دکتر عبدالرّحمن پیرانی دبیرکلّ جماعت دعوت و اصلاح در نشست شورای مرکزی این تشکّل که روز ١٤خرداد به‌صورت مجازی برگزار شد، بر حفظ باورها و لزوم تأثیرگذاری حرکات اسلامی در رویدادها تأکید کرد.
مشروح سخنان دبیرکلّ به شرح زیر است:
بسم الله الرّحمن الرّحیم
الحَمدلله الَّذی هَدانا لِلإیمان فَمَن یُؤمِن بِربِّه فَلا یَخافُ بَخْساً(نقصانی در ثواب و پاداش) وَلَا رَهَقًا(ظلمی به وسیله‌ی افزون شدن گناه و سیّئات) والحمدلله الذی مَنَّ علینا بالإسلام؛ فَمَنْ أَسْلَمَ فَأُولَئِكَ تَحَرَّوْا رَشَدًا (هر آن کس به حقّ در دایره‌ی اسلام قرار گرفت، توفیق حرکت در مسیر رشد و تعالی و خیر و صلاح خواهد یافت) وفضّلنا بالنّطق والبیان والعقل والعرفان ثمّ أدّبنا بالقرآن وأمرنا بکل بِرّ واحسان والصّلاة والسّلام علی رسول الله وعلی آله وأصحابه ومن والاه امّا بعد:
خداوند بزرگ را شاکریم بار دیگر توفیق نصیب فرمود تا در یک اجتماع معنوی و فرخنده حضور به هم رسانیم و لختی از دلتنگی‌ها و نگرانی‌های دنیوی که شیوع ویروس کرونا هم به آن دامن زده است فاصله بگیریم و در پرتو ایمان و برادری ایمانی بیاسائیم و البتّه با درک درست شرایط و اوضاع کنونی جماعت و جامعه، با جدّیّت و انسجام بیش از پیش به وظایف و رسالت و مسؤولیت‌مان عمل نمائیم ان شاء الله.
طبعاً مسؤولیت‌هایی که متوجّه ما می‌شود در مقایسه‌ی با توانایی‌ها و امکانات و محدودیت‌ها متفاوت است؛ مسؤولیت‌هایی در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی. البتّه در باب قضایای فرهنگی و اجتماعی، جماعت توان و ظرفیت بیشتری دارد؛ چراکه خود را از حاملان دعوت الی الله و ملتزم به پیام دین و حرکت در مسیر هدایت ربّانی قرآن کریم و سنّت صحیح و تلاش برای حفظ ارزش‌ها می‌داند. لذا اجازه بفرمایید تا در همین زمینه مطالب موجز و ان‌شاءالله مبیّنی را عرض نمایم.
شما نیک می‌دانید که رسالت تمامی امّت‌های پیشین و اقوام انبیا و رسولان الهی(صلوات الله علیهم اجمعین) محدود به زمان و مکان خاصّی بوده است؛ امّا دین اسلام، جهانی و جاودان و رسالتش غیر محدود به زمان، مکان، جغرافیا، زبان، رنگ و نژاد است. بلکه آخرین توصیه‌های ربّ العالمین خطاب به نوع بشر و تا روز قیامت است:
«قُلْ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ جَمِيعًا» (اعراف:١٥٨)
«تَبارَكَ الَّذِي نَزَّلَ الْفُرْقانَ عَلى عَبْدِهِ لِيَكُونَ لِلْعالَمِينَ نَذِيراً» (فرقان:١)
خطاب قرآن متوجّه نوع بشر است و تنها مربوط به عرب‌های جزیرةالعرب نبوده گرچه آیاتی جامعه‌ی زمان پیامبر(ص) در مراحل نخستین دعوت، اقربین و یاران سربلند پیامبر و یا مخالفان را مخاطب قرار داده است، در کنار این حمایت‌ها و هدایت‌ها و یا انکارها و اصلاح‌ها سعی کرده تا راهی به سوی جامعه‌ی بشری باز نماید و بر اساس همین منطق بود که یاران باوفای پیامبر(ص) علی رغم مشکلات و موانع و دشمنی‌ها و جنگ‌ها تلاش کردند تا پیام انسان‌ساز اسلام را در حدّ امکان به انسان‌های عصر خویش برسانند. مفسّر توانا مرحوم سیّد قطب می‌فرماید:
«از زمانی که عرب تحقّق رسالت این قرآن را بر دوش گرفتند و تلاش کردند تا پیامش را به شرق و غرب برسانند به مجد و عظمت نائل آمدند و جهان آن‌ها را شناخت زیرا حامل پیام ارزشمندی برای بشریّت بودند که با تبیین و تبلیغ آن هم خود سعادتمند می‌شدند و هم دیگران را در مسیر نیک‌فرجامی قرار می‌دادند و زمانی که از آن تخطّی جستند جایگاه خود را از دست دادند.»
اکنون و در شرایط حسّاس و ملتهب جامعه‌ی بشری، دو وظیفه‌ی محوری متوجّه مسلمانان به‌ویژه حرکت‌ها و جریان‌های اسلامی می‌شود.
الف) تلاش برای حفظ باورها، ارزش‌ها و سلوک و رفتار پسندیده و عدم تأثیرپذیری منفی اهل ایمان از هر آنچه که در تعارض با تعالیم و ارزش‌های والای دین مبین اسلام قرار می‌گیرد. بدون تردید این مسؤولیت بسیار خطیر و دشوار است؛ زیرا حوادث با سرعت و به کثرت واقع می‌شوند و جوامع بشری را دچار تحوّل می‌نمایند و مدیریت عالمان و دعوتگران را با چالش‌های جدّی مواجه می‌سازد؛ مگر فرهیختگانی که با هوشیاری و درک بالا از حوادث و تحوّلات و اوضاع حاکم بر جامعه و به دور از زمان‌پریشی، زمان‌گریزی و زمان‌ستیزی به اقتضای شرایط حاکم به ایفای نقش بپردازند.
ب) وظیفه و مسؤولیت دوّم، تلاش برای تأثیرگذاری مثبت بر مسیر حوادث و آینده‌ی تحوّلات و تغییرات در جامعه و حفظ پویایی و سرزندگی متناسب با تحوّلات و فهم و استنباط درست و به موقع پیام ربّانی و تدوین راه‌حلّ‌های جدید در چارچوب اصول و ثوابت و قواعد دین و یا به اصطلاحِ قرآن، توفیق تأویل درست آیات قرآن است؛ تا جنبه‌های اعجاز قرآن همراه با گذر زمان و سیر تحوّلات، بیش از پیش مبرهن شود و آیات بیّنات و وحی الهی ارتباط نزدیک و تنگاتنگ خود را با زندگی انسان‌ها و مشکلاتشان حفظ نمایند و بنا به فرموده‌ی امام فخر رازی: «لَمَّا كَانَ الْقُرْآنُ مُشْتَمِلًا عَلَى الْمُحْكَمِ وَالْمُتَشَابِهِ، افْتَقَرُوا إِلَى تَعَلُّمِ طُرُقِ التَّأْوِيلَاتِ وَتَرْجِيحِ بَعْضِهَا عَلَى بَعْضٍ، وَافْتَقَرَ تَعَلُّمُ ذَلِكَ إِلَى تَحْصِيلِ عُلُومٍ كَثِيرَةٍ».
در خاتمه دین ما دینی جهانی و جاودان و میراث فرهنگی ارزشمند و گرانقدر مسلمانان غالباً معطوف به گذشته است. ما برای پاسخگویی به نیازها و ارائه‌ی راه‌حلّ‌ّهای مناسب و منطبق با قواعد دین، به عالمانی توانا و راهنما نیاز داریم که شمار کنونی آنان در قیاس با حجم چالش‌ها و دشواری‌ها بسیار اندک است.
والسّلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
سربلند و سرافراز باشید
نظرات