز رجب دعا می‌کرد:"خدایا! برای ما در ماه رجب و شعبان برکت ده و ما را به ماه رمضان برسان."
اما اصحاب شش ماه مانده به رمضان دعا می‌کردند که خداوند آنان را به رمضان برساند. پیامبر(ص) در آغاز این ماه بزرگ خطبه‌ای غراء ایراد می‌کرد و طی آن می‌فرمود:"ماه رمضان فرا رسیده است. در این ماه شبی است که از هزار ماه بهتر است. خداوند روزه گرفتن این ماه را واجب کرده و شب زنده داری آن را مستحب گردانده است. کسی که در این ماه با انجام کاری نیک خود را به خدا نزدیک کند به سان آن کس خواهد بود که [در دیگر ماه‌ها] فریضه‌ای انجام داده است و کسی که فریضه‌ای انجام دهد، مانند آن کس خواهد بود که در ماه‌های دیگر هفتاد فریضه انجام دهد. در این ماه روزی‌ها فزونی می‌یابد. کسی که در این ماه روزه‌داری را افطاری دهد، مانند آن کس خواهد بود که برده‌ای را آزاد کرده باشد. آغاز این ماه رحمت است، میانه‌اش آمرزش است و پایانش آزادی از آتش است. در این ماه چهار کار را بسیار انجام دهید: با دو تا پروردگارتان را خشنود کنید و از دو تای دیگر چاره‌ای ندارید. آن دو تا که با آنان‌ها پروردگارتان را خشنود می‌کنید، شهادت و استغفار است؛ و آن دو تای دیگر که چاره‌ای از آنها ندارید این است که از خداوند بهشت بخواهید و از دوزخ به او پناه برید."
این خطبه، تمام چیزهایی راکه موجب نزدیکی به خداوند و بالارفتن درجات و ارتقای روحی بنده می‌شوند و او را به مقام متقیان قانت می‌رسانند، بیان شده‌اند. روزه به امت، پایبندی و انضباط می‌آموزد. مسلمانان در این ماه در یک زمان امساک می‌کنند و در یک زمان افطار می‌کنند.
روزه بر خلیفه‌ی خدا بر زمین [انسان] آثار بزرگی دارد. با روزه، اراده تقویت می‌شود و با کمک آن انسان در برابر اغواگری‌ها دچار تردید و دودلی نمی شود. هنگامی که بنده در طول روزه و حتی در طول ماه رمضان از طلوع فجر تا غروب خورشید از خوردن و آشامیدن باز آید، بر اساس نیروی اراده تربیت خواهد شد؛ زیرا در این ماه می‌تواند بر زبان و جوارح خود مسلط شود.
این قضیه اهمیت به سزایی دارد. امیدوارم آثار آن در رمضان و پس از رمضان باقی بماند؛ زیرا روح رمضان و نفحات ایمانی آن در هر زمان جریان دارد. می‌باید دانست که روزه تنها باز آمدن از خوردن و آشامیدن نیست، بلکه باز آمدن از دروغگویی و ناسزا گویی است. در حدیث آمده است:"چه بسا روزه دار که از روزه اش جز گرسنگی و تشنگی چیز دیگری عایدش نمی شود."
روزه در قله عبادات قرار دارد. در حدیث آمده است:"هر چیزی دری دارد و در عبادت، روزه است." گاه برخی می‌پرسند چرا روزه درِ عبادت است؟ و در پاسخ بایستی گفت: زیرا هر عبادتی جز روزه ممکن است با ریا همراه باشد.
در رمضان شیطان‌های سرکش به زنجیر کشیده می‌شوند. از این رو می‌بینیم مسلمانان دسته‌دسته و تنها به سوی مساجد سرازیرند و بسیاری اوقات مساجد گنجایش آنان را ندارد. می‌بینیم در این ماه مردم به تلاوت قرآن و چند بار ختم کردن آن روی می‌آورند. ذکر خداوند هر خانه‌ای را عطرآگین می‌کند. این مصداق فرموده‌ی پیامبر(ص) است:"تا جایی که خون در آدمیزاد جریان دارد و شیطان نیز راه دارد. پس با گرسنگی کشیدن، مجراهای شیطان را تنک کنید."
مسلمانان در این ماه فراوان خضوع و خشوع و نیایش می‌کنند. راستی جز خداوند چه کسی سختی‌ها را دفع می‌کند؟ جز خداوند چه کسی لغزش‌ها را می‌آمرزد؟ جز آفریدگار چه کسی دست آن ضعیفان را می‌گیرد که مردمان دنیا بر آنها هجوم آورده‌اند؟
از روزه همیاری اجتماعی را می‌آموزیم:"کسی که در این ماه روزه داری را افطاری دهد، مانند کسی خواهد بود که برده‌ای را آزاد می‌کند."
همیاری اجتماعی را با تشویقی که در این ماه به صدقه دادن شده و حتی با صدقه‌ی فطریه در آخر رمضان به مرز وجوب رسیده، فرا می‌گیریم.
از رمضان روی آوردن به زندگی اجتماعی را فرا می‌گیریم. این امر نیز از روی اشتیاقی که مسلمانان به افطاری دادن به دیگران به نیت اجر و پاداش نشان می‌دهند، قابل مشاهده است. همچنین این امر را در نماز تراویح لمس می‌کنیم که در دل‌ها، نیروی ایمان و قدرت پیکار با دشمنان را احیا می‌کند و در دل مسلمانان عزتمندی در برابر دشمنان فراوان دین را غرس می‌کند.
در ماه رمضان اشتیاق مسلمانان به انجام بسیار نوافل، مانند نماز تراویح، تهجد و اعتکاف دهه اخیر را لمس می‌کنیم. حتی هنگامی که دهه‌ی اخیر رمضان فرا می‌رسید، پیامبر(ص) شب زنده‌داری می‌کرد و کمر همت می‌بست.
همچنین رشد روح جمعی را در گزاردن عمره و زیارت حرمین مشاهده می‌کنیم.
از رمضان شکیبایی می‌آموزیم. شکیبایی در برابر گناهان و شکیبایی در انجام طاعات. ماه رمضان، نغمه‌ای است قدسی که بایسته است ما خود را در معرض آن قرار دهیم.
در حدیث آمده است:"همانا پروردگارتان در روزهای رمضان نفحت‌هایی دارد. هان! خود را در معرض آنها قرار دهید."
بنابراین باید که از لحظه‌های این ماه فرخنده در راه طاعت بهره بجوییم و لحظه‌ای را فرو نگذاریم که بی انجام کاری که مایه‌ی سنگینی ترازوی حسنات ما بشود، بگذرد؛ و گرنه سزاوار ناخشنودی آفریدگارمان خواهیم شد. همان گونه که پیامبر(ص) فرمود:"دور باد آن‌کس که رمضان را دریافت و آمرزش پروردگار را بدست نیاورد."
نظرات